وقتی تفنکچه ی عبدالخالق قهرمان مغز نادر جلاد را از هم پاشاند، خانواده سلطنتی برای وقایه ای نظام جابرانه واستبدادی شاهی، هاشم خان جلاد را به صدارت برگماشتند و پس از آن تا امروز به رغم تغییرسیمای رژیم ها، همیشه کشور خالی از صدراعظم ویا شبه آن نبوده است. اما ازهمان آغاز نظام صدارتی در افغانستان، چاشنی نظام های متمرکزبود و به عنوان چتر حمایتی استبداد برخاسته از نظامهای خود کامه و فردمحور، استفاده شده است.

اکنون که برخی کاندیدان ریاست جمهوری از نظام صدارتی داد سخن میدهند وبه آن نام « تغییر نظام » را میگذارند از ریشه با « تغییرساختاری نظام » مبا ینت دارد. در یک کلمه این « صدرات خواهی » فقط پوششی برای حفظ نظام متمرکز است وبس.

تاوقتیکه ما وارد ساختار شکنی نشویم وتغییر بنیادی در نظام متمرکر وارد نکنیم وواحد های اداری ایالات را برشالوده جمهوری فدرال، مرزبندی نکنیم منابع ثروت و قدرت ایالات را به خودشان برنگردانیم. امنیت را محلی نسازیم، در همه ایالات تشکیل قوای ثلاثه رامطابق به قانون اساسی جمهوری فدرال و قانون اساسی ایالات، ضمانت اجرایی نبخشیم و سهم عادلانه ای هر ایالت را مطابق به تعداد نفوس شان در دولت فدرال مرکزی، تثبیت نکنیم، آن تغییر ماهوی و آن ساختار شکنی نظامهای متمرکز استبدادی به وجود نمی آید.

بنا برهمین دلایل است که نظام فدرالی از لحاظ ماهیت خود با نظامهای متمرکز صداراتی نوع افغانی اش، بسیار متفاوت است. نظام فدرالی برشالوده تکثیر عدالت ملی، دموکراسی و حق شهروندی استوار می باشد.
خوشبختانه در اثر مبارزات فدرال خواهان از همه تبارهای افغانستان، نظام فدرالی وارد گفتمان ملی گردیده است و به سرعت راهش را به جلو میگشاید.

علی تقوایی

>>>   علی تقوایی خوب تحلیل کردند قلم شان رسا باد.دقیقن همینطور است.
بااحترام عبید.

>>>   دولتساز یعنی؛ یک کشور مدیریت واحد و صدای واحد داشته باشد نه عین و هم غین ، جمعیت و دولت ، طرفداران ایران و طرفداران پاکستان ، و ...
افغانستان هنوز ، مردم ضعیفتر یا کم سوادتر از رقابتهای منطقوی و جهانی دارد ، زیربناها و زیرساختارهایش آباد و آماده نشده ، صلح و ثبات لازم برای امورات و برنامه های عملیاتی ندارد ، و ... . و یک مدیریت یا دولت منسجم نیاز دارد تا پویایی اقتصادی ، حاکمیت قانون و همکاریهای مسئولانه جهانی را نهادینه کند نه اینکه سر افغان و افغانستانی، یا مافیا و قانون و ... سرگردان باشد بناً فعلاً از فدرالی یا ساختارهای مافیا پروری گپ نزنید تا کم کم فکر و زمینه موثر تغییرات و دموکراسی واقعی فراهم شود باز خاد دیدیم که در مقابل یک ملت با فکر و با ظرفیت همین افراد گپای خود را مطرح میکنند یا افرادی که گپ از دولتسازی و مدیریت واقعی میزنند ، اراده خدمتگذاری بهتر خود را به ملت زحمتکش افغانستان پیشنهاد میکنند.
خطیبی_هرات

>

>>>   نظام فدرال فقط در جای امکان دارد .حقوق اقوام تضمین شود .در افغانستان نمی شود نظام فدرال را اجرا کرد.چون که اقوامی که در ولایات اکثریت هستند اقلیت را از حقوق محروم می کنند.فرقی نمی کند پشتون باشد تاجیک ؛ هزاره یا ازبک
یک نظام قوی متمرکز که حقوق همه اقوام را تضمین کند و قانون را به درستی و با قدرت اجرا کنند.
بهتر از هر نظام دیگری است.
نظام فدرال مثل حکومت مجاهدین می ماند .

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است