جمهوری اسلامی ایران در مرحله جدید بازی در افغانستان به دنبال چه است؟
جمهوری اسلامی با رهبران مخالف طالبان، در ترکیه ارتباطاتی تامین کرده و علی الظاهر، به آن ها توصیه کرده است که از پاکستان و سیاست های امنیتی اش، فاصله بگیرند. در حالیکه این کشور با طالبان تعامل نزدیک دارد و از جمله کشور های فعال در عرصه تحولات در افغانستان پسا حضور امریکا، حساب می شود، این چرخش سیاست در قبال مخالفان طالبان، دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. قصد نگارنده بر این است تا با بررسی ده نکته به گونۀ مختصر، به چرایی این تحول دراماتیک در سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال طالبان و مخالفان آن، بپردازم.

اول-ایران نگران سقوط این مخالفان طالبان به دامن دشمنانش است. در این راستا، ایران تلاش می کند تا با مدیریت این مخالفان، ادامه بازی فرامنطقه در محور پاکستان را، محدود کند. بازی ای که باعث تنگ شدن حلقه محاصره ایران از جانب شرق، بعداز تحولات خاورمیانه خواهد شد؛

دوم- ایران در تلاش است تا در قاعده بازی میان منطقه و فرامنطقه، دور از تحولات نباشد. اگرچه مخالفان طالبان، تاثیر چندانی بر وضعیت فعلی افغانستان ندارند، اما دور ماندن از آنها به نفع منافع حیاتی و راهبردی ایران نیست؛

سوم- تحولات اخیر در افغانستان، افزایش حملات جبهات مقاومت بر ضد طالبان، فعال شدن هسته های خفته داعش و بلند رفتن توان عملیاتی آن، به نگرانی های امنیتی ایران بیشتر دامن زده است. بنا تلاش عمده ایران این است تا با تمام گروه های سیاسی در افغانستان، ارتباط داشته باشد؛

چهارم-ادامه بازی ایران با طالبان، برای این کشور، چندان قابل اطمینان نیست. مخصوصا در شرایطی که داعش خراسان و سایر گروه های تروریستی، کم کم به یک طرف منازعه امنیتی افغانستان، مبدل شده می روند و طالبان تنها طرف آن دیگر حساب نمی شوند. از این رو، موضوع تامین ارتباط با مخالفان طالبان در دیدگاه های امنیتی تهران اهمیت یافته است؛

پنجم-ایران برای تامین منافع اقتصادی، امنیتی و سیاسی اش، با هربازیگری که در میدان افغانستان وجود داشته باشد، خواستار تامین ارتباط است. این کار به حفظ و گسترش نفوذ و هژمونی این کشور در افغانستان، کمک فراوانی می کند؛

ششم-حفظ و تداوم ارتباط با مخالفان طالبان در دایره منافع حیاتی و امنیتی ایران از جهتی حایز اهمیت است که ایران برای مهار تهدید های امنیتی و سیاسی از جغرافیای افغانستان، حفظ هژمونی سیاسی و ایدیولوژیک در این کشور و حضور با معنی در روند های آینده سیاسی در افغانستان، نیاز به تامین ارتباط با همه جوانب سیاسی را دارد؛

هفتم- روابط ایران با طالبان در سه سال گذشته، دارای پیچیدگی های زیادی بوده است. افت و خیز در گرمی و سردی این روابط، زیاد تجربه شده و برای این منظور ایران می خواهد از گروه های مخالف طالبان منحیث ابزار فشار علیه طالبان استفاده کند؛

هشتم- مقابله با تهدید های امنیتی، قدرت یابی داعش خراسان و پیچیدگی وضعیت امنیتی در رژیم طالبان، باعث شده تا ایران به فکر استفاده از داشته های این مخالفان که سالیان متداوم تجربه جنگیدن را دارند، شود؛

نهم- ایران برای حفظ و افزایش نقش خود در معادلات منطقه ای بخصوص مسئله افغانستان، در تلاش است تا با تمام جوانب ذیدخل در قضیه افغانستان، ارتباط داشته باشد. این ارتباط به معنای داشتن حضور در معاملات و معادلات سیاسی ای است که در مرحله پسا طالبان، انتظار آن می رود؛

دهم- بلاخره، تهران در تلاش است تا با استفاده از ظرفیت اطلاعاتی خود، از قرار گرفتن افغانستان در دایره مطلق طالبان که به معنای نفوذ بالای پاکستان، انگلیس و امریکا در منطقه است و می تواند تاحدودی به گسترش نفوذ عرب ها، در این کشور کمک کند، جلوگیری کند. این کار باعث می شود تا گزینه های چانه زنی طالبان در برابر ایران، محدود شود و دست بالای در اختیار تهران قرار گیرد.

عبدالناصر نورزاد

>>>   اعتماد بر ایران و پاکستان و امریکا حماقت است.

>>>   ایران اعتبار و اعتماد خود را برای افغانستانی ها از دست داده است.

>>>   نظر دهنذه اول ودوم سیاست همین است چرا فکر میکنید ایران به شما جفا کرده مگر شما نبودید در دوران جمهوریت به مدت بیست سال دوستدار آمریکا بودید وزحمات ایران را نادیده گرفتید وایران را دشمن دانستید وبا دشمن ایران دوستی کردید وپهبادهای اسرایلرا اجازه ورود برای جاسوسی از ایران دادید شما بیست سال به ایران خیانت کردید دلیل رفتارهای ایران عمین است چون تاجیک وهزاره امتحانش را پس داد...