چشم چران به كسی گفته می شود، كه كنترل چشم خود را در اختیار خود ندارد و به هر طرفی چشم می اندازد. اگرچه این عادت در ابتدا کم و آن را انسان بی اهمیت می شمارد ولی به مرور زمان زیاد شده و در نهایت امر به مرحله ای می رسد که چشم از اختیار انسان خارج و اعاده دوباره کنترل بر چشم به کاری دشواری مبدل می گردد که حتی اطبای ماهر و متخصص در بخش چشم چرانی، هم از علاج آن عاجز می مانند.

علماء بدین باوراند که چشم چرانـی قبل از این كه برای دیگران مزاحمت و ضرر ایجاد كند، برای خود شخص مضر است و همچنان از نظر علماء روانشناس و علماء علم اخلاق، چشم چرانی هنگامی که به صورت یک عادت مضمن مبدل گردد، بحیث یک مرض روانی به حساب می آید.

تحقیقات را که روانشناسان در مورد عمل چشم چرانی به عمل آورده اند، می گویند: چشم چرانی در مردان به علت مقابله با خودنمایی در زنان به وجود آمده است و به اصطلاح عامل آن را در خودنمایی زنان می دانند.

خودنما به شخصی اطلاق می شود که خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم چران به شخصی گفته می شود که از تماشا و نگاه کردن به دیگران حظ و لذت می برد.

می گویند که مرض خودنمایی در زنان نسبت به مردان بیشتر است ولی مریضی چشم چرانی در مردها، بیشتر رایج می باشد. تعدادی ازعلماء بدین عقیده اند که اصطلاح چشم چرانی یا ویریسم اصطلاح فرانسوی است و از ویر به معنای تماشاگر گرفته شده و یکی از اقسام امراض روانی به حساب می آید. در کشورهای اروپایی چشم چران در حالات متعدد منجر به تعقیب عدلی و قضایی گشته که برعلاوه مطرح شدن تداوی، عامل این حالت مرتکب به اشد مجازات نیز می گردد.

اطبا طی تحقیقاتی که بالای چشم چران ها به عمل آورده اند، بدین نتجیه رسیده اند که چشم چرانی هیجانات، اضطراب، عدم اعتماد به نفس، را در انسان گسترش داده و در نهایت امر او را به حالات بی پروای می کشاند که نه تنها شخصیت او را در جامعه لکه دار می سازد بلکه عبادات و به خصوص نماز او را هم باطل ساخته می تواند.

بنابر همین فهم منطقی است که خداوند متعال در سوره النور قرآن عظیم الشان در قدم اول برای مرد و در قدم دوم برای زن امر فرموده است که کنترل چشم خویش را دراختیار خود داشته باشند.
« قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿۳۰﴾ به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين براى آنان پاكيزه‏تر است زيرا خدا به آنچه مى‏ كنند آگاه است (۳۰) … قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ ……… ( به مردان بگو دیدگان خود را فرو خوابانند و.. . به زنان مؤمنه بگو دیدگان خویش را فرو خوابانند.
ای پروردگار مهربان!
ما را از مرض چشم چرانی، نگاه دار و برای ما قوت ایمان نصیب فرما تا دید چشم خویش از محرمات نگاه داشته و خود را از این مرض نجات دهیم.

راه نجات از چشم چرانی
پرودگار با عظمت، نعمت های بس بزرگی را برای ما انسان عطا داده است از جمله برای شنيدن، گوش ، برای استشمام، بينی، برای خوردن و چشيدن زبان برای درک كردن و فهميدن مغز و قلب و برای ديدن و نگريستن چشم ها! انتظاری كه خالق یکتا از بندگان خویش دارد این است تا از این نعمات برای سعادت، رستگاری و آرامش استفاده کرده نه در راه حرام و یا بر ضد و یا در دشمنی با آن ذات مقدس.این بدین معنی است که با گوش آنچه را كه او خالق یکتا دوست ندارد، نشنويم. با زبان آنچه را كه او رب العزت راضی نيست، نچشيم و نگویم. با چشمان آنچه را که او ذات بینا حرام شمرده، تماشا ننماییم.

یگانه راه چاره و علاج از چشم چرانی همین است که از حق تعالی خود خوف داشته باشیم و خود را از حرام نگاه کردن محفوظ داریم، به خاطر این که رعایت این امرالهی موجب سعادات دنیا و آخرات انسان می گردد.

یکی دیگر از علاجی را که علماء برای جلوگیری وراه نجات برای چشم چرانی توصیه نموده اند همان علاجی منطقی است که پیامبر بزرگوار محمد صلی الله علیه وسلم، یکهزارو چارصد سال قبل برای بشریت اعلان کرد که عبارت از ازدواج شرعی و اسلامی و در سایه تفاهم مشترک می باشد.

پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «يا معشر الشباب من استطاع منكم الباءة فليتزوج، فانه اغض للبصر و احصن للفرج، و من لم يستطع فعليه بالصوم فانه لم وجاء»( اي جوانان، هر يك از شما که توان ازدواج را داشته باشد ، بايد ازدواج كنید! چون ازدواج چشم را بيشتر از هر چيز نگه مي دارد و شرمگاه را بيشتر محافظت مي كند، و هر كه اين توان را ندرد به او گرفتن روزه پيشنهاد می شود، چون روزه قاطع غريزه است.

راه دیگری که علماء برای جلوگیری از مرض مهلک چشم چرانی پیشنهاد نموده اند، عبارت است از تزکیه و پاکی باطن، نفس است! البته با تزکیه نفس می توان به سعادت انسانی رسید و همچنان بنابر احکام و دساتیر کتاب الله و سنت پیامبر صلی الله علیه و سلم است، می تواند خود را از این مرض حرام نجات داد.

حق تعالی در سوره شمس قرآن عظیم الشان میفرماید :« قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا ﴿۹﴾ وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا ﴿۱۰﴾( به يقين رستگار شد كسي كه نفس خود را پاك و صاف كرد، و به يقين زيان ديد كسيكه نفس خود را آلوده كرد.) (: آیه : ۹ )

علماء و مفسرین در مورد تزیکه نفس می نویسند که انسان زمانی می تواند نفس خویش را تزکیه کند که از تمام پلیدی ها دوری جوید و به عقاید اصلی دین مقدس اسلام معتقد گردد، نه چیزى بر آن ها زیاد کند و نه چیزی از آن ها کم نماید نه دست به بدعت بزند و نه چیزی را بنام دین که در اصل دین هیچ اساسی ندارد ، قبول نماید.

انسان زمانی می تواند به تزکیه نفس «باطن» دست یابد که از اخلاق رذیله و پلید و دوراز کرامت انسانی مانند: کبر، حسد، ریا، حرص، بخل و خود خواهی دوری جوید و از انجام گناه خود داری کند و به جمیع صفات پسندیده و اخلاق فاضله و ملکات حسنه ملبس گردد.

در نهایت امر باید گفت که چشم چرانی تیر زهرآلود و شیطانی است! انسان زمانی می تواند از آن نجات یابد و یا به لذت و راحت دست یابد که خواهشات نفسانی خویش را داخل چوکات شرعی نموده و بطور واقعی مطابق بر دساتیر اسلامی عمل نماید.


الحاج امین الدین سعیدی – سعید افغانی

>>>   ز دست دیده و دل هر دو فریاد/که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد/زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

>>>   بسیار زیاد تشکر

>>>   ...من خودم در اروپا در یک حوض شنا با مرد و زن شنا میکنم و اصلاً در فکر من هم خطور نمیکند که در پهلوی من زن شنا میکند و یا مرد. و هنگامی که از حوض می برآیم ،کتابی میگیرم و مطالعه میکنم و در خیال این که در چهار طرف من خانم های لخت هستند، نیستم. نه تنها من، بلکه همه مردم... چنین اند.

>>>   هرکه باشدنظرش درپیی ناموس کسی.
درپیی ناموسی وی افتد نظری بل حوسی. ...
تشکرازنامه شما.
خ ی ر اح م د از پشت بند سمنگان

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است