نشست‌های پیهم در باب وضعیت افغانستان کار نیکویی است. گشایش هر پنجره‌ی تفاهم و گفت‌وشنود برای آینده افغانستان باید استقبال شود. این نشست‌ها به زنگ‌های هُشداردهنده می‌مانند که تعهد و مسئولیت هریک ما را در باب سرنوشت کشور ما فرا می‌خوانند. اما این‌جا پنج نکته قابل دقت است.

فقدان روایت‌های امیدبخش؛
شما پیوسته نشست‌های سیاسی را راه‌اندازی می‌کنید و سیاسیون را می‌طلبید تا روی اجندای که مطرح می‌کنید، سخن گویند. بسیاری از سخنان برخواسته از این نشست‌ها تکراری هستند و گیرایی ندارند. دلیل تکرارهای خسته‌کننده، نبود روایت‌های جدید و بازیگران دیگراندیش در این همایش‌هاست. خوب است این همایش‌ها فراگیرتر باشند، روایت‌گران جدید به آن‌ها راه یابند و پویایی در بحث‌های سیاسی جای سخن‌رانی‌های که بیش‌تر کُلی‌گویی هستند را بگیرند.

کم‌بود تخصص؛
ببیند، در علوم سیاسی گفتمان مهمی وجود دارد به‌نام «تناسب تخصص و سیاست» که برای ما حایز اهمیت فراوان است. سیاستی که در آن تخصص وجود نداشته باشد، سیاست‌مدار را از ارایه تحلیل باز می‌دارد. یعنی وقتی شما سیاست‌مدارانی را دور یک میز جمع کردید که نتوانند تحلیل ارایه کنند، هر گونه انتظار مفید از آن نشست به دور از واقعیت است. شما تا حال پنج بار این روند را با نشست‌های سیاسیون راه اندازی کرده اید. چه خوب بود که تناسب سیاست و تخصص را رعایت می‌کردید و حد اقل دو نشست آن‌را به سمپوزیم‌ها و یا سمینار های تحقیقات سیاست، دین، حقوق، جامعه شناسی و فلسفه ویژه می‌کردید. در این نشست‌ها محققین داخلی و بین‌الملل مقالات علمی را پیش‌کش می‌کردند و شما از آن در تهیه پالیسی‌ها، راه‌کار و حتا دکترین فکری تان بهره می‌بردید.

اجندای سرگردان؛
بهترین اجندای نشست‌های شما باید از دل سفارشات محققین و پیشنهادات مقالات پژوهشگران حوزه سیاست، دین، فلسفه و انسان‌شناسی برون آید. شما اگر می‌خواهید یک بازیگر مهم دنیای سیاست باشید، باید با سیاست برخورد حرفه‌ای کنید. در همین شهری که شما نشست‌های تان‌را دایر می‌کنید، ده ها اطاق فکری سیاست‌شناسی وجود دارد که عامل اصلی گفتمان سیاسی در کشور اتریش است. پس بهتر است تا همایش‌های مشترک با این اطاق‌های فکر در جهت بررسی عوامل داخلی و خارجی بن‌بست در افغانستان تدویر کنید.

نبود تفکر انتقادی؛
نقد های سازنده که امروز لازمه‌ی اساسی سیاست افغانستان را باید شکل دهند، از مایکروفون‌های همایش‌های شما شنیده نشده اند. این‌که مشروعیت، حاکمیت قانون، حقوق بشر، امنیت کاری و اجتماعی، آزادی های مدنی و...در افغانستان در بحران قرار دارند بر همه آشکار است. اینان نبودهای مشهود هستند، اما نقد نیستند. همایش‌های شما باید نقد سازنده را خلق کنند. شما باید در پی عوامل داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی این کمبود ها برآیید و نقد های جدی را به جامعه روشنفکری، مدنی، سیاسی و فرهنگی افغانستان پیش‌کش کند. قبول کنید که ایجاد نقد رهایی‌بخش نتیجه کار تخصصی است که باید به آن توجه کنید. شما باید با دانش‌گاهای معتبر جهان رابطه ایجاد کنید تا روش‌های نقد سازنده را به عنوان اپوزسیون به شما آموزش دهند.

اعلامیه های پریشان؛
اعلامیه های شما دچار پریشانی‌است زیرا پشتوانه عمیق حرفه‌ای در آن حس نمی‌شود. چیزهای را که شما در اعلامیه گنجانیده اید می‌تواند در نشست مجازی شکل گیرد و به آسانی ترویج یابد. اعلامیه ها باید روایت های تازه را به سان جملات قابل فهم و مشخص خلق کنند. این اعلامیه ها باید به صورت مشخص این پرسش‌ها را جواب دهند: چرا جمع شدید؟ چه بدست آوردید؟ چه می‌خواهید؟ و چگونه به خواست‌های تان عمل می‌کنید؟ اگر اعلامیه های شما شمه‌ای از این پرسش‌ها مطرح نکنند و به آن‌ها پاسخ‌های امیدبخش ارایه ندهند، کاغذ پارچه های تکراریی بیش‌ نیستند!

سخن آخر؛
لطفا بر من خُرده نگیرید. من به عنوان یک سیاست‌پژوه نقد سازنده‌ای را برای‌تان پیش‌کش کرده ام و نیازی به بدبینی نیست. باز هم تکرار می‌کنم این نشست‌ها مهم هستند اما باید پردستاورد باشند. در این شرایط دشوار مردم ما نیاز به امید دارند. امیدها با طرح دیدگاه های جایگزین در جامعه به بلاکشیده ما رونق می‌یابند.

دکتر ملک ستیز

>>>   قلم تان رسا تر باد جناب ستیز گرامی،
آیینه وار ایستادید و چهره عزیزان ما را به خود شان نموداندید.
از نظر من هر اپوزیسیونی چه بزرگ چه کوچک باید در ساختار تشکیلاتی خود نمونه یی از یک دولت در سایه باشد تا مسولیت ها مشخص باشند و قدمه های پایانی هرچه بیشتر تخصصی و مولد فکر نو و تازه با الهام از پیشرفت های علمی و وضع موجود سیاسی امیتی و اقتصا ی اجتماعی جهان و منطقه و افغانستان.

>>>   با تایید از تحلیل محترم ستیز باید علاوه کنم که : هر نوع گردهمایی و نشست ،پیرامون وضعیت نا بسامان کشور ، باید از دل ،قلب و روح توده های مردم که زیر چکمه های خونین استبداد طالبانی خرد شده اند ،سرچشمه گیرد.وضعیت و حالات مردم از لحاظ امنیتی و اقتصادی و سایر مسایل اجتماعی ، مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. باید ابن نشست ها نماینده ای که مورد قبول همه و عاری از هر نوع تعصب باشد ،تعیین گردد و به جوامع بین المللی معرفی گردد تا مشکلات جدی مردم افغانستان ، به گوش آنها برسد. فضای مجازی یکی از بهترین فرصتی هایی است ، می‌توان از آن استفاده کرد ....مسایل و حوادث جهانی طور غیر قابل پیشبینی رو به تغییرات مثبت و منفی است.
مهاجرین از نامهای افراد بد نام که سابق وکیل ،وزیر و رهبر سیاسی بودند و اکنون باز هم میخواهند نمایندگی از مردم کنند ،نفرت دارند.. گردهمایی و نمایندگی از مردم باید به یک گروه و یک ولایت و یا یک شخصیت محدود نگردد.
راه دور و دشوار در پیشرو است ،....
فخر اهنگر

>>>   جناب ستیز گرامی !
دریک نشست خواهی نخواهی نقص است اما نفس اینگونه نشست ها خود بیانگر یک کمبود است تا راهکارها وراه های مفید برای برون رفت جامعه ما پیداشون و کشور به سوی صلح ثبات، واستقرار نظام مبتنی بر عدل وداد نهادینه شده و از بیدادگری وستمگری جلوگیری شود وافغانستان دارای قانون اساسی مدرن و مبتنی بر شرع مقدس اسلام شود وجنگ ،نزاع وبرادرکشی ختم شده واخوت وبرادری و۰۰ قایم گردد و همیشه افغانستان امن باشد

>>>   این نشست ها به سود مردم وملت ما نیستند وخودرا فریب دادن وضیاع وقت.... می باشد بس. چرا؟ کسانیکه به سود ومنفعت مردم نشست می کنند در میان مردم وبه نفع مردم نه مثل ویاناوامثالهم خیالی بی نتیجه باشد.
عبداللطیف نادری

>>>   آقای ملک ستیز شما که در افغانستان هم بودین نیم دنیا با شما هم بود هم از لحاز اقتصادی هم نظامی شما برای این ملت و این وطن هیچ کاری نکردین حال که شما وامثال تان به تاریخ زباله دان پیوستی بگذار تا روز کار که فعل به مراد دل ملت رنج دیده افتاده یک چند صبا ملت مظلوم افغانستان از غم جوانان که هر روز 300 جوان خود را به خاک میسپوردند چند صبا پدران و مادران به دون غم جوانان خود سپری کند شما خوب می نویسی اما برای خود تان و امثال خود میخواهی ما ملت نه به این بلوغ سیاسی رسیدیم نه هم برایمان آسایش آورده از نظر ما همه تان خائن وطن و ملت فروش آستین شما باز هم در دسیسه آستین که به چشم دنیا خاک بزنی که یک باری دیگر برای افغانستان لشکر کشی خارجی ها بیارین هم ما بی سواد ها و هم شما سیاسیون و هم تمام دنیا میداند که افغانستان دیگه از غوشون ولشکرکشی خارجی ها بیمه شده این بهت تان قول میتم که دیگه دنیا به خودش جرات ندهد به افغانستان حمله کند و میماند پاکستان پاکستان هم اجلش نزدیک شده چون خیلی به ملت مسلمانان افغانستان ظلم کرده اگر واقعا دلت برای این وطن و این ملت میسوزد بیاید به این بنشینید راه چاره پیدا کنید و این ملت و این وطن را به آرامی و آسایش برسانی اگر هرکی برخیال عمل کند باز که ده افغانستان میتواند حکمت کند که جمهوریت دوام نیاورد که نصف دنیا همراه ش بود حال تو وامثال تان به فکر کنید که افغانستان باید چطور آباد شود اقتصاد افغانستان چطور باید خوب شود این راه فکر است اگر در فکر ملت افغانستان و این خاک آستین