سیدحسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران کتابی با عنوان «ایران و آمریکا، گذشته شکست‌خورده و مسیر صلح» را در آمریکا منتشر کرده است؛ دیپلمات سابق ایران در این اثر به بررسی تاریخ روابط میان دو کشور، ریشه‌ها و عوامل بی‌اعتمادی و خصومت دو کشور در دوران بعد از انقلاب و ارایه “نقشه راه” جامع برای رفع خصومت‌ها و بهبود روابط واشنگتن و تهران پرداخته است.

ترجمه بخشی از کتاب جدید موسویان در ادامه ارایه می شود:

نقش آیت الله خامنه ای در جلوگیری از وقوع یک جنگ

درسال ۱۹۹۲؛ گروه های اسلامگرا با سرنگون کردن دولت کمونیست نجیب الله ، کابل را فتح کردند. تا آن زمان صحبتی درباره طالبان نبود. آنها بخشی از گروه مقاومت نبودند و هیچ کسی طی جنگ با شوروی چیزی از طالبان نشنیده بود.

در سال ۱۹۹۴؛ بی قانونی، هرج و مرج و جنگ داخلی افغانستان را دربر گرفت. مردم کشته شدند و خانه ها ویران شد. هزاران نفر بی خانمان و سرگردان شدند. مردمی که از دو دهه بی ثباتی و جنگ درمانده شده بودند به دنبال فردی بودند- شاید قهرمانی که از سوی خدا فرستاده شده بود- تا نظم و قانون را مستقر کند. پس از ۳۰۰سال، طایفه پشتو کنترل بر کابل را از دست داده بود و پایتخت در کنترل ازبک ها و تاجیک ها قرار گرفته بود که به طور تاریخی رقبای پشتو ها محسوب می شوند.

در سال ۱۹۹۴، گروه کوچکی از طالبان که از قبایل پشتو بودند، به رهبری یک ملا به نام «محمد عمر» از روستایی در حوالی قندهار یکباره سربرآورند. « ملا عمر» طی دوران مقاومت دربرابر شوروی یکی از چشم های خود را از دست داده بود. طالبان طی ۲ سال به گروهی مسلح با ده ها هزار مبارز تبدیل شد و در سال ۱۹۹۶ آنها از جنوب افغانستان به شمال تغییر مکان دادند.

در سپتامبر سال ۱۹۹۶(۱۳۷۵ شمسی) با سقوط کابل، افغانستان به دست یکی ازخشن ترین گروه های اسلامی افتاد. مدارس بسته شد؛ زنان و دختران از کارکردن در خارج از خانه ممنوع شدند؛ ورزش، سرگرمی و هرگونه نماد شادی و تفریح گناه قلمداد شد؛ نه تلویزیونی، نه موسیقی، در یک کلام جریان زندگی در افغانستان متوقف شد.

در آگوست سال ۱۹۹۸، طالبان به مزار شریف یورش برد، این شهر شمالی افغانستان یکی از پایگاه های اتحاد شمال بود که مورد حمایت تهران بود. طالبان، دشمن قسم خورده شیعیان، قتل و عامی را در این منطقه به راه انداخت که بیشتر شیعیان هزاره را که فارسی زبان هستند هدف قرار داده بود. طی کشتارهای دسته جمعی آنها به کنسولگری ایران در مزار شریف حمله کردند و ۹ شهروند ایرانی از جمله ۸ دیپلمات را به قتل رساندند.

این اتفاق موجب شکل گیری مباحث شدیدی در شورای امنیت ملی ایران درباره نحوه واکنش تهران از جمله حمله نظامی به افغانستان برای ریشه کن کردن طالبان شد.

اکثریت اعضای شورای عالی امنیت ملی با اقدام نظامی موافق بودند و تصمیم فراخوان۱۰۰ هزار سرباز برای استقرار در مرز با افغانستان گرفته شد. حسن روحانی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود،به همراه برخی دیگر از جمله خودم جزو اقلیت مخالفان دخالت نظامی در افغانستان بودیم.

ایران در کل نمی‌خواهد آغازگر جنگی علیه هیچ کدام از همسایگانش باشد. در این مورد اقلیت (اعضای شورا) معتقد بودند که طالبان نماینده ملت افغانستان نیست. حامیان حمله اما تاکید داشتند که طالبان و القاعده هر دو تهدیدی جدی علیه امنیت ایران، منطقه و حتی کل جهان هستند.

وضعیت بسیار خطیر و حساس شده بود. با بسیج قابل ملاحظه نیروهای نظامی در طول مرزهای افغانسان، تنها یک قدم با درگیری در جنگی احتمالا طولانی مدت و خونین فاصله داشتیم.

در نهایت، گزارش نهایی درباره وضعیت به رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای ارایه شد. بر اساس تجربه شخصی ام، رهبرانقلاب بیش از ۹۰ درصد ازمواقع نظر اکثریت شورای عالی امنیت ملی را وتو نمی کند. بر اساس ماده ۱۷۶ قانون اساسی، ایشان اختیار وتو کردن تصمیمات شورای عالی امنیت ملی را دارد.

این بار اما، طی تصمیمی تاریخی و هوشمندانه، ایشان علیه دخالت نظامی در افغانستان رای داد. به لطف این تصمیم، از وقوع جنگی خونین ممانعت به عمل آمد. جالب است که چند سال بعد ایران با آمریکا – که به اعتقاد بسیاری از مقامات نظام دشمن قسم خورده ماست- برای سرنگونی طالبان متعصب و خشن همکاری کرد.
تصمیم وارد نشدن به جنگ با طالبان و سپس همکاری با آمریکا برای سرنگونی آنها حاکی از آن است که سیاست خارجی ایران بر اساس احساسات هدایت نمی شود.

>>>   قطعا حمله به افغانستان به دلیل اقدامات طالبان گرچه بنده به شدت مخالف طالبان بوده و هستم با دین اسلام سازگاری نداشت. ضمن اینکه ایران نیز از این حمله چیزی بدست نمی آورد و فقط احساسات را علیه خود تحریک می کرد.

>>>   خدا میدونه چقدر دنبال همچین مطلبی در یک سایت افغانی بودم با تشکر زیاد ...... یک ایرانی

>>>   این تصمیم آیت الله نبود که حمله ننمودند, بلکه هوشدار آمریکا بود. در صورت حمله تمام خشم آمریکا, القاعده و طالبان بر سر ایران میریخت. و ممکن است برای همیشه حکومت اسلامی در ایران نابود میشد. ایران وارد یک جنگ طولانی و خونین میگردید. آنزمان روس از ایران به صورت جدی حمایت نمیکرد. ناتو و آمریکا ایران را اشغال میکردند.
شاهنشاه از هرات.

>>>   تصمیم هوشمندانه ای گرفتند. سرزمین افغانستان برای خارجی ها سرزمین بلاهاست . ارتش سرخ رو با اون عظمتش با خفت انداختند بیرون . اگه ایران به افغانستان حمله میکرد شکی نیست که ایران هم در این بین تجزیه میشد

>>>   ای کاش حمله می کرد و طالبان را که تازه ایجاد شده بود را نابود می کردن.

>>>   این تصمیم توسوت رفسنجانی گرفته شددر خطبه نماز جمعه ایشان اعلام کردن ولی پیام رهبری ایران بعد از کشته شدن افراد شان در شهر مزار حکایت از یک جنگ داشت واگر یگ حمله بر طالبان می شدامروز مجبور نبود به سوریه نیرو اعزام کند انصراف از حمله اشتباه بود

>>>   واقعيت است

>>>   بلی این واقعیت دارد .کشف همان زمان اطلاعات دقیق از تجمع نیرو های ایرانی در نوار مرزی خبر میدهد.
شخصی بنام صمد آغا که یکی از افسران عالیرتبه لشکر ی ایران بود اطلاعات و حتی فوتو های جابجایی نیروها را به قاری احمدالله ریس استخبارات طالبان دامدار اطلاع میداد و در ضمن در یکی ازاطلاعات کشفی اطلاع دادکه: آقای مسعود و استاد ربانی مکررا از ایران میخواهند تا جمهوری اسلامی ایران به عرب افعانستان حمله نمایند تا فشار شدید طالبان را در دهن دره پنجشیر و تخار کم نمایند .
اسد

>>>   خداوندا رهبرم حضرت آیت الله خامنه ای را یاری فرما و حفظ فرما و به ایشان طول عمر بسیار عطا کن و بوسیله ایشان آمریکا و غرب را به خاک مذلت بکشان
رهبر نشوی تنها، من یار تو می گردم
وز جرگه عشاقت سردار تو می گردم
گر لشکر سفیانها از غرب به پا خیزد
در قحطی انسان ها عمار تو می گردم
از طعنه اشعث ها خون است دلت مولا
تبدار غمت هستم بیمار تو می گردم
با جرم ولای تو گر بر سر دار آیم
مدح تو کنم بر دار، تمار تو می گردم
این من نه منم تنها، آید زبسیج آوا
رهبر نشوی تنها، من یار تو می گردم
ایرانی غیور

>>>   یک واقعیت را نگفته کابل به دست هزاره ها اوزبک ها وتاجک ها افتاد.

>>>   البته با گذشت زمان وتغیرات وتحولاتی که در دنیای کنونی با پیشرفت تکنالوژی رخ داده است. واقعیت ها هرلحظه آشکار میگردد. اما آنچه قابل توجه است. اینست که درافغانستان بیشترجنگهای گذشته جنبه مذهبی داشته است. منطق به اندازه کافی رشد نکرده بود وبراحتی از احساسات مذهبی یک ملت استفاده میشد. گروه ها واحزاب که دربین شیعیان افغانستان تشکیل شده بود اکثراً تأسیس کننده وحمایه کننده گان شان دولت ایران بود اما بر اثر بی منطق بودن بعضی سران شان بجان هم افتاده وباعث تفرقه بزرگی دربین یک مجموعه حتی دربین اعضای یک خانواده هاشده بود.
با احترام احساس ازهلمند

>>>   ایران می دانست که اگر با طالبان وارد جنگ شود، بهانه ای به دست آمریکا می دهد، آمریکا آنزمان بخاطر دفاع از طالبان به ایران حمله می کرد و حکومت اسلامی را ساقط می کرد.آقای خامنه ای خیلی هوشیاری کرده است.
شهروند افغانستان..

>>>   اگر یک حمله با خردانه با همراهی مردم افغانستان برای ریشه کنی طالبان انجام شده بود امروز نیازی به حضور آمریکا و ناتو در افغانستان نبود

>>>   حمله به افغانستان باتلاقی بود که دشمنان می خواستند ایران را به آن بکشانند. اما هوشیاری رهبران ایران باعث شد جلوی این حمله گرفته شود. ایران با این حمله هیچ دستاوردی نداشت.

>>>   ...چی فرض کردین که میگین اگه ایران به افغانستان حمله میکرد تجزیه میشد و یا روسیه از ایران حمایت نمیکرد و آمریکا ایران رو اشغال می کرد .
اولا لازمه بدونین تو جنگ تحمیلی همه ی این کشورهایی و که گفتین به ایران حمله کردن و هیچ غلطی هم نکردن .
ضمنا ارتش و سپاه ایران با اعتقاد میجنگه و با نیروهای نظامی سایر کشورها فرق داره ... اگه صلاح میدونست الان اثری از طالبان وجود نداشت .
ما فقط مطیع رهبرمونیم . با هر نژاد و قومیتی که داریم ..ایشون هرچی صلاح بدونن واسه ما وحی منزله ..
رضا از ایران

>>>   من يك ايرانى اهل اصفهان هستم خيلى از ايرانى ها از جمله خودم عاشق افغانستان هستم .كمك شما مردم خوب افغانستان در جنگ بين ايران و اعراب را فراموش نخواهيم كرد و آرزوى پيشرفت و سربلندى ملت بزرگ افغانستان را دارم

>>>   ایرانی خارجی نیست هموطن است

>>>   با سلام و خسته نباشید به برادرانمان در افغانپیپر, روزی را میبینم که تمام قدرتهای دنیا که به دروغ خودشان را مدافع حقوق ملتها مینامند جلوی ايران زانو زده اند.امیدوارم روزی ايران انتقامی سخت از آمریکا که افغانستان را به این روز انداخته بگیرد.
هروی

>>>   در افغانستان درآمدن اسان است ولی برآمدن بسیار مشکل ایران گذشته خود را دیده بود وحمله نکرد اگرایران حمله میکرد امروز کشور بنام ایران نبود ما افغان میگویم که ماچی داریم که ازدست بدهیم پس اگر حالا هم مداخله نکند خوب میشود .

>>>   تصمیم بسیار عاقلانه و هوشمندانه ای بود و وقتی اتفاقات چند سال بعد را میبینیم که ایران با ناتو که دشمنش است بر علیه طالبان که انهم دشمنش بودند متحد شد و یکی از دشمنانش را که طالبان بود با پول و امکانات دشمن دیگرش نابود کرد و از طرفی ناتو و امریکا که باز هم دشمن او هستند را در باتلاق افغانستان اسیر کرد که مدام هزینه بدهند و تضعیف شوند نشان میدهد سیاست خارجی یک کشور چگونه باید با بازی با شرایط اهداف خود را با کمترین هزینه به جلو ببرد.
اگر ایرانیها از روی احساسات وارد جنگ در سرزمین پر از اشوب افغانستان میشدن اسیر یک جنگ فرسایشی طولانی مدت میشدند که هیچ اینده ای هم برای ان وجود نداشت.دقیقا مانند بلایی که الان بر سر امریکا و متحدانش امده.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است