شبکه اطلاع رسانی افغانستان >> اطلاعات عمومی

ولایت بامیان

موقعيت جغرافيايي ولايت باميان
ولایت بامیان به مرکزیت شهر بامیان  از ولایت‌های مرکزی کشور افغانستان است. مساحت آن ۱۷٫۴۱۴ کیلومتر مربع می باشد. ولايت باميان در 190 كيلومتري شمال غرب كابل و در دامنه شمالي سلسله جبال (بابا) قرار دارد. اين سرزمين جزء مرتفع ترين نواحي مركز افغانستان محسوب مي‌شود. ولايت باميان داراي هفت ولسوالي (شهرستان) به نام هاي يكاولنگ، سيغان، كامرد، شيبر، مركزي، پنجاب و ورس مي باشد.

تعداد نفوس اين ايالت طبق احسائيه سازمان ملل متحد در سال 2005 بالغ بر 371900 نفر اعلام گرديد. در حالیکه جمعیت آن بر اساس برآوردهای دهه ۱۹۸۰ میلادی، ۲۸۱٫۰۰۰ نفر بوده است.
از اين تعداد نفوس حدود 85% اهل تشييع و بقيه آن را اهل تسنن و ديگر اقليت هاي مذهبي تشكيل مي دهد.

از نظر وضع اقليمي، باميان داراي زمستان  بسيار سرد و برف گير  و در فصل بهار و تابستان بسيار خوش آب و هوا و سرسبز مي باشد. ساکنان اصلی این ولایت را هزاره‌ها تشکیل میدهد که البته حدودآ ۳ الی ۵ در صد دیگر تاجیک نیز میباشد وکاملآ به زبان فارسی دری و با لهجه هزارگی صحبت میکنند و اهل تشیع میباشد.

بامیان یکی از شهرهای کهن و تاریخی ایران و افغانستان امروزی محسوب می‌گردد. وجود پیکره‌های تخریب شده بامیان (توسط طالبان در سال ۲۰۰۰ میلادی تخریب شد)، شهر غلغله، شهر ضحاک و بند امیر این شهر‌ها به یکی از مراکز مهم توریستی افغانستان تبدیل نموده بود.

همچنین وجود صدها اثر باستاني و تاريخي بويژه (جاي خالي) دو مجسمه غول پيكر (سلسال) با 53 متر ارتفاع و (شهمامه) با ارتفاع 35 متر و با قدمت 2800 ساله توجه هزاران توريست و جهان گرد را به خود جلب مي نمايد واز اقصي نقاط جهان سياحال را به سوي اين ديار رهنمون مي شود.

ولایت بامیان یکی از نقاط تاریخی و کهن و همچنین دارای مناظر و طبیعت زیبا است. عنوان« تنها پارك ملّي افغانستان» بيان گر اهميّت و استراتژي جغرافيايي منطقه بند امير مي‌باشد.که بند امير در 75 كيلومتري شمال غرب ولايت باميان و در 34 كيلومتري و لسوالي يكاولنگ قرار دارد. ساحه پارك ملي بند امير 75000 هكتار زمين را شامل مي شود. ارتفاع ناحيه مذكور از سطح دريا 2909 متر است. كه در طول البلد 22-11-67 شرقي و عرضي البلد 19-49-34 شمالي و در ميان سلسله جبال هندوكش و بابا قرار دارد.

گذشته تاریخی بامیان:
در اوستا و همچنان در بندهشن در زبان پهلوی به شکل بامیگان آمده‌است. مجسمه‌های بودا که بلندترین مجسمه‌های جهان محسوب می‌گردید از یادگارهای دینی دورهٔ کانیشکا از امپراتوران کوشانی به حساب می‌آید. هیوان تسنگ زایر چینی در سالهای ۶۰۰ قبل از میلاد از آن ناحیه گذشته‌است از بتهای بامیان چنین یاد می‌کند که اشعهٔ زرین از آن می‌تابد و احجار قیمتی و زیور آلاتش چشم را خیره می‌سازد.

در دورهٔ اسلامی بامیان یکی از شهر‌های مهم و آباد خراسان و مرکز شیران بامیان محسوب می‌شود.اما در قرن هفتم هجری بر اثر حملهٔ مغول همانند اکثر شهرهای خراسان به خاک یکسان می‌گردد. جوینی می‌گوید:
و به بامیان رسیدند ارباب آن از باب مخاصمت و مقاومت در می‌آمدند... ناگاه از شست قضا که نای کلی آن قوم بود تیر چرخی که مهلت نداد از شهر بیرون آمد به یک پسر جغتای رسید که محبوبترین احفاد چنگیز خان بود.

با مرگ آن پسر چنگیر فرمان داد تا هر جانور که باشد از بنی آدم تاانواع بهایم بکشند و کشتند و حتی بچه در شکم مادر نگذاشتند و بامیان را «موبلغ» (یعنی شهر بد) نام نهادند. قدمت و شكوه مجسمه هاي بودا در باميان ايجاب ميكند كه اين آثار در رديف عجايب هفت گانه جهان قرار گيرد.

باميان در دوران حكومت طالبان:
در دوران حكومت شش ساله طالبان، اين ايالت متحمل آسيب هاي غير قابل جبران و مضّرات غير قابل توصيف گرديد.
مهاجرت مردم، آتش زدن خانه ها، تخريب اماكن فرهنگي، نابودي كتاب خانه ها و كتب ديني، كشتار دسته جمعي مردم بي گناه و بي دفاع اين سرزمين از شاخصه هاي بيداد و ستم طالبان به حساب مي آيد.

ولسوالي ورس در منتهي اليه جنوب غربي شهر باميان قرارداردوآب وهواي آن سردوخشك است ورس دارای دهکده های متعدد است از جمله: تخت ورس ،قول مسعود، تنگ زردگ، سنب الاق، قوناق، جوقول،‌ سرو، کوسه، بریکی،لیگان و قفقول.
مردم ورس هزاره و شيعی مذهب هستند و به زبان فارسي دري گويش هزارگي تكلم مي كنند

برك هزارگي كه جامه اي زمستاني است و از كرك گوسفند تهيه ميشود در بهترين نوع خوداز صنايع دستي ورس است.

دره فولادی از طیاره. دره مذکور یکی از زیبا ترین دره های بامیان است. (2007(

منظره بودا از شهر خاموشان (قبرستان) قریه گوروانه بالا. (2006)

منظره بودا از بالای شهر باستانی غلغله. (2006)

بت صلصال بامیان که 55 میتر بلند است توسط طالبان در سال 2001 میلادی تخریب گردد. (2006)

شهر یکاولنگ در بامیان