تاریخ انتشار: ۱۲:۰۹ ۱۴۰۳/۱۱/۲۹ | کد خبر: 176782 | منبع: |
پرینت
![]() |
در آغاز این هفته اجلاس سران جهان برای اقدام در مورد هوش مصنوعی (AI) در پاریس برگزار شد. تعدادی از کارشناسان در مورد خطرات و محدودیتهای استفاده از هوش مصنوعی و سیستمهای مورد استفاده در مدیریت مهاجرت در اروپا هشدار میدهند.
در اتحادیه اروپا چندین نمونه از سیستمهای هوشمند آزمایش شده، برای کنترول بدن و حرکات افراد وجود دارد. این سیستم های هوشمند در زمینه آشکارساختن احساسات برای شناسایی دروغها در روایت یک داستان مهاجرت، شناخت یک لهجه زبانی برای یافتن کشور مبدا یک شهروند خارجی و تجزیه و تحلیل پیامها، عکسها و موقعیت جغرافیایی در یک تیلفون هوشمند، برای تأیید هویت به کار گرفته میشوند.
کلوه بارتیلمی، مشاور سیاسی در سازمان حقوق دیجیتال اروپایی EDRi که حدود پنجاه سازمان غیردولتی و متخصص در زمینه حقوق و آزادیهای دیجیتال در آن عضویت دارند، میگوید: «در اینجا، مهاجرتها آزمایشگاهی انسانی برای آزمایشهای فناوری به شکل واقعی هستند. دولتها و شرکتها از محیطهای مهاجرت بهعنوان مرحله آزمایش برای محصولات خود، برای سیستمهای کنترول جدید خود استفاده میکنند.»
دستگاههای دروغ سنج در مرزها
به عنوان نمونه، دستگاه دروغ سنج در مرزها یکی از مهمترین برنامه کنترول مرزها iBorderCtrl بود. این سیستم که تا حدی توسط منابع مالی اروپایی تأمین میشد می بایست بر اساس تجزیه و تحلیل احساسات فردی که وارد خاک اروپا میشود، دروغهای او را آشکار کند. کلوه بارتیلمی توضیح می دهد: «[بااستفاده از دستگاه] چهره افراد، به ویژه پناهجویان، برای تشخیص اینکه آیا آنها دروغ می گویند یا نه، تجزیه و تحلیل میشد. اگر سیستم فرد را کمی مشکوک تشخیص میداد، سوالات پیچیده تر میشد ودر نهایت، یک کارمند انسان کنترول بیشتر را در دست میگرفت.»
این سیستم که در فرودگاه های یونان، مجارستان و لتونی آزمایش شده، ظاهراً دیگر به طور رسمی مورد استفاده قرار نمی گیرد، اما سازمان EDRi در این مورد تردید دارد. کلوه بارتیلمی در ادامه میگوید: «در این محیط اغلب با پنهانکاریهای کامل مواجه هستیم و به دست آوردن اطلاعات بسیار دشوار است. در حال حاضر نمیتوان گفت که آیا هنوز از این فناوری استفاده میشود یا خیر، اما در هر صورت اروپاییها مایلند این نوع سیستمها را در مرزها داشته باشند.»
باید گفت که پهپاد (درون)های نظارتی، کمرههای حرارت سنج، حسگرهای مختلف و فناوریهای نظارتی، بخش آشکاری از یک سیستم پنهان هوش مصنوعی هستند. این سیستمها، برای عملکرد، به دادههای اطلاعاتی نیاز دارند.
افزایش روز افزون ذخایر دادهها
اروپا چندین پایگاه دادههای اطلاعاتی در مورد مهاجرت دارد که شناخته شده ترین آن پایگاههای دادههای اثر انگشت یوروداک (Eurodac) است که اطلاعات پناهجویان غیرقانونی دستگیر شده در مرزها در آن ذخیره میشود. اصلاحات جدید در سیستم پناهندگی اروپا قدرت این پایگاه اطلاعاتی را که در سال ۲۰۲۲ ایجاد شد، به میزان قابل توجهی گسترش میدهد. حال علاوه بر اثر انگشت، تصاویر نیز برای غنی ساختن سیستمهای تشخیص چهره به کار میرود و شرایط دسترسی به یوروداک برای مقامات پولیس نیز تسهیل شده است. کلوه بارتیلمی نتیجه میگیرد: «[از آنجایی که] پولیس میتواند برای تحقیقات جنایی به این پایگاه مراجعه کند، بنابراین ما آشکارا میبینیم که عملاً، با پناهجویان و پناهندگان، با پیشفرض غیرقانونی بودنآنها رفتار میشود.»
این در حالی است که این جمع آوری اطلاعات یک اصل کلیدی را کنار میگذارد: این که در اتحادیه اروپا، رضایت، شرط لازم برای مراجعه به دادههای شخصی است و این اصل به وضوح توسط مقررات حفاظت از دادههای عمومی (GDPR) قانونمند شده است. اما به نظر میرسد که سیاستهای مهاجرت و کنترل مرزها از این اصل مستثنا باشد. وقتی فردی پا به خاک اروپا میگذارد، چه موافق باشد و چه نباشد، اثر انگشتش ثبت میشود. به گفته سازمان EDRi، «اتحادیه اروپا در حال ایجاد دو استاندارد متفاوت است. یکی برای کسانی که مدارک و وضعیت مهاجرتی مناسب دارند، و دیگری برای کسانی که ندارند.»
این چارچوب قانونی جدید در دادگاه نیز به چالش کشیده شده است. در سال ۲۰۲۱، در آلمان، ، سازمان حقوق مدنی (GFF) که بخشی از شبکه EDRi است در دادگاه در برابر اداره مهاجرت آلمان پیروز شد. دادگاه اداره مهاجرن را به دلیل استخراج پیامهای متنی، دادههای موقعیت جغرافیایی، مخاطبین، تاریخچه تماسها و سایر فایلهای شخصی، از تیلفونهای هوشمند پناهجویان برای جستجوی مدرک هویت آنها، به اقدامهای غیرمتناسب متهم و محکوم کرد.
خودکار سازی تصمیم گیری
اما کار به همین جا خاتمه نمییابد. پس از عبور از مرزها، هوش مصنوعی از طریق شکل ملموس الگوریتمها، به هدف قرار دادن خارجیها، ادامه میدهد. بررسی درخواستهای ویزا یا تابعیت، تخصیص اقامتگاهها، تسهیل سازماندهی اخراجها، پیشبینی جریانهای مهاجرتی و سایر موارد گسترش استفاده از هوش مصنوعی باعث میشود که کارشناسان از مدیریت بدون دفتر، بدون چهره انسانی و کاملاً خودکار بترسند: مشکل اصلی اینجاست که این سیستمهای هوشمند هنوز هم اشتباهات بسیار زیادی مرتکب میشوند و تصمیم گیری آنها خلاف واقعیت است.
در سال ۲۰۲۳، انجمن La Quadrature du Net در فرانسه فاش کرد که کود منبع صندوق ملی کمک مالی خانواده (Cnaf) به هر فرد، یک «امتیاز ریسک» میدهد. سپس از این امتیاز برای انتخاب افرادی استفاده میشود که تحت کنترول خواهند بود. از جمله معیارهای محاسبه ریسک، داشتن درآمد کم، بیکار بودن یا تولد در خارج از اتحادیه اروپا است. آنا سیبلی، کارشناس تحقیقاتی در سازمان ژیزتی (Gisti) معتقد است: «این الگوریتم با ربط دادن فقر به تقلب، در سیاست انگشتنما کردن و بدرفتاری رسمی محرومترین افراد نقش ایفا میکند.» بی جهت نیست که پانزده سازمان غیردولتی نیز در اکتوبر ۲۰۲۴ به نام دفاع از حق حفاظت از دادههای شخصی و اصل عدم تبعیض، از این الگوریتم در شورای قانون اساسی فرانسه شکایت کردند.
یک مثال دیگر: در گذشته از هوش مصنوعی برای حمایت از تصمیم گیری اداری استفاده شده است. در سال ۲۰۲۳، وزارت داخله از برنامه Google Bard یا ابزار تصمیمگیری، برای رسیدگی به درخواست پناهندگی یک زن جوان افغان، درخواست کمک کرد. آنا سیبلی میگوید: «این واقعیت که هوش مصنوعی پاسخ منفی داده است، تکاندهنده نیست، بلکه این شوک آور است که یکی از کارمندان وزارت داخله با اتکا بر هوش مصنوعی تصمیم میگیرد: گویی این هوش مصنوعی، در چارچوب یک تصمیم قانونی، استدلال معتبرتری باشد.»
اونلاین سازی مراحل اداری
در سال ۲۰۲۴، مدافع حقوق در گزارشی نقض گسترده حقوق کاربران در سیستم مدیریت دیجیتال خارجیها در فرانسه را برجسته کرد. این مدیریت دیجیتال که برای سادهسازی مراحل طراحی شده است، امکان ارسال درخواستهای اجازه اقامت را به صورت آنلاین فراهم میکند.
با این حال، مشکلات جدی در این سیستم، زندگی را برای هزاران تبعه خارجی غیرممکن میکند. طی چهار سال گذشته، شکایات به مدافع حقوق ۴۰۰ درصد افزایش یافته است. این شکایات از مشکلات ساده اتصالبه اینترنت گرفته تا خطاهای تصمیم گیری در این سیستم را شامل میشود. یک سردرگمی دیجیتال که گریز از آن دشوار است. گابریل دو بوشه، مسئول حقوق و آزادی های دیجیتالی مدافع حقوق، توضیح میدهد : «خدمات همراهی کاربران در این سیستم محدود است و مهم است که فرانسه حق خارجیها را برای درخواستهای شان از طریق مجرای انسانی، پذیرش حضوری و غیر دیجیتالی به رسمیت بشناسد.»
اثرات تبعیض آمیز
و بالاخره یک دشواری دیگر سیستم اداری دیجیتال رفتار تبعیضآمیز است. از آنجایی که سیستمهای هوشمند توسط انسان آموزش داده میشوند، این انسانها تعصبات خود را بازتولید و ناخواسته به هوش مصنوعی منتقل میکنند. خطاهای هویت شناسی معمول ترین این خطاهاست.
به گزارش مهاجر نیوز، در سال ۲۰۲۳، در ایالات متحده امریکا مردی پس از اینکه نرم افزار تشخیص چهره، به اشتباه او را به عنوان عامل سرقت شناسایی کرد، دستگیر شد. گابریل دو بوشه نگران است: «ما به طور قانونی میتوانیم در مورد احترام به حقوق افراد، نگرانی داشته باشیم، زیرا می دانیم که برای مثال، میزان اشتباه در مورد افراد غیر سفیدپوست بیشتر است.» از آنجایی که افراد غیر سفیدپوست در پایگاههای دادهای و یادگیری هوش مصنوعی، کمتر دیده میشوند، هوش مصنوعی به تناسب زمانی که مثلاً باید روی افراد سفیدپوست تمرکز کند، در موزد غیرسفید پوستها، کمتر قابل اعتماد خواهد بود.
کد (8)
>>> حاجت به هوش مصنوعی نیست.
من خودم میدانم که نود و نه اعشاریه نود ونه فیصد پناهندگانی که درخواست پناهندگی میدهند،مستحق پناهندگی نیستند و فقط پناهنده های اقتصادی هستند.
باور ندارید،بروید دهن دروازه شعبه پاسپورت و با کسانی که میخواهند پاسپورت بگیرند،مصاحبه کنید و ببینید که چی میگویند؟
نودو نه اعشاریه نود ونه فیصد شان میگویند که:
والله بیادر ده ای ملک کار و بار نیست!
میریم ملک های خارج،که کدام کار وبار پیداکنیم!
آیا بیکاری میتواند دلیل پناهندگی شود؟
علاوه برآن در افغانستان عفو عمومی اعلان شده است،هیچکس به هیچ کس کار ندارد. حتی به کرزی و داکتر عبدالله هم هیچ کس عرض ندارد و هر روز در کابل بیانیه صادر میکنند.
کمیسیون ارتباط با افغانهای خارج تشکیل شده است و یک تعداد زیادی وکلای پارلمان سابق و مقامات بلند پایه دوباره به افغانستان برگشتند.
پس تو چوکره چی کاره،سر پیاز یا کون پیاز که به تو در خارج پناهندگی بدهند؟
یگان نفرشان باز به وکیل مراجعه میکنند و میگویند که برای من خوب یک کیس جانانه جور کن که پناهندگی ام قبول شود!
وکیل در جواب اش میگوید:
برو یگان اسنادی بیاور که از کرزی و داکتر عبدالله کرده مهم تر هستی، حتماً پناهندگی ات قبول میشود!
به اینصورت پشت نخود سیاه روانش میکند.
>>> افغانپشتونهای ناقلین جنگ نیابتی و مذهبی را بر ضد مردم بومی فارسیزبانان/ترکتباران راه انداخته و بس.
>>> فقط نفس وجود طالب در افغانستان دلیل واضح برای پناهنده شدن است.