راه نجات زور، جنگ، غلبه پهلوان بر پهلوان، غلبه قبيله بر قبيله، غلبه قوم بر قوم ، غلبه مذهب بر مذهب و غلبه تنظيم بر تنظيم نيست. راه نجات يک انديشه است. با وجود تمام مشکلات و چلنج های موجود در جامعه راه نجات وجود دارد. راه نجات انديشه ای است که جامعه را بسوی توافق، همزيستی، اعتماد، صلح و سعادت راهنمای کند. انديشه که نقش يک جا کننده داشته باشد. انديشه ای که بتواند بر تفرقه های قومی، مذهبی لسانی... غلبه کند و تمام نيروها و حلقه های سياسی، احزاب و تنظيم ها را به يکديگر نزديک سازند.

ما بارها تجربه کرديم که اصرار بر هر یک از اين عناصر تقسيم کننده فقط به تفرقه‌ و نفرت دامن می‌ زند و فاصله و بی اعتمادی اجتماعی را به وجود می آورد. اين عناصر تقسيم کننده اند که ارزش های انسانی را بی اهميت و حقوق انسان ها را دزدی کرده اند. همين عناصر تقسيم کننده ی نفرت زا هستند که انسان را از اصليت خود بيگانه و آن را به دشمن انسان تبديل مي کند و به نوبت به نام نژاد، قوم، مذهب ... فاجعه پشت فاجعه می آفريند. اين انديشه، انديشه انسانی است و يا انديشه ای که در مرکز آن انسان باشد. انديشه ای که هيچ تاجيک، هيچ هزاره، هيچ پشتون، هيچ ازبک، هيچ سنی، هيچ شيعه، هيچ هندو ... با آن بيگانه نيست.

اين انديشه به جای قوميت، زبان، مذهب، هويت ... بالای حق تکيه مي کند، بالای حق فرد. مساله بنيادی در يک جامعه رابطه بين فرد و دولت است و آنچه که در اين رابط نقش تعيين کننده دارد حق است. به عبارت ديگر نظم جامعه رابطه بين دولت و قوم، رابطه بين دولت و اميران، رابطه بين دولت و سران قوم نيست. قرن ها مي گذرند که در افغانستان اين نوع روابط وجود دارند اما برای يک روز هم نه نظم تامين می شود و نه قانونيت وجود دارد. نظم جامعه رابطه بين دولت و فرد است و اين رابطه نه به جای قدرت به اساس حق فرد تنظيم مي گردد.

اين انديشه می تواند رابطه حق و قدرت و مناسبات منافع، خواست های گروه ها، احزاب، تنظيم ها و قدرت را بر اساس برابری و عدالت در فضای صلح و همزيستی تنظيم کند. اين انديشه می تواند ترس قبيله از قبيله، ترس قوم از قوم، ترس مذهب از مذهب و ترس تنظيم از تنظيم را از بين ببرد و اعتماد و احترام متقابل را در جامعه تامين کند. می دانم که رسيدن به اين هدف آسان و ساده نيست و اينجا انسان تا هنوز برای پذيرش انديشه انسانی آمادگی ندارد.

دستگیر روشنیالی

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است