صرف نظر از اینکه نظام سیاسی کشور ریاستی یا پارلمانی باشد؛ نحوه عملکرد نخبگان سیاسی بر اساس صلاحیت های تعریف شده قانونی آنان بیشتر حایز اهمیت است. معمولاً برخی چیزها حتی در کشورهای توسعه یافته؛ مانند قانون اساسی هر قدر هم که خوب و دمکراتیک تدوین شده باشد اما در عمل توسط نخبگان سیاسی به گونه ای دیگر تطبیق می شود.

هر کدام از دو نوع نظام سیاسی ریاستی و پارلمانی؛ دارای مزایا و معایب خاص خود می باشند. برخلاف دیدگاه برخی؛ نوع نظام سیاسی افغانستان نه ریاستی؛ بلکه نیمه ریاستی است یعنی عملا تفکیک قوای مطلق وجود ندارد و نوع تعامل قوه مجریه و مقننه در تعیین تصمیم گیری ها موثر است. هر چند برخی معتقدند با توجه به ناهمگون بودن جامعه افغانستان و شکاف های قومی؛ نظام پارلمانی بهتر می تواند منافع ملی را تامین نماید اما باید گفت اساسا این نوع نظام؛ حزب محور است یعنی احزابی که اکثریت آرا را در انتخابات به دست بیاورند می توانند در تعیین مقامات قوه مجریه نقش محوری ایفا نمایند.

به دو دلیل عمده؛ نظام پارلمانی در افغانستان مناسب به نظر نمی رسد:
1. احزاب موجود در افغانستان با توجه به ماهیت شخص محور و قوم محور بودن؛ احزاب ملی نمی باشند. ضمن آنکه منافعی که توسط اینگونه احزاب تعریف می شود بیشتر از آنکه منافع ملی باشد؛ منافع قومی و حزبی است و این مساله تنش های قومی را بیشتر خواهد ساخت. در خوش بینانه ترین حالت؛ احزاب موجود صرف نظر از میزان کارآمد بودن آنها فقط شکل صوری حزب را دارا هستند و با احزاب معیاری و کار ویژه های آن به لحاظ ماهیتی؛ بسیار تفاوت دارند.

2. با توجه به ذهنیت تاریخی مردم افغانستان از کارکرد احزاب؛ باورها نسبت به عملکرد مثبت آنها رنگ باخته است. به نظر می رسد دوران حزب گرایی در این کشور به سرآمده است. بر این اساس نمی توان انتظار داشت نظام پارلمانی یا ریاستی مطلق در این کشور از کارایی لازم برخوردار باشد بلکه نظام نیمه ریاستی_نیمه پارلمانی بیشتر متناسب با جامعه افغانستان به نظر می رسد.

زکیه عادلی

>>>   شما را به خدا، بالای این پارلمان اعتماد دارید، که امور دولت را بدست اینها می سپارید؟ حالا با دو نفر (ع، غ) طرف هستیم و اینها را مهار کرده نمی توانیم، اما در نظام پارلمانی، می توانید که بالاتر از 400 وکیل را مهار کنید؟
قصاب که زیاد شد، گاو مردار می شود.

>>>   خانم ذکیه عادل شما هم پیرو سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری رفته اید نظام پارالمانی زمان حکومت ظاهر شاه و حکومت سردار داوود خان و زمان حکومت داکتر نجیب و زمان حکومت مجاهدین همه این حکومات پارالمانی بودند اما با روی کار امدن حامد کرزی گمنام که بحیث ریس حکومت موقت تعین و بر گرده مردم نشانده شد بخاطر دوام قدرت چندین ساله اش با دست بازی و جعلکاری و تغیر در بعضی از موادات در قانون اساسی بکمک همین سرور دانش وزیر عدلیه وقت وچند تن از خاینین دیگر در قانون اساسی زمینه ساز تمام الاختیار ریاست جمهوری را مهیا کرده اند و ما و شما شاهد هستیم که چه کار های خلاف قانون نیست که از داخل همین ارگ ریاست جمهوری صورت نمیگیرد و کسی هم نیست که جلو انرا بگیرد این چنین حکومت و با این اختیارات به ریس جمهور بالاتر از حکومت شاهی و یک حکومت تگ قومی دکتاتوری و ظالمانه است باید تغیر نظام گردد .

>>>   با عرض ادب ما در افغانستان دموکراسی غربی را تجربه کردیم.و نتیجه آن را هم دیدم بس است کسانی که طرفدار نظام پارلمانی هستند بدانید که نظام پارلمانی در افغانستان مثال دموکراسی غرب است که برای ما آوردند.جز
پشیمانی چیزی حاصل نمی‌شود از سویه ما بلندتر است.یک ضرب‌المثل است . زاغ رفت که رفتار کوکه کنه راه رفتن خود فراموش کرد.
غلامرضا

>>>   والله وقتی از نظام وکشور وسیستم و... صحبت بمیان می اید دلم اب میشود وخیلی مایلم و دوست دارم که ایکاش کشور میداشتیم وحکومتی میبود و استقلال وازادی در سراغ ما می امد و... گرچه اکثریت کشور های جهان ازین نعمت واقعی محروم ومانند ما در قید وبند اند ولی هیچ کشوری ما نند ما نیست انها اگر مزدور ودنباله رو اند مستقیما اسیر یک ابر قدرت شده اند ولی ما غلام غلام غلام هستیم در دیگران از حکومت وسیسم چیزی داده اند ودر امور داخلی خود استقلال نسبی دارندولی درینجا ودرین ویران سرا بجای جکومت حکمتیار داده اند وبجای استقلال وحریت مزدوران چون کرزی وعین وغین را برما تحمیل کرده اند اقتصاد به باد رفته وبه یغما برده را به دست چند دزدی چون الکوزی وزاخبل وال وحکیمی داده اند وکرزی ها وغنی ها وعبدالله ها ثروت اندوختند وملیاردر شدند ولی ملت بیچاره در فقر وبیچارگی مطلق بسر میبرنددرینجا اداره وکنترول هوا وزمین ولشکر ورعیت همه با ریموت کنترول خارجی ها رهبری وهدایت میگردد عده ای از بی خبران وبعضا مغرضین ووظیفه خواران ازین موضوعات صحبت به عمل می اورند تا ملت ازاده وعزیز را با این طرز دید وروش استبدای عادت دهند واذهان عامه را اماده ای پذیریش اسارت مطلق وبرده گی کامل نمایند وچنین در خورد ما دهند که گویاجکومت وسیستم وازادی واستقلال همین است وبس در حالیکه هیچ کدام را با ذره بین هم نمیتوان یافت وهیچ سراعی از پارلمان وریاست جمهوری وانتخابات ودموکراسی درین ماتم سرا به چشم نمیخورد
پروبال ما بریدند ودر قفس گشودند چه رها چه بسته مرغی که پرش شکسته باشد
شیخ علی بلخابی سرپلی

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است