در هفته‌های اخیر موجی از انتقادات تند نسبت به مهاجران افغانستانی در فضای مجازی و برخی محافل عمومی در ایران شکل گرفته است؛ موجی که نه تنها بر واقعیت‌ها استوار نیست، بلکه به باور بسیاری از تحلیلگران، می‌تواند به شکاف‌های عمیق‌تری میان ملت‌های همسایه منجر شود. برای بررسی این وضعیت، شفقنا افغانستان با علیرضا رجائی، عضو شورای عالی و رییس کمیسیون حقوقی و بین الملل تشکل‌های شاهد و ایثارگر و رییس موسسه روابط بین المللی توسعه شهر گفتگویی انجام داده‌ایم. شفقنا.

رجائی با تأکید بر این‌که خط افراطی علیه مهاجران نه‌تنها واقعیت‌ها را تحریف می‌کند بلکه عملاً به گسست میان دو ملت کمک می‌کند، گفت: «کسی منکر وجود مشکلات نیست؛ مهاجرت بی‌ضابطه می‌تواند آسیب‌زا باشد، اما راه‌حل، طرد و تحقیر مردم افغانستان نیست. ما باید مسأله را دقیق، قانونی و انسانی مدیریت کنیم، نه هیجانی و با رویکرد صرفاً امنیتی.»

او همچنین تصریح کرد که هرچند موضوع سوءاستفاده برخی عناصر از پوشش مهاجرت یک واقعیت امنیتی است، اما نباید این مسأله به رفتار کلی‌نگرانه منجر شود:
«سؤال اساسی این است: آیا باید همه را با یک چوب راند؟ آن کودک افغانستانی که در ایران به دنیا آمده، در مدارس ما درس می‌خواند و آینده‌اش را با ایران می‌بیند، چه گناهی دارد؟ اگر نگاه‌مان دقیق نباشد، قربانی‌کردن بی‌گناهان، خودش به یک بی‌عدالتی بزرگ تبدیل خواهد شد.»

رجائی نقش دشمنان خارجی در دامن‌زدن به تنش‌های اخیر را نیز روشن دانست و هشدار داد:
«وقتی مردم افغانستان را بیگانه و تهدید تصویر می‌کنیم، عملاً وارد بازی‌ای می‌شویم که هدف آن تضعیف پیوندهای عاطفی، تاریخی و فرهنگی میان دو ملت است. این تنش‌زایی می‌تواند منجر به ناامنی‌های داخلی، تخریب چهره ایران در افکار عمومی جهان اسلام و نهایتاً آسیب به منافع ملی ما شود. متأسفانه، فضای مجازی به بستری برای اجرای این پروژه‌ها تبدیل شده است.»

وی با تأکید بر اصل تعادل در سیاست‌های مهاجرتی، افزود:
«من قائل به مرزهای باز و بی‌قید نیستم، اما در عین حال، با سیاست‌های سخت‌گیرانه، تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز نیز مخالفم. مهاجرت باید بر اساس قانون، نظم و ظرفیت اقتصادی-اجتماعی کشور مدیریت شود. اما این مدیریت نباید با خشونت کلامی و نفرت‌پراکنی همراه باشد. تجربه جهانی نشان داده که رویکردهای انسانی، در کنار سیاست‌های سنجیده مهاجرتی، مؤثرتر و کم‌هزینه‌ترند.»

رجائی راهکارهای کاهش تنش و تقویت فهم متقابل میان دو جامعه را در چند محور خلاصه کرد: «نخست، رسانه‌ها باید نقش مسئولانه‌تری ایفا کنند و به تریبون نفرت تبدیل نشوند. دوم، توسعه آموزش و گفت‌وگو میان نخبگان، فرهنگیان و حتی دانش‌آموزان دو جامعه برای افزایش شناخت متقابل ضرورت دارد. سوم، دولت‌ها باید مسیرهای قانونی، شفاف و منصفانه‌ای برای مهاجرت و اقامت تعریف کنند تا هم مهاجران وضعیت مشخصی داشته باشند، و هم جامعه میزبان احساس امنیت و عدالت کند.»

در پاسخ به نگرانی‌هایی درباره فشار اقتصادی و رقابت مهاجران با نیروی کار بومی، رجائی با صراحت گفت:
«دغدغه‌های معیشتی مردم واقعی است و باید جدی گرفته شود. اما منشأ مشکلات اقتصادی ما ساختاری است، نه صرفاً حضور مهاجران. در بسیاری از مشاغل، مهاجران کارهایی را انجام می‌دهند که نیروی کار بومی علاقه‌ای به آن ندارد. نبود سیاست‌های درست بازار کار و نظارت دقیق است که به رقابت ناسالم دامن می‌زند. راه‌حل، مقصر دانستن مهاجر نیست، بلکه تدوین سیاست‌های هوشمندانه برای مدیریت بازار کار است.»

در پایان، علیرضا رجائی خطاب به مردم و نخبگان تأکید کرد: «ما با مردم افغانستان ریشه‌های مشترک فرهنگی، زبانی و حتی خانوادگی داریم. نباید اجازه دهیم جریان‌های افراطی، تصویر همسایه را دشمن‌وار جلوه دهند. از نخبگان، دانشگاهیان و روحانیون انتظار می‌رود پیش‌قدم شوند در بازسازی این رابطه انسانی. جامعه‌ی ما از وحدت بیشتر و از نفرت کمتر سود خواهد برد. اگر عقلانیت، انصاف و رحم در تصمیم‌گیری‌هایمان جاری شود، نه‌تنها از بحران عبور خواهیم کرد، بلکه می‌توانیم الگویی از همزیستی انسانی در منطقه ارائه دهیم.»

شفقنا، نشریه ایرانی

>>>   به واقعیت دراین روزها اخراج ماجرین به سرعت و اجباری خلاف انسانی وبشری وخلاف قانون ماجرت بوده صددرصد به زیان دو کشور بوده این دو کشور باهم ازنگاه مشترکات سیاسی مذهبی زبانی فرهنگی است نباید این قدربی عزتی ماجرستیزی داشته باشه به این سرعت اجباری اخراج میشه صددرصد به زیان دو کشور است ماجرین که به اجباری اخراج میشه فردا عقده مندانه درافغانستان به ضدگروه های برعلیه ایران می پیوند بخاطر که درافغانستان کارنیست نان نیست تحصل نیست حق وحقوق ایشان پایمال است پس بخاطر یک لقمه نان به گروه های تروریستی یکجا شده به ضد کشورهای همسایه جنگ میکنند کشورایران دوشمن خودفکرمیکنند ماجرین بخاطررفتن به افغانستان به داخل ایران به ده ها مشکل دوچاراست از قبل گرم بودن هوا ونه پرداختن بدهی کارفرمایان ونه پرداختن اجاره خانه وبه فروش رساندن وسایل خانه به مشکل مواجه است کشورایران این همه مشکلات ماجرین را درنظرنگرفت باید به تدریج ابرو مندانه اخراج کنند