آیه 90 سوره‌ی نحل

إِنَّ الله یَاءْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالاِْحْسَنِ وَإِیتَآئِ ذِی الْقُرْبَی وَیَنْهَی عَنِ الْفَحْشَآءِوَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ

همانا خداوند (مردم را) به عدل و احسان و دادن (حق) خویشاوندان، فرمان می دهد و از کارهای زشت و ناپسند و تجاوز، نهی می فرماید او شما را موعظه می کند باشد که متذکر شوید.

* این آیه منشور جهانی اسلام است که امام باقر علیه السلام آنرا در خطبه های نماز جمعه می خواندند. و به گفته تفسیر صافی؛ اگر در قرآن همین یک آیه بود، کافی بود که بگوییم قرآن «تبیان کلّ شی» است، اوامر و نواهی این آیه در همه ادیان بوده و هرگز نسخ نشده است.

* ولیدبن مغیره، چنان جذب این آیه شد که گفت: شیرینی، زیبایی، محتوای آن، چنان است که نمی تواند کلام بشر باشد. (تفسیر کبیر.) و عثمان بن مظعون می گوید با شنیدن این آیه، اسلام به عمق جانم نفوذ کرد و به دلم نشست.
* «عدل» درباره چیزی است که تساوی آن با بصیرت درک شود و «عِدل» در مورد چیزی است که تساوی آن با حسّ درک شود. «عَدل» مساوات در جزء است ولی «احسان» زیاد کردن پاداش است.(مفردات راغب.)

* «عَدل» دوری از افراط و تفریط است که هم در عقاید مطرح است و هم در رفتار شخصی و جامعه و سفارش این آیه هم به فرد است و هم به حکومت ها. «عَدل» در نظام آفرینش، رمز پایداری آن است. «بالعدل قامت السموات والارض» و در نظام تشریع سرلوحه‌ی دعوت همه انبیاست.
* «احسان» کلمه‌ی مبارکی است که شامل خدمات مالی، فکری، فرهنگی، عاطفی، می شود. و «فحشا» به گناهی گفته می شود که بزرگ و رسوا باشد و «منکر» به کاری گویند که عقل و فطرت و شرع آنرا انکار کند.

* به گفته تفسیر فی ظلال، هرگاه طاغوت ها با تبلیغات فاسد، زشتی گناه را در دیده‌ی مردم اندک وحساسیت مردم را نسبت به گناه کم کنند، ملاک معروف ومنکر، شرع خواهد بود.
* آیا خداوندی که انسان ها را به عدل و احسان دعوت می کند، می شود که خود عادل نباشد! (ان الله یاءمر بالعدل و الاحسان)

* عدل واحسان در کنار هم جاذبه دارد، و گرنه مقررات خشک دلها را التیام نمی دهد. (یاءمر بالعدل والاحسان) (عدل مقدار واجب واحسان مقدار مستحب است)

* اولین آمر به معروف و ناهی از منکر، خود خداوندست. (انّ الله یاءمر ... و ینهی)
* در احسان، رسیدگی به بستگان و صله رحم اولویت دارد. (الاحسان وایتاء ذی القربی)

* امر به معروف بر نهی از منکر مقدم است و عدل بر احسان. (یاءمر بالعدل و الاحسان ... و ینهی)
* امر به معروف و نهی از منکر باید در فضای صفا و محبت و در قالب موعظه و خیرخواهی باشد. (یاءمر ... ینهی ...یعظکم)
* آمرین به معروف نباید از مردم انتظار پذیرش صددرصد داشته باشند. (لعلّکم تذکرون)

* مردم فطرتاً به عدل واحسان گرایش دارند واز فحشا ومنکر متنفرند، لکن وسوسه ها وغرایز موجب غفلت اند که باید با تذکر آنانرا متذکر نمود. (لعلّکم تذکّرون)
* در نهی از منکر باید ابتدا گناهان رسوا را جلوگیری کرد، همانگونه که در امر به معروف باید ابتدا به واجبات سفارش کرد. (یاءمر بالعدل ... ینهی عن الفحشا)
* سفارش به عدل و نهی از فحشا، سنت ابدی خداوند است. (یاءمر ... ینهی ... یعظکم) (فعل مضارع نشانه استمرار است)

کد (5)

>>>   خدا خیرتان بدهد
مهدی سرخجویی

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است