شهر کابل کهن ما عطر و طراوت دیروز خود را به دلیل عدم درک مکلفیت های قانونی دولت در قابل حفظ الصحه محیطی احساس نکرده، زیرا فضای آلوده شهر ناشی از دود سرطان زا، گرد و خاک جاده ها، کوچه ها و پس کوچه ها به شدت آلوده می باشد که باعث بروز انواع بیماری های «قلبی، عروقی، ریه، شش یا جگر سفید؛ اظطراب و استرس و مبتلا به انواع سرطان ها» می گردد.

به باور کارشناسی من عدم نظارت از طرف رهبری ناحیه های شهری در اغمار ساخت فابریکه های صنعتی در درون شهر، منزل های کلی در دامنه کوه ها و تپه های شهر و ساخت خانه خودسر غیر معیاری و استاندارد بلند منزل ها بدون مجار سیستم فاضلاب شهری «کانالازسیون» در گرد و اطراف کابل باعث بروز گازات گلخانه ای شده است. بناٌ؛ این آبادی های خود سر غیر استاندارد در کابل کهن که دیده می شود صاحبان آنها اخذ جواز را برای اعمار آنها از ادارات مسوول نا آگاه از پاسداری محیط زیست گرفته اند که امروز باعث سقوط سلامتی محیط زیست کابل شده است و دلیل اساسی دیگر آن را اکثریت آگاهان قلم بدست کشور ما انحصار طلبی و دخالت رهبران کم سواد و بی سواد دوره های کمپین انتخابات ریاست جمهوری در نصب افراد غیر مسلکی در سطح رهبری ادارات مانند شهر داری، شهرسازی و بخصوص اداره حفاظت محیط زیست و اداره مبارزه با حوادث طبیعی در تبانی با اراکین بلند پایه دولت باعث آلودگی محیط زیست در سرتا سر ولایت کابل شده است وضعیت کابل خشک و تشنه بیفشان بیش از هر وقت دیگر به دلیل مواد سوخت فسیلی قابل تشویش است.

باید خاطر نشان ساحت که این جابجایی های نادرست کارخانه های صنعتی و بلند منازل های غیر معیاری در طی عمر 14 سال اداره ملی حفاظت محیط زیست بنابر شناخت نادرست رهبری این اداره و دیگر ادارات مسوول در پاسداری از محیط زیست کابل در درون شهر و اطراف شهر کابل جای گرفتنه اند و امروز رهایی این میه غلیظ گاز مضر کشنده دی اکسید کربن در هوای منطقه باعث بروز مشکلات از محصولات طبیعی سوخت های فیسلی مثل نفت، زغل سنگ و زغال چوب که از طرف دانشمندان محیط زیست در جهان انواع سرطان زا شناخته شده است و برای شهروندان و سایر جانوران در طبیعت خطرناک است که در کل منجر به نابودی اکوسیستم منطقه می شود.

با تاسف مقامات دولت تا هنوز کدام استراتژی تدابیر خاص کلان مسلکی در راستای بهبود محیط زیست کابل روی دست ندارند تا کابل ما از این وضعیت بد عبور کند. دلیل آن را اکثریت شهروندان آگاه در کا منت های خود نداشتن توان سازماندهی مسلکی یک شهر را ادارات مسوول ندارند چه رسد انتظار به احیای و حفاظت محیط زست کشور از این مسوولین نا کاره داشته باشیم. چون رهبری اداره ملی حفاظت محیط زیست از زیر بار مسوولیت این فاجعه شانه خالی کرده است و می گویند که افغانستان هیچ نقشی در تغییر اقلیم منطقه ندارد.
این در حالی است که کابل در 1800 متری بالای سطح بحر واقع است و مدت دو سال است که به دلیل تولید گازهای گلخانه «دودی که از لوله دوکش و سایط نقلیه کهن؛ حمام ها، داش های خشت پزی، دکان های هنگری و سو زاندن ذغال سنگ در بخاری ها میلیون حویلی شهر کابل برای ایجاد گرمی منازل شان» پیامد منفی آن نبود ریزش برف باری در کابل شده است.

اکنون آب و هوای خشک کابل کمبود بارش برف به معنای واقعی زندگی در کابل غیر قابل تحمل شده است و زمانیکه بارندگی در یک منطقه نداشته باشیم، درختان سایه بان و پوشش سبز نباتی از بین می رود، ذخیره های آب های زیر زمین پایین تر میرود و خاک خشک می گردد و از نبود پوشش سبز گیاهی آلودگی خاک افزایش پیدا می کند. همین نبود ریزش باران برف در مناطق کابل فکت و مشخص در اختیار رسانه ها از تغییر اقلیم است، اگر پلان بزرگ تدابیر برای ایجاد فضای سبز در کوه دامنه؛ تپه کابل و ساحت سبز شهر نداشته باشیم سال به سال از لحاظ محیط زیست وضعیت بسیار خطرناک را خواهیم داشت که امروز کم آبی محیط زیست کابل را تهدید می کند.

باید خاطر نشان ساخت عدم شناخت مسوولین از محیط زیست کابل باستانی ما امروز در این عصر فناوری در یک حالت و ضعیت اسفبار و نادرستی قرار دارد و راه حل عمده آن از دید کارشناسی من با طرح پروژه سازی بهبود و ضع محیط زیست کابل در اولویت کاری مسوولین امور به شرح ذیل است:

1__ارایه برنامه سازی فضای سبز غرس انواع در ختان علاوه بر کاهش سر صدا اثرات مطلوب آرامش و راحتی نیز در بر دارد و برای ایجاد پوشش سبز در شهر کابل نیز به فضای زیاد ضروت است. مقدار زیادی از اکسیژن آزاد شده در طبیعت از برگ درختان تولید می شود. دانشمندان ثابت کرده اند، دیوار های حصاره شده از در ختان صبر و کاج برای حفاظت و تفکیک حیاط حدود حویلی بکار می برند در کاهش آلودگی سر صدا و سایل نقلیه موثر می باشند.

2__ عالج اساسی ساحه های پاک تراشیده شده از پوشش گیاهی مناطق کوه دامنه های کابل را می توان با توصیه کشت ارزن با سرعت بر طرف کرد. سیستم ریشه ای عمق و گسترده ارزن با عث مقاومت مطلوب این گیاه به تنش خشکی شده است و نیاز ابی این گیاه نسبت به سایر گیاهان علوفه ای دیگر کمتر است و می توان با توصیه کشت گیاه ارزن مشکل کمبود علوفه را در مناطق خشک کوه دامنه کابل برطرف کرد. برای جوانه زدن دانه ی ارزن مقدار ریزش باران سالانه حد اقل 150 تا 200 میلی متر و درجه حرارت برای جوان زدن دانه حدود 10 الی 12 درجه حرارت لازم است. چون دانه ارزن کوچک است و در عمق یکنیم سانتی متر خاک می سبزد. دانشمندان محیط زیست تحقیقات کرده اند که کشت اررزن در مناطق تراش شده از پوشش کیاهی باعث ایجاد پیوند اعضای اکوسیستم کوهستانی می شود.

3__ رواش گیاهی بومی خود رو وحشی آسیا میانه است که از عصر های قبل در نواحی های معتدل سلسله کوه هندوکش بشکل خود رو طبیعی می روید و در مناطق پنچشیر، بامیان و بهسود بنام چوکری معروف است و این گیاه گیاهی محیط زیستی داری ساقه بلند است و برگ پهن آن مانع شدت روان آب باران به زمین می شود. رواش داری ساقه ای زیر زمینی باریک و گوشتی است. روش تکثیر بذر ساقه ای زیر زمینی آن در دامنه کوه ها باعث گسترش پوشش گیاهی و سبب افزایش پایداری خاگ می گردد.

4__ گیاه سیج گیاه چندین ساله و یک غلف کوتاه عمر زیست بومی مناطق الپنی است و نام علمی آن سالور است که یکی از عوامل پدید آمدن آب و هوای کوناگون در عرضه منطقه می باشد. این گیاه ریشه ضخیم گوشتی مانند کجالو دارد از ریشه آن داری مواد جسپناک است و سرشی از آن کرفت می شود. تکثیر سیچ بعد از پخته شدن تخم های آن به زمین می افتد رویش خود رو دارد. سیج سبز بسیار لذ یز و پر کیفیت برای خوراک مردم روستا در ایام بهار می باشد و برگ های آن غنی از و یتامین ها و منر الها می باشد. برگ های آن بعد از برآمدن از خاک پختن وخوردن بکار می رود.

5__ گیاه غوغن «الهو واش» گیا ه چند ساله خود رو مناطق کوهستان آسیا است و برای علوف بز مورد استفاده قرار می گیرد است. این ابتداد سبز است و پس از رسیدن زرد مشود و جدا از دیگر گیاهان بشگل انبوه خود رو می روید. تکثیر آن به وسیله تخم در خاک نرم کوهی ممکن است. بته گیاه الهوی باعث سرد شدن منطقه می شود و داری ارزش چرا حیات وحش و گونه ای مناسبی برای حفظ خاک است.

6__ نی کوهی یکی از گیاهان چند ساله از گندمیان است که بوته های زیبایی طبیعی خاصی دارد که پوشش گیاهی نی کوهی عوامل موثر ومفید در کاهش فرسایش خاک شناخته شده است. یعنی در طی هربارندگی مقدار از بارش توسط برگ های ریش مانند آن کرفته شده و قبل از رسیدن به خاک تبخیر می گردد. از این جهت در خاک بارندگی به سرعت نفوذ نمی کند در خشکی خاک و جلوگری از حرکت زمین یا رانش زمین گیاه نی خیلی موثر می باشد. ریشه دوانی خوب انعتطا ف پذیری گیاه نی در مقابل فشار رواناب ها و سیلاب، رشد مجدد و سریع گیاه نی بعد از وقوع رواناب و سیلاب از جمله ویژگی های مناسب انواع این گیاه می باشد.
جمع آوری این تخم گیاهان بومی دانه دار مناطق نام برده را در فصل آخیر بهار و اوایل تابستان جمع آوری کرد، تخمه های کدو مانند کمال٬ نی کوهی یا ارزن مانند گون خادار، رواش غوغن و غیره … را بعد از آب شدن برف و یا یخ زمین بر آمدن در دامنه ها بذر پاشی کرد.

ضمنآ آرزومندم تا جهت آبادی و شادابی و رفع معضلات و چالش های کنونی شهر کابل در برر سی و عملی نمودن این طرح و پلان پیشنهادی، برای راه های بیرن رفت «آبیاری، نشو و نما و سرسبزی کابل» از جانب ادارات مربوط توجه لازم صورت گیرد.

داکتر یارمحمد «حیدر زاده»
داکتر علوم محیط زیست در کشور سویدن

>>>   البته به نظر من یگانه گذینه برای ریاست حفاظ محیط زیست افغانستان همین کدر شایسته سلار وطن داکتر یارمحمد «حیدر زاده» است.چون داکتراصاحب طرح ها و مقلات راجیع به شناخت شاخص های محیط طبیعی ، محیط ، اجتماعی و محیط ومصنوعی و را انکشاف ولایت رااز منابع خودولایت برای خوانندگاه و کار کنان وزارت خانه ها پیشکش نموده است.
انجینر عظیم

>>>   ممنون از زحمات سودمند بی پایان تان داکتر صاحب حیدر زاد با ارزوی سلامتی شان و بابت زحمت در نوبشت مقلات قابل تمجید و تقدیر استت و پیشنهاد من به حکومت نا ملی اینست که داکتر صاحب از خارج دعوت شود در اکادمی علوم افغانستان به کار های علمی جذب شود.

>>>   من هم کدام شناخت شخصی از شخصیت داکتر صاحب دلسوز ووطن دوست ا ندارم ولی از طرز تحیر شان در بخش زراعت و باغ داری مدار های آبیاری و هم در امور حفاظت محیط زیست معلوم می شود که او یک دانشمند مستعد و مجرب در مسلک خود است و مقلات آگا دهی وطرح های آن در جهت بهبود زندگی مردم قابل سزا وار تمجید و تقدیر است. و من به نمایندگی از انجینران بخش زراعت و آبیاری از حکومت وحدت ملی خواهش دارم که داکتر صاحب یارمحمد را در هر کشور بیرون از وطن که او زندکی دارد به وطن دعوت کند از تجربه دانش او در آبادی کشور استفاده به عمل آید.

>>>   چرا با این همه دانش وتجربه ریس جمهور نشود؟من برایش رای می دهم.شما چه؟کمی فکر کنید چرایک دانشمند بزرگ دور از وطن باشد واز دانش وتجربه اش یک کشور بیگانه سود ببرد؟

>>>   افغانستان بخاطر همین طریق و پیشرفت نکرده است که برای دانشمند خود ارزش قایل نیست، اگر ارزش قایل می بود همین داکتر حیدر زاده دانشمند مستعد و مجرب
ما امروز وزیر زراعت یا ریس اکادمی افغانستان می بود ؟

>>>   حس وطن دوستی ، زحمت کشی و پشت کار خستگی ناپذیر شما در راستای محیط زیس ولای داکتر گرامی، در خور تمجید و تقدیر است.
انشاءالله و امیدوارم که رساله تحقیقی و پژوهشی شما بهترین الگو و رهنما بخاطر باز سازی و به سازی کشور ما مفید واقع شود.ا

>>>   خلیل رحمان میری
داکترصاحب زنده باشه نگهداری از محیط زیست یکی از ارزنده ترین شاخص های شایستگی مدیریت زیست است زنده باشه
خلیل رحمان

>>>   با این معلومات و آگاهی جالب تان به ما مواد یک برنامه خیلی عالی محیط زیستی را دادین خیلی ممنون از شما

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است