شیرخان فرنود بی‌تردید یکی از مهم‌ترین مغزهای اقتصادی افغانستان بود. مبرهن است یک کشور ورشکسته چقدر به چنین آدمی محتاج است. دکتور غنی در کتاب دولت‌های ورشکسته‌اش، به نقش مهم این نوابغ اقتصادی کارآفرین اشاره کرده و اینکه حتی بازسازی زیربنای فرهنگی هم به کار اقتصادی نیازمند است.
اینکه نابغه‌یی مثل شیرخان در افغانستان به‌جای کارآفرینی در زندان می‌میرد، نشانی از یک رکود اخلاقی جامعه است؛ نشانه‌ای تلخ از عدم رهبری و عدم اراده برای بازساختن.

شیرخان، یک دانشجوی فقیر هزاره بود. وقتی به مسکو رفت، تاجران بدخشان در او ذوق و استعداد دیدند زمانی که اجناس آنها را در بازار دست‌فروشی می‌فروخت. و چه‌بسا وقتی مثل دیگر دانشجویان از افغانستان در زیر لباسش تکه به روسیه می‌برد که خرچی خود و کمک فامیلش از آن حاصل شود.

شیر خان اما از فرصت دست‌فروشی استفاده کرد. ریسک‌پذیر بود و بارها به زمین خورد. خوش‌فکر بود و خالیگاه‌های بازار را می‌شناخت و پیدا می‌کرد. فرنود، در همان روسیه قبل از آنکه پول‌های بادآورده غربی بیاید و رانت حکومتی به کسی برسد پولدار شد. مثل برادران کرزی از دزدی مال دانشجویان و کافه‌داری به برکت برادرشان پولدار نشد. و مثل آنها البته نادیده‌گری هم نمی‌کرد که شیر و گورخر و شادی و پلنگ در خانه نوساخته‌اش نگه دارد. به یک عده فقرا هم در قندهار و پنجشیر فخرفروشی نمی‌کرد. اگر فخرفروشی داشت در میان تاجرانی بود که از او دل خون بودند. مثل برادر فهیم هم نبود که به زور کس دیگر، شهر و نفت و گاز را احتکار کند و از مردم باج قدرت برادرش را بگیرد. مثل برادر خلیلی هم نبود که شهرکی بسازد و خودش هم به آن اعتماد نکند، اما جور همه آنها را کشید و به جای آنها زندانی شد.

شیر خان در شروع حکومت جدید، برای به راه انداختن پول‌های سرگردان در چرخ صنعت کشور، اولین بانک خصوصی کشور را ساخت؛ بانک شیر خان، اما مگر می‌شد به برادران فوق‌الذکر باج نداد و کار کرد. یک‌باره شریک کسانی شد که حتا نمی‌دانستند بانک چه کار می‌کند. شریک اجباری کسانی که سهم زور برادرانشان را از او می‌ستادندند. بعد که گفت می‌خواهد رها کند و دست از بانک‌داری بکشد به جانش افتادند. آنها که چرخ صنعت را نمی‌فهمیدند و کار و اقتصاد نمی‌دانستند، زورمندانی زردار بودند و هیچ وقت کسی جرات نکرد آنها را دستگیر چی که حتی چپ نگاه کند.

شیر خان، تنها بود؛ طاووسی اسیر پر و بالش. بزرگترین دشمن او نبوغ اقتصادی‌اش بود. او که می‌دانست با به جریان انداختن صنعت ساختمان، همه صنایع مملکت فعال و مردم صاحب پول می‌شوند. اما قبل از اینکه شهرک هوشمندش را بسازد، زندانی بود. او می‌توانست و البته می‌خواست تاوان یک‌میلیاردی کابل‌بانک را به جای برادران ارباب هم بدهد، اما برادران ارباب راضی نمی‌شدند. خانه‌اش را به یک‌چهارم قیمت در دبی فروختند؛ هیاتی که ارباب فرستاده بود و می‌بایست از این معامله، هزینه عیاشی‌های هیات را جمع می‌کرد. اصرار کرد که بگذارید خودم پول را بدهم. قبول نکردند.
این اولین و آخرین مورد بود. دیگر او همه املاک و اموالش به نام زن و فرزندانش بود و کسی نمی‌توانست غارتشان کند. شیر خان که می‌خواست بانکی بزرگ و شرکتی هواپیمایی ارزان و ساختمان‌های لوکس برای افغانستان بسازد، نابود شد. نه گذاشتند کار کند و بدهی بدهد، نه حتا حاضر بودند از او نقد بگیرند. گرگ‌های حامد کرزی او را خوردند.

شیر خان، متعلق به دو قبیله زورآور نبود که هزار کمر بسته مسلح پشت سرش بایستد. هزاره بود. آن هم از نوع سنی‌اش که همان قومندان‌های هزاره را هم با خود ندارند. شیر خان تاوان تبعیض اقلیت را می‌پرداخت. در کشوری که آدم حق ندارد در یک طایفه کم‌جمعیت به دنیا بیاید و ملاک حق، زیادی گله‌وار جمعیت طایفه است. افزایش تولید کارخانه مادرانه در این ملک مهم بود. و مادران فقیر قوم شیرخان، زیاد طفل به دنیا نیاورده بودند که قومندانی کنند و پیش زندان را بگیرند.
شیر خان به‌جرم هیچ مرد. به جرم نبوغ در مملکتی که نبوغ دشمنی درجه یک است و طوق زرین همه بر گردن خر می‌بینیم.
و چه بسیار شیرخان‌های دیگری که با نبوغ‌های سرکوفته و سرشکسته در زندان‌های بسیار در انتظار مرگند. مثل نور دیدۀ رییس پارلمان روشنفکری دهۀ دموکراسی و پیشگام مشروطه؛ عبدالهادی داوی، مثل خیلی‌های دیگر که باید در این مملکت مرده باشند تا رونق خرها و خرگری‌ها کم نشود.

سید رضا محمدی
روزنامه راه مدنیت

>>>   حیف شیرخان که بدون هیچ گناه از بین رفت، کسانی که گناهکارهستند آزاد و سرمست می گردند.
خیلی رفیق های نامرد داشت همین سکتورخصوصی که از برکت او رنگ و رونق پیدا کرده بود،هیچ فرد از سکتور خصوصی پیدا نشد که از او حمایت کندو برای رهایی او گامی بردارد.
جالب این جا است که در اخبار تلویزیون ها تعداد زیادی افسوسی می خوردند. (نوشدار بعد مرگ سهراب)به چی درد فرنود بخورد.
روحش شاد و یادش گرامی باد

>>>   ببخشید شهید شیر خان فرنود هزاره نبود، شهید شیر خان قرلق بود که مربوط به ازبیک می‌شود و خانم آش پشتون بود .
کارمند کابل بانک

>>>   تكليف پول هاي گمشده چي ميشود؟

>>>   کار هزاره ها در مملکت ما به جایی رسیده که اینک، دیگران را صراحتا« خر» خطاب می کنند، اما چندان عجب نیست که یک دزد بزرگ را « نابغه» می نامند؛فقط به خاطر هزاره بودن!
در وقت ظاهر شاه، یک مدیر کل( مدیر عمومی) از ملیت هزاره نبود؛در وقت حکومت کمونیست ها بود که ناگهان هزاره وزیر شد و ژنرال شد و والی شد و...

>>>   يك انگليس در مورد افغان ها گفته بود كه : " هيچ زندهء افغان بي غِيبت و هيچ مردهء آن بي صفت نيست ! "
واقعاً همينطور است . كسانيكه حالا بر مرگ شير خان فرنود ؛ اشك تمساح ميريزند و او را نابغه و فيلسوف و بيگناه و مطلوم و قرباني و ... ميخوانند ، در زمان حياتش جي كردند؟ ايا سطري در روز نامه يي در دفاع از او نوشتند؟ ايا كدام تجمع اعتراضي بخاطر محكوميت و محبوس شدنش ، انجام دادند؟ من فكر ميكنم نوشتن اين حرف ها براي بهره برداري هاي سياسي و ايجاد تفرقه هاي قومي در استانهء انتخابات احتمالي سال ٩٧ است و شايد هم محرك هاي بيروني داشته باشد.
روح شير خان فرنود شاد باشد.

>>>   در کابل قدیم دو مثل بود که در رابطه با هزاره های لافوک می گفتند:
شبُش اینها مجینه خانم نام دارد.
در رابطه با پُرروئی آنها میگفتند:
هزاره را که روی دادی، بوی دامادی میاید. یعنی همینکه برایش احترام قائل شدی، خواستگار دخترت می شوند.
اما حالا هرکدام اینها نابغه هم شده اند.

>>>   بعد از مرگ سهراب نوش دارو چه آید به کار.
ای کاش مردم ما قبل از مرگ شیرخان قدرش را میدانستند و برای نجاتش کاری می کردند.
محمد
کابل

>>>   هر کس چشمش کوچک باشد اینها میگن هزاره است

>>>   عجیب مردم داریم وعچیب سرزمین داریم تنها بخاطر اینکه یک دزد، راهزن، حرامی از قوم من باشد ولو او هر جنایتی کرده باشد ، هر فساد را متحمل شده باشد من باید از او حمایت کنم چون از قوم من است. خداوند خیلی صریح درقران عظیم الشان میفرماید (بهترین شما کسی است که تقوا داشته باشد)در جای دیگر الله پاک در قران کریم میفرماید (مه شما را ازیک مرد وزن افریده ام وشمارا گروها وقبیله ها ساخته ایم تا یکی دیگری تان را بشناسید بهترین شما نزد خدا کسی است که تقوا داشته باشد). حالا کسی صدها میلیون دالر سرمایه این مملکت دزدی کرد وفدای عیاشی وفحاشی خود ساخت اورا حالا قهرمان خطاب میکند، پایه اقتصاد کشور خطاب میکند، خداوند لعنت کند این ادم نجس را این ابلیس قرن را ومه مطمن هستم که خداوند پاک همرایش محاسبه کرده باشد ویقین کامل دارم که دراتش دوزخ میسوزد وخداوند همراهش محاسبه میکند.
خداوند حامیان دوستان ونزدیکان این خاین را در قهر وغضب خود گرفتار کند.

>>>   به نظر دهنده که گفته در قدیم دو مثل بود... اینکه وقتی اشرف غنی با اون مغزخرابش متفکر دوم جهان خطاب شود شیرخان فرنود را باید از افلاطون هم بالاتر حساب کرد.مرگ بر متعصبین.

>>>   در مجموعه مافیا و دزدان کیسه های مردم ، یک بیزنس مافیایی به حمایت
رییس وقت دولت شکل گرفت . بار کج بود به منزل نا رسیده پول بانک مرکزی
( د افغانستان بانک را ) در تاوان دادند .
حاجی خان

>>>   علت العلل موضوع :
افغانستان بیشتر کشور حکومت داری به دست مافیای دولتی و مفسدان است
هر رژیم در هر دوره راهی برای استفاده حکومت داران تجویز می کند .

‌دور نمی رویم
۱ :- در دوره ظاهر شاهی انحصارات دولتی را برای بیزنس و استفاده مقامات
ساختند .
۲:- در رژیم چپی ها شرکت افغانان کارت و شرکت های تعاونی و تصدی
ها به میان آورده شد و از دریا دلی های روسیه استفاده ها شد .
۳ :- حکومت مجاهدین چون سویه این ابتکارات را نه داشت به چور و چپاول
مشغول شدند .
۴ :- در رژیم متکی به غرب بانک های شخصی را مجاز قرار دادند که از جمله
بطور اخص کابل بانک را رشد دادند و تا حدود یک ملیلرد دالر حیف و
میل شد . و نزدیک به پنصد ملیون دالر دافغانستان بانک ( پول مردم )
به تاوان سپرده ها داده شد .صلاحیتداران دولت و اقارب شان و رییس و
معاون بانک درین خوان یغما هم بهره بردند .

بخت نیک فرجام با این ابتکارات همیشه در حمایت مالی حکومت داران بوده
و بخت بد نصیب مردم .
حبیب منصور

>>>   در كابل قديم بسيار ضرب المثل از جمله ميگفتند كايلي نان ملي أوغان هاي غول اوزبيك خام كله تاجيكك هاي قوم گنجشك حالا نميدانم كس هاي كه اين حرف هاي احمقانه زنداند از جمله كدام قوم لوده هستي واين را هم بدانيد كه مردم وقوم هزاره در طول تاريخ در مقام بودن هستند وخواهند از كرنيل ها گرفته تا فرقه مشرها صد اعظم ها وحتي چپه شاخ ها چرخي ها عبدالخالق هزاره قهرمان ضد استبدادي كه نادر خائن را به جهنم واصل وامثال ان قهرمان در طول زياد ميارزين شهيد شدن وبودن مثل شما مزدوران روس وامريكا هيچ وقتي در طول تاريخ نبوده وبي غيرت نستند مردم غيور هزاره در طول تاريخ راه مشروع وكمال اش به مقام ها رسيدن وراه زور وجهاد درراه خدا ووطن اش ولي شما مردم بي غيرت وپست صفت از راه ناموس تان وخيانت به دين ووطن ومردم كرديد وبه قدرت رسيديد تاريخ ومردم افغانستان وجهان گواه است
والسلام حاجي حمده از ولايت وردك شاه قلندر ولي

>>>   شیرخان اینکه از کدام قوم بود کاری ندارم ام شخص کارکن و زحمتکش به کشور خود بود و جای تاسف است که فدای سیاستهای غیر عاقلانه وغیر خرد مندانه شد.امیدوار هستم که شاهد تکرار ان نباشیم.
حیدری

>>>   در كابل قديم بسيار ضرب المثل از جمله ميگفتند كايلي نان ملي أوغان هاي غول اوزبيك خام كله تاجيكك هاي قوم گنجشك حالا نميدانم كس هاي كه اين حرف هاي احمقانه زنداند از جمله كدام قوم لوده هستي واين را هم بدانيد كه مردم وقوم هزاره در طول تاريخ در مقام بودن هستند وخواهند از كرنيل ها گرفته تا فرقه مشرها صد اعظم ها وحتي چپه شاخ ها چرخي ها عبدالخالق هزاره قهرمان ضد استبدادي كه نادر خائن را به جهنم واصل وامثال ان قهرمان در طول زياد ميارزين شهيد شدن وبودن مثل شما مزدوران روس وامريكا هيچ وقتي در طول تاريخ نبوده وبي غيرت نستند مردم غيور هزاره در طول تاريخ راه مشروع وكمال اش به مقام ها رسيدن وراه زور وجهاد درراه خدا ووطن اش ولي شما مردم بي غيرت وپست صفت از راه ناموس تان وخيانت به دين ووطن ومردم كرديد وبه قدرت رسيديد تاريخ ومردم افغانستان وجهان گواه است
والسلام حاجي حمده از ولايت وردك شاه قلندر ولي

>>>   فرنود این نابغه دزدی خوب شد به جزای اش رسید! کسیکه ۹۰۰ ملیون دالر را زده باشد و ۴۵۰ را دوباره پرداخته باشد با ایشچی میشد!نه نلبغه! ورنه این ۴۵۰ ملیړ=ون دالر را از...زنش کشید؟ دزد ودفاع ازان کار احمقان است و کار بی شرمان و بی حیا!

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است