وضعیت زنان در بیست ماه گذشته تحت حاکمیت طالبان نه تنها که بد، بلکه اسفبار بوده‌است. بعد از روی کارآمدن گروه طالبان، اکثریت خانم‌هایی که از اقشار مختلف مانند زنانی که به حیث قاضی‌، دادستان، مقام حکومتی، فعال جامعۀ مدنی، هنرمند و خبرنگار در جامعه فعال بودند، به دلیل تهدید‌هایی که وجود داشت، از افغانستان خارج شدند. با این وجود، ضمنا یک‌تعداد از بانوان فعال و نترس که از بطن جامعه برآمده بودند در اعتراض به عملکرد رژِیم افراطی طالبان، در افغانستان اظهار وجود کردند اما با تآسف سرکوب‌ها، بازداشت‌ها و دستگیری‌هایی که وجود داشت، باعث شد که بخش عظیمی از این صداها به دلیل تهدیدها فروکش کند؛ اما هنوز تعداد قابل توجهی از زنان فعال به صورت زیرزمینی به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند که جای قدردانی دارد.

آنچه که در بیست ماه گذشته اتفاق افتاد عملاً باعث شد بانوان از عرصۀ سیاست، اقتصاد، اجتماع و آموزش کنار گذاشته شوند. در این میان خبرنگاران زن نیز با مشکلات گسترده‌ای مواجه شده و از رسانه‌ها به‌شکل گروهی با بهانه های مختلف حذف شده‌اند. در شماری از ولایت‌ها نشر صدا و تصویر خبرنگاران زن از رسانه‌ها ممنوع شده است. مسوولان و سخنگویان رژیم طالبان به سوالات خبرنگاران زن پاسخ نمی‌گویند و از آنان می‌خواهند که برای انجام مصاحبه همکاران مرد خود را بفرستند. خبرنگاران زن در بیشتر موارد از حضور در نشست‌های خبری محروم می‌شوند. یافته‌های نظرسنجی های بین المللی نشان می‌دهد که بیشتر خبرنگاران زن از سوی طالبان تهدید و حتا با حمله فزیکی جنگ‌جویان طالبان مواجه شده‌اند.

پس ازمسلط شدن طالبان بر افغانستان آزادی بیان رو به نابودی است و طالبان محدودیت‌های زیادی را برای فعالیت رسانه های آزاد وضع کرده اند..
از زمان تسلط طالبان، خبرنگاران و اهل رسانه در این کشور با چالش های مضاعف مواجه بوده اند؛ از سرکوب، خشونت تا زندانی سازی و قربانی شدن در حملات تروریستی و انتحاری.
پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، شمار زیاد زنان خبرنگار افغان وظایف شان را از دست داده اند و شمار اندکی که تا کنون در رسانه‌ها فعالیت دارند، در شرایط سختگیرانه با پوشیدن ماسک اجباری برنامه اجرا می‌کنند.

در ماه های نخست شماری از زنان خبرنگار در کابل گفتند که درپی وضع محدودیت طالبان بر کار زنان، رسانه‌های فعال در افغانستان کارمندان و خبرنگاران زن خود را به صورت گروهی برکنار کرده‌اند.
مسوولان رسانه‌ها از آن‌ها خواسته‌اند که این موضوع را رسانه‌یی نکنند. از چند روز به این‌سو، حضور زنان در برنامه‌های رسانه‌های تصویری افغانستان نیز به شدت کم‌رنگ شده است.
آنان می‌گویند که طالبان با این کار شان نان آوران بسیاری از خانواده‌ها را خانه نشین کرده اند. خبرنگارانی که تا دیروز زندگی نیازمندان را به تصویر می‌کشیدند، اکنون می‌گویند با آمدن طالبان پول کرایه خانه ندارند، از این میان خبرنگاران و کارمندان زن در رسانه‌ها بیشتر آسیب‌پذیر شده‌اند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان (AJSO) در یک گزارش تحلیلی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام کرده که پس از رویکار آمدن گروه طالبان، از هر ۵ خبرنگار زن در افغانستان ۴ تن (۸۴ درصد)، شغل خود را از دست داده اند.
در گزارش این سازمان که روز چهارشنبه، سیزدهم ثور (سوم می) منتشر شده آمده است که در کمتر از دو سال گذشته در کنار تخریب تمام ارزش‌های مدنی در افغانستان، اصل آزادی بیان، استقلال رسانه‌ها، حق دسترسی به اطلاعات و خبرنگاران زن بیشترین آسیب را متحمل شده است.

درهمین حال هیدربار، مسوول بخش زنان در دیدبان حقوق بشر می‌گوید که پوشیدن ماسک اجباری، فعالیت زنان خبرنگار در افغانستان را تحت تاثیر قرار داده است.
خانم بار گفت: "زنان در تلویزیون‌ها دیده می‌شوند... و تا حدی برای سایر دختران یک روزنۀ امیدواری است که زنان افغان تا حدی در صحنه زندگی اجتماعی نقش دارند."
مریم(مستعار) یکی از خبرنگاران زن که وضعیت رقت‌بار زنان خبرنگار را با پوست و گوشت خود احساس کرده، از بغض و اندوه خبرنگاران زن حکایت‌های تلخ‌ و دردناکی دارد. وی می‌گوید: «وضعیت اطلاع‌رسانی برای خانم‌ها خیلی چالش‌برانگیز و دشوار شده است. مشکل کاری برای خانم‌ها ده برابر افزایش یافته است. روزانه ساعت‌ها پشت دروازه ارگان‌های دولتی می‌ایستم، هیچ کسی برایم اطلاعات نمی‌دهد؛ چون من خانم هستم. می‌گویند برو همکار مرد خود را روان کن. وقتی همکار مرد ندارم، چه کار باید کنم؟ وضعیت غیرقابل تحمل است. وقتی به مسوولان طالبان صدا می‌گذارم، برایم می‌گویند که همکار مرد خود را روان کنید. این خیلی مشکل است. روزها برای دفتر گزارش ندارم.»

فرح(مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران، وضعیت خبرنگاران زن را دشوار و نگران‌کننده می‌خوانده می‌گوید: «وقتی برای تهیه گزارش در صحنه می‌روم، از مساله پوششم گرفته تا رویدادی را که می‌خواهم به صحنه بکشم، باید از نظر گذرانده شود و خیلی‌های‌شان سانسور می‌شود و کلاً ماجرایی را که باید بیان شود، نمی‌شود. دسترسی به اطلاعات خیلی مشکل است.»
وی می افزاید: روند اطلاع‌رسانی در دوره طالبان در کل تغییر کرده‌است و رسانه‌ها و خبرنگاران بیش‌تر به دلیل فضای محدودکننده به دنبال موضوعات واکنش‌برانگیز نیستند. به همین دلیل بیش‌تر کارهای رسانه‌ای در اکثر ولایات بر فعالیت‌های عادی و بازتاب برنامه‌های مقامات طالبان متمرکز شده‌است.

فروهر(مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران زن میگوید: به‌عنوان یک خبرنگار زن حق مصاحبه با مردان را ندارد. «به‌عنوان خبرنگار زن با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو هستم. نمی‌توانم برای تهیه گزارش بیرون بروم. بارها از سوی طالبان مورد خشونت لفظی قرار گرفته‌ام و در نحوه پوشش هر روز با محدودیت جدی‌تری مواجه هستیم.»

در همین حال صدیقه(مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران زن می‌گوید: «کار برای روزنامه نگاران زن فعلاً خیلی محدود است. هر روز ما شاهد تبعیض جنسیتی هستیم و بارها مورد تبعیض قرار گرفته‌ام، چه در کار و یا بیرون از کار؛ حتا به ما به‌عنوان زن حق بیرون رفتن بدون برقع را نمی‌دهند. در هنگام تهیه گزارش واقعیت خیلی محدودیت دارم، از ندادن معلومات گرفته تا پوشش سوژه‌های مورد نظر که باید نشر شود، اما به دلیل امنیت از بسیاری سوژه‌ها ما می‌گذریم.»
این خبرنگار گفت: «وضعیت اطلاع‌رسانی هیچ خوب نیست، به‌ویژه برای خبرنگار زن محدودیت‌ها بیشتر شده است. هیچ چتر حقوقی و حمایتی وجود ندارد. نهادهای انگشت‌شمار حامی خبرنگاران نیز زیر تأثیر قرار دارند. از این ناحیه خبرنگاران دچار مشکلات هستند و هیچ نهادی نیست تا از خبرنگاران حمایت کند.»

طیبه(مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران می‌گوید: طالبان در ولایات حتی کنفرانس‌های مطبوعاتی و برنامه‌هایی مثل افتتاح پروژه‌ها را نیز بدون حضور رسانه‌های آزاد برگزار می‌کنند.
او می‌افزاید که موصوف و دیگر خبرنگاران بیش‌تر با روابط شخصی که دارند، از برنامه‌های طالبان آگاه شده و برای پوشش خبری آن اشتراک می‌کنند.

سمیه(مستعار) خبرنگار دیگری می افزاید: طالبان همواره از روند اطلاع رسانی خبرنگاران انتقاد داشته و به آن‌ها هشدار داده‌‎اند که خبرها و گزارش‌های خلاف منافع طالبان را منتشر نکنند.
به گفته این خبرنگار، اگر خبرها و گزارشات به نفع طالبان باشد یا همانطور که آن‌ها می‌خواهند منتشر شود، کاری ندارند؛ اما اگر خلاف آنچه باشد که آن‌ها می‌خواهند، خبرنگاران با تهدید، احضار و بازداشت روبه‌رو خواهند شد.
این خبرنگار همچنین می‌گوید: «طالبان تلاش دارند تا فعالیت رسانه‌ها را محدود کنند. آن‌ها حقیقت را دوست ندارند. من به خاطر نشر یک خبر در شرایطی بودم که می‌خواستم ولایت را ترک کنم.

مریم(مستعار) در یکی از خبرگزاری ها منحیث گزارشگر کار میکرد میگوید، پس از سقوط نظام سیاسی در ۲۴ اسد سال گذشته، تمام عرصه‌های کاری به شمول کار در رسانه، برای زنان محدود گردید؛ برخی خانم‌های خبرنگار کار شان را از دست دادند، شماری با مشکل معاش و برخی هم با چالش‌های دیگری مواجه شدند.
وی افزود، وقتی که نظام پیشین سقوط کرد، سخن‌گویان همه تغییر کردند، سخن‌گویان برخورد مسلکی با مطبوعات نداشتند، با خبرنگاران زن اصلا برخورد خوب نمی‌کردند، در برخی موارد خبرنگاران زن با خشونت نیز مواجه می‌شدند.

در همین حال، هدا(مستعار) گویندۀ یکی از رسانه های تصویری می‌گوید، با تغییر نظام سیاسی خبرنگاران زن و دختران با مشکلات زیاد مواجه شدند؛ برای شان محدودیت‌های وضع گردید و در برخی موارد نظامیان با خانم‌های خبرنگار برخورد خوبی نداشتند ولی اخیرا مشکلات آنان تا حدی کم شده‌است.
اجباری شدن پوشیدن ماسک توسط مجریان زن در تلویزیون‌ها را کار دشوار خوانده، افزود، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای با حجاب مشکلی ندارند اما ماسک چیزی است که شامل حجاب نمی‌شود و گوینده‌گان زن را با مشکل مواجه می‌سازد.

همچنان ثریا(مستعار) پس از سقوط نظام پیشین، کارش را از دست داده، می‌گوید که پس از سقوط نظام پیشین به دلیل این که برخی محدودیت‌ها وضع گردید، برخورد مسلکی با خبرنگاران نمی‌شد، کارش را ترک کرد و خانه‌نشین شد، اما اکنون مشکلات اقتصادی دامنگیرش شده‌است.
وی که با یک پدر ریش‌سفیدش مسئوولیت تامین نفقۀ خانواده ۱۲ نفرشان شان می‌باشند، اظهار امیدواری کرد که به مشکل اقتصادی رسانه‌ها رسیدگی شود و برای خبرنگاران که کار شان را از دست داده اند، زمینۀ کار مساعد گردد.

فوزیه(مستعار) یکی از خبرنگاران که قبلا با یک تلویزیون خصوصی کار می‌کرد گفت: "زنان زیادی از خبرنگاران سرپرست و نان‌آور خانواده‌ها هستند، به شمول خبرنگاران. هر زن و دختری که در بیرون کار می‌‌کنند، من یکی از این خبرنگارانم که در خانه حبس هستم. ما بدبخت شده‌ایم. هیچ دختر را در حال حاضر طالبان اجازه به کار و رفتن به دانشگاه نمی‌دهد. آن زنان که نان‌آور خانه بود سرنوشت ما چه می‌شود بالاخره؟"

ضمنا صدف(مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران که کار خود از دست داده میگوید: سال‌ها برای ارزش‌های آزادی بیان و بازتاب مشکلات مردم کار کرده، اما اکنون خانه‌نشین شده است.
او می‌گوید: "ما خبرنگاران زن سال‌ها زحمت کشیدیم تنها هدف ما تلاش اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع بوده‌اند. امروز در چهار دیواری خانه‌ها مانند زندانی‌ها حبس هستند. بسیاری از ما نان‌آور خانواده‌های ما بودیم. با آمدن طالبان هر روز آزادی بیان محدود شده می‌رود. اگر اینگونه ادامه یابد جای نگرانی است."

از سوی دیگر، انگیزه (مستعار) یکی دیگر از خبرنگاران زن میگوید: "متاسفانه طالبان خواهان خواستار حکومت تک‌جنسیتی هستند. در صورتی که طالبان خواستار چنین چیزی باشند، زنان فعالیت در جامعه نداشته باشند. به ویژه وضعیت خبرنگاران به صورت واضح نشان‌دهنده آن است که [طالبان] دوباره مانند ۲۰ سال پیش با همان ذهنیت هستند."

به اساس گفته های خبرنگاران زن درمیابیم که برعلاوه اینکه حوصله افراد منسوب به رژیم طالبان در برابر خبرنگاران زن صفر است و هرگاه خبرنگاری خلاف آنچه آن‌ها می‌گویند گزارش دهد، با تهدید و بازداشت آن‌ها روبرو خواهد شد که طالبان در بیست ماه حاکمیت شان چندین خبرنگار را بازداشت کرده‌اند که یکی از خبرنگاران تاکنون چند بار است که از سوی این گروه بازداشت شده‌است.

ضمنا در این میان بیش‌تر خبرنگاران به دلیل ترس از بازداشت، شکنجه و تهدید این گروه کارهای اطلانی‌رسانی‌شان را مطابق چارچوب تعریف‌شده طالبان منتشر می‌کنند. یک خبرنگار محلی در هلمند می‌گوید: «خبری که می‌سازیم اگر در چارچوب امارت باشد، مشکلی نیست.
همچنان به روایت گفته های خبرنگاران و مسوولان محلی نهادهای حمایت‌کننده رسانه‌ها تقریبا تمام رسانه‌های خصوصی در افغانستان با مشکلات مالی مواجه هستند که در اکثریت ولایات توان تامین مصارف ابتدایی‌شان را ندارند.

به اساس گفته های چندین مسولین رسانه های خصوصی در حوزه های شمال، غرب و جنوب کشور؛ به جز تعداد محدودی از رسانه‌ها، تمام رسانه‌های فعال در این سه حوزه با مشکلات جدی مالی مواجه‌اند و خبرنگاران به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانند معاش دریافت کنند.
آنها می‌افزایند که در برخی از رسانه‌ها خبرنگاران با توجه به علاقه‌ای که به کار خبرنگاری دارند، به صورت رایگان به کار ادامه داده‌اند؛ در حالی که به گفته او این رسانه‌ها توان پرداخت معاش کارمندان را ندارند.
براساس گزارش سازمان گزارش‌گران بدون مرز از میان ۳۴ ولایت، در ۱۱ ولایت کشور مثل ولایات بادغیس، هلمند، دایکندی، غزنی، میدان وردک، نیمروز، نورستان، پکتیا، پکتیکا، سمنگان و زابل اصلا خبرنگار زن حضور ندارد؛ اما خبرنگاران محلی می‌گویند که در حوزه جنوب، بیش‌تر خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای زن کارشان را از دست داده‌اند.
مسوولان محلی طالبان ادعا می‌کنند که حضور زنان در این ولایت بیش‌تر به دلیل مشکلات مالی رسانه‌ها و نبود معاش کافی محدود شده‌است؛ ولی خبرنگاران محلی می‌گویند که در بیش‌تر این ولایات، حضور خبرنگار زن در رسانه‌ها «ممنوع» شده‌است.

به این ترتیب، رسانه‌ها و خبرنگاران در سایه حاکمیت طالبان در تگنای شدیدی قرار گرفته و روند اطلاع‌رسانی و محتوای نشراتی رسانه‌ها نیز به پایین‌ترین سطح خود رسیده‌است. افزون بر این، روند رسیدگی به اطلاعات نیز محدود شده و در بسیاری از موارد گفته می‌شود مقامات طالبان از دادن معلومات به خبرنگاران خودداری می‌کنند.
پیش از این گزارش‌ها در مورد سانسور خبرها توسط نهادهایی مثل استخبارات، اطلاعات و فرهنگ طالبان منتشر شده‌بود. به گفته شماری از خبرنگاران، طالبان نشر رویدادهای خلاف خواسته‌های‌شان را نمی‌پذیرند و همواره خبرنگاران و رسانه‌هایی را که چنین رویدادهایی را پوشش داده‌اند، سرکوب، بازداشت و تهدید کرده‌اند.

درهمین حال ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان گفته است که خبرنگاران زن در افغانستان با محدودیت‌های اسفناک و با خطر جانی، کار می‌کنند.
آقای بنت روز (چهارشنبه، ۱۳ ثور ۱۴۰۲ خورشیدی) با نشر تویتی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، گفته است که به خبرنگارن افغانستان، به ویژه خبرنگاران زن، ادای احترام می‌کند.
او افزوده که خبرنگاران زن در افغانستان با وجود «محدودیت‌های اسفناک» و خطرات، از جمله خطر جانی، به کار خود ادامه می‌دهند.
گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد از گروه تروریستی طالبان خواسته است که به «رسانه‌های آزاد، کثرت‌گرا، مستقل و فراگیر» به عنوان حق همه شهروندان افغانستان، احترام بگذارند.

همچنان دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نیز با نشر بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که این نهاد نگرانی جدی خود را در مورد آینده‌ی رسانه‌های افغانستان به ویژه خبرنگاران زن ابراز می‌کند.
این نهاد در بیانیه خود گفته است که خبرنگاران زن مجبور هستند که در فضای «رعب و وحشت» و در میان افزایش محدودیت‌ها توسط گروه تروریستی طالبان، کار کنند.
یوناما از گروه طالبان خواسته است که آزادی و استقلال رسانه‌ها و امنیت خبرنگاران مرد و زن را به صورت یکسان، تضمین کنند.

در همین حال سازمان بین‌المللی گزارشگران بدون مرز نیز در آخرین به‌روز رسانی خود از شاخص جهانی آزادی مطبوعات که روز چهارشنبه منتشر شد، افغانستان را در میان ۱۸۰ کشور در رتبه ۱۵۲ قرار داد. در بیانیه این سازمان نیز آمده است که شرایط کار برای خبرنگاران افغانستان همچنان بدتر می‌شود و زنان خبرنگار «به معنای واقعی کلمه از زندگی عمومی حذف شده‌اند.
در این گزارش همچنین آمده است که فعالیت ۴۳ درصد از رسانه‌های افغانستان پس از تسلط طالبان در آگوست ۲۰۲۱ متوقف شده و از ۱۰ هزار و ۷۸۰ نفری که پیش از اشغال کابل به دست طالبان در اتاق‌های خبر افغانستان کار می‌کردند (۸۲۹۰ مرد و ۲۴۹۰ زن)، تنها ۴۳۶۰ نفر تا دسامبر ۲۰۲۲ میلادی همچنان مشغول به کار بودند.
بر اساس گزارش خبرنگاران بدون مرز، ادارات مختلف گروه طالبان از جمله وزارت اطلاعات و فرهنگ، ریاست عمومی استخبارات، وزارت امر به معروف و نهی از منکر و مرکز رسانه های این گروه به خبرنگاران و رسانه های افغانستان «پیام های دستوری» می فرستند.
این نهاد همچنین اعلام کرد که اکنون پرداختن به بسیاری موضوعات در افغانستان برای رسانه ها و خبرنگاران «دشوار و یا غیرممکن» شده است؛ از جمله پرداختن به موضوعات دینی و مذهبی، وضعیت زنان و حقوق بشر.

نهاد پشتیبان رسانه‌های آزاد افغانستان (نی) ۱۳ ثور، در اعلامیه‌ای گفته که نزدیک به دو سال می‌شود که آزادی رسانه‌ها به یک چالش جدی مبدل شده است.
به گفته نی، ادامه وضعیت کنونی در افغانستان می‌تواند آزادی رسانه‌ها را شکننده‌تر کند.
این نهاد پشتیبان رسانه‌های افغانستان از نهادهای بین‌المللی خواسته است که از رسانه‌ها و خبرنگاران این کشور براساس تعهدات‌شان در دو دهه اخیر، حمایت کنند.
در همین حال، مرکز خبرنگاران با نشر اعلامیه‌ای به مناسبت روز جهانی آزادی رسانه‌ها از افزایش تهدید و بازداشت‌های گسترده خبرنگاران شدیداً ابراز نگرانی کرده است.
در اعلامیه این مرکز آمده است که »در جریان ۱۲ ماه گذشته(ماه می سال ۲۰۲۲ تا می ۲۰۲۳)‌، دست کم ۲۱۳ مورد رویداد خشونت و تهدید و بازداشت خبرنگاران در کشور به ثبت رسیده است که در مقایسه با حدود ۱۳۰ رویداد ثبت شده در جریان دوره یک‌ساله قبل از آن، ( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، حدود ۶۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.»

در اعلامیه مرکز خبرنگاران افغانستان آمده است که «بجز حمله منتسب به گروه داعش در مزار شریف که باعث جان باختن نادری]حسین نادری، خبرنگار خبرگزاری آوا[ و زخم برداشتن دست کم ۱۹ خبرنگار دیگر شد، اکثریت رویدادهای دیگر(تهدید و بازداشت) از سوی اداره‌های امارت اسلامی]گروه طالبان[ و یا افراد منسوب به آن صورت گرفته است.»

همچنان حجت‌الله مجددی، رییس اتحادیه‌ی خبرنگاران آزاد افغانستان ۳ می، برابر با روز جهانی آزادی مطبوعات، در برنامه‌ی تجلیل از این روز به رسانه‌ها می‌گوید که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، از ۶۰۱ رسانه‌ی فعال، ۲۲۵ رسانه در روزهای، اول به دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های وضع‌شده از سوی گروه طالبان از فعالیت بازمانده است. آقا مجددی همچنان می‌‌افزاید که پس از سقوط حکومت پیشین، از میان ۱۲هزار خبرنگار و کارمند رسانه‌ای در افغانستان که دو هزار و ۸۰۰ آن‌ها را زنان تشکیل می‌دادند، یک هزار از آن‌ها مجبور به ترک کشور شده و حدود هفت هزار نفر کار خود را از دست داده‌اند.
به گفته‌ی رییس اتحادیه‌ی ژورنالیستان آزاد افغانستان، از میان سه هزار خبرنگار زن، تنها ۵۰۰ تن در رسانه‌های کشور مصروف کار هستند. او تصریح می‌کند که از زمان تسلط گروه طالبان در افغانستان تاکنون، حدود ۲۰ رسانه دوباره به فعالیت آغاز کرده، پنج رسانه‌ی دیگر تازه تاسیس شده است؛ اما در مقابل آن، دست‌کم ده رسانه به‌شمول یک خبرگزاری، دو شبکه‌ی تلویزیونی و هفت شبکه‌ی رادیویی دیگر از فعالیت بازمانده است.

درهمین حال کترین گروت، پژوهشگر مسایل شرق میانه و افغانستان در «فریدم هاوس» نهادی که در مورد دموکراسی، حقوق سیاسی و آزادی های مدنی تحقیق می‌کند، می‌گوید که طالبان با کنترول رسانه ها مانع انتقاد و پوشش گسترده موضوعات مطرح در افغانستان می شوند و این کار باعث خودسانسوری رسانه های آزاد شده است.
او گفت: «معلومات ما نشان میدهد که در بین حقوق سیاسی و آزادی های مدنی، آزادی بیان، بخصوص آزادی رسانه ها در طی ۱۷سال گذشته بدترین کاهش را تجربه کرده و این نوع حملات علیه آزادی رسانه ها در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان بیشتر شده است.»
به گفته کترین گروت، پس از تسلط طالبان محدودیت‌های زیادی در این بخش وضع شده و طی 20 ماه گذشته این محددیت‌ها شدیدتر شده است. به گفته او، خبرنگاران با محدودیت های گزارش دهی و آزار و اذیت فزیکی روبرو شده و فضا برای فعالیت رسانه های آزاد در افغانستان تنگتر شده است.
خانم گروت افزود: «اکثریت خبرنگاران مسلکی مجبور به ترک کشور شده اند و آنهایی که در افغانستان باقی مانده اند، تحت سانسور و نظارت کار می‌کنند، این مسله در افغانستان بسیار نگران کننده است و فراتر از آن نشاندهنده محدودیت‌های گسترده تر بر آزادی رسانه ها در سطح جهان است.»

همزمان به آن هیأتی از متخصصان سازمان ملل متحد به تازگی گزارش ابتدایی خود را پیرامون محدودیت های طالبان علیه زنان منتشر کردند. این هیأت از 27 اپریل تا چهارم ماه می در افغانستان بوده و در کابل و محلات اطراف آن و همچنین در شهر مزار شریف، با زنان، اعضای گروه طالبان، کار آفرینان، جامعه مدنی، رهبران مذهبی، معلمان، خبرنگاران، قربانیان نقض حقوق بشر، نهادهای سازمان ملل متحد و جامعه دیپلماتیک دیدار کرده‌ است.
این هیأت گفته است که سفر آنها به افغانستان در شرایط «بحران انسانی مزمن» و «آشفتگی عمیق» ناشی از ممنوعیت کار زنان در دفاتر سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیر دولتی که در تداوم صدور فرامین تبعیض آمیز ممنوعیت تحصیل و آموزش زنان بود، انجام شد.

هیأت سازمان ملل متحد در گزارش خود از افغانستان نوشته است که گروه طالبان به صورت سیستماتیک حقوق زنان و دختران این کشور را نقض می کنند.
این هیأت گفته است که گروه طالبان از زمان فروپاشی نظام جمهوریت به «افراطی‌ترین اشکال زن ستیزی» حکومت می‌کنند.
در گزارش آنها آمده است که طالبان تمام چارچوب های قانونی و سازمانی را نابود کرده اند و پیشرفت نسبی بسوی برابر جنسیتی را که در دو دهه گذشته به دست آمده بود، از بین می برند.
این هیأت گفته است که آنها در سفر به افغانستان، نمونه‌های از «تبعیض نظام‌مند مبتنی بر جنیست» و چگونگی ویران شدن زندگی زنان افغانستان با وضع محدودیت بر حقوق بشری آنها را مستند کرده ‌اند.
این هیأت گفته است که گروه طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، علاوه بر نقض حق تحصیل، کار، آزادی تردد، صحت، استقلال بدنی، تصمیم ‌گیری، آزادی تجمع مسالمت‌آمیز و دسترسی به عدالت، نظام محافظت از قربانیان خشونت خانوادگی را نابود کرده‌اند، زنان و دختران را در وضعیت بیچارگی قرار داده اند، قوانین شدید در مورد پوشش وضع کرده‌اند و زنان و دختران زیادی را به اتهام «جرایم اخلاقی» بازداشت کرده‌اند.
آنها همچنین گزارش داده اند که اقدامات گروه طالبان علیه زنان، منجر به افزایش میزان ازدواج کودکان، ازدواج اجباری و خشونت مبتنی بر جنسیت با معافیت از مجازات، شده و زنانی ‌که علیه این اقدامات اعتراض کرده ‌اند با تهدید، آزار و اذیت، گرفتاری خودسرانه و شکنجه مواجه ‌اند.
فشرده بحث واقعیت این است که گروه طالبان نمی‌توانند یک جامعه آزاد را برتابند و در تلاش این هستند که جامعه را بیشتر به سمت تک صدایی و تک جنسیتی سوق دهند.

در چنین حاکمیتی، آزادی بیان اولین قربانی است و خبرنگاران دیگر هیچگاه نمی‌توانند که بدون ترس و هراس فعالیت کنند.
همچنان بر اساس گزارش بخش حقوق بشر سازمان ملل متحد، گروه طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، بارها اقدام به بازداشت های خودسرانه و زندانی کردن خبرنگاران کرده است.
هم اکنون نیز شماری از خبرنگاران در زندان گروه طالبان به سر می‌برند، بدون اینکه جرم آنها مشخص باشد و یا به پرونده‌های آنها رسیدگی عادلانه شود.
نقض آزادی ﺑﯿﺎن، نقض آزادی رﺳﺎﻧﻪها و عدم ﺣﻖ دست‌رسی ﺑﻪ اطلاﻋﺎت، ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﺮاژدی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣﺠﺎزات و ﺗﺤﺮﯾﻢهای ﺷﺪﯾﺪ اعمال ﺷﻮد.

حامیه نادری

>>>   خیلی عالی نبشتید

>>>   درود بر نویسنده خوب حامیه نادری که همیشه موضوعات قابل تعمل‌و بحث‌ را مورد موژگافی قرار می‌دهند

>>>   روز جهانی آزادی رسانه‌ها ۲۰۲۳؛ افزایش شمار خشونت‌ها و ادامه بازداشت گسترده خبرنگاران در افغانستان
مرکز خبرنگاران افغانستان به مناسبت سوم ماه می، «روز جهانی آزادی رسانه‌ها»، نگرانی شدید خود را نسبت به افزایش شمار رویدادهای خشونت و ناقض آزادی رسانه‌ها به ویژه تهدید و ادامه بازداشت گسترده خبرنگاران در کشور ابراز داشته و نسبت به پیامد این روند هشدار می‌دهد.
مرکز خبرنگاران افغانستان به این مناسبت گزارش خود را در مورد وضعیت آزادی رسانه‌ها در کشور در یک سال اخیر منتشر کرد. بر پایه این گزارش در جریان ۱۲ ماه گذشته(ماه می سال ۲۰۲۲ تا می ۲۰۲۳)‌، دست کم ۲۱۳ مورد رویداد خشونت و تهدید و بازداشت خبرنگاران در کشور به ثبت رسیده است که در مقایسه با حدود ۱۳۰ رویداد ثبت شده در جریان دوره یک‌ساله قبل از آن، ( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، حدود ۶۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

رویدادهای ثبت شده در ۱۲ ماه اخیر(منتهی به ماه می ۲۰۲۲/ثور ۱۴۰۲)، شامل جان باختن یک خبرنگار(حسین نادری، خبرنگار خبرگزاری صدای افغان(آوا)، و زخم برداشتن حداقل ۲۱ خبرنگار، ۶ مورد خشونت فیزیکی، ۱۱۵ مورد تهدید، ۷۰ مورد بازداشت خبرنگاران می‌شود که از آن جمله حداقل دو خبرنگار( مرتضی بهبودی و خیرالله پرهر) همچنان در زندان هستند. بجز حمله منتسب به گروه داعش در مزار شریف که باعث جان باختن نادری و زخم برداشتن دست کم ۱۹ خبرنگار دیگر شد، اکثریت رویدادهای دیگر(تهدید و بازداشت) از سوی اداره‌های «امارت اسلامی» و یا افراد منسوب به آن صورت گرفته است. آمار ثبت شده در مرکز خبرنگاران افغانستان در دوره یک ساله قبل از آن( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، شامل جان باختن دست کم چهار خبرنگار و کارمند رسانه و حدود ۹۰ مورد بازداشت و انواع تهدید می‌شود.

پس از سقوط دولت جمهوری اسلامی در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، حدود نیمی از ۶۰۰ رسانه فعال در کشور به دلیل محدودیت‌های کاری اعمال شده از سوی «امارت اسلامی» و مشکلات اقتصادی از فعالیت بازماندند و با وجود این که بعد از آن به ویژه در یک سال اخیر چند رسانه دوباره آغاز به کار کرده و یا تاسیس شده است، اما شواهد و وضعیت حاکی از یک روند معکوس و منفی است.

در یک سال اخیر در کنار تشدید محدودیت بر دسترسی به اطلاعات و وضع محدودیت‌های تازه بر محتوای نشراتی، نظارت قبل و بعد از نشر بر رسانه‌ها و فعالیت خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی رو به افزایش بوده است که به محدود شدن محتوای کاری رسانه‌ها و کاهش بی‌سابقه گردش اطلاعات منجر شده و زمینه ساز خودسانسوری شدید را فراهم ساخته است. در عین حال، ادامه روند خروج خبرنگاران و کارمندان حرفه‌ای رسانه‌ها از کشور به نگرانی بیشتر از کوچک‌تر شدن جامعه رسانه‌ای و آینده آزادی رسانه‌ها در افغانستان دامن زده است.

اما با وصف این، برخی موارد مثبت نیز در ۱۲ ماه اخیر به ثبت رسیده است. کاهش شمار قربانیان جامعه رسانه‌ای از چهار تن در دوره قبل ( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲) به یک تن در ۱۲ ماه اخیر(می ۲۰۲۲- می ۲۰۲۳)، یک تحول مثبت به شمار می‌رود. مرکز خبرنگاران افغانستان در عین حال از تلاش وزارت اطلاعات و فرهنگ برای بهبود ارتباط با خبرنگاران و معرفی طرح قطع مداخله سایر نهادها و یا افراد در امور رسانه‌ها و پیشبرد شکایات از خبرنگاران و رسانه ها از طریق کمیسیون بررسی شکایات و تخلفات رسانه‌ای، استقبال می کند و خواستارعملی شدن این طرح بر مبنای قانون رسانه‌های همگانی کشور می باشد.

مرکز خبرنگاران افغانستان از حق فعالیت رسانه‌های آزاد و دسترسی به اطلاعات به عنوان بخشی از حقوق بنیادی مردم حمایت می‌کند و اعمال محدودیت در این زمینه را نه تنها نتیجه بخش نمی‌داند، بلکه نگران تبعات بسیار منفی آن بر جامعه می‌باشد و خواستار رعایت این حقوق بر مبنای قانون رسانه‌های همگانی و قانون دسترسی به اطلاعات می‌باشد.

>>>   😷😷💫 اینکه خبرنگاران ساده-پاده بوده و هستند در ضمن بطور ناخودآگاه دلقک زیر خیمه شب بازی هم بوده و هستند فقط اهلیت روبات و شخصیت کوککی/کوکشدنی را داشته و دارند در واقع بی تحلیل، کوتاه بین، بی درک، بمه چه و در زندان بی ارادگی و گروگان شده وقت سپری میکنند، همیشه دیکته-خور سازمانها مافیایی و شرکتهای تجارتی در خونریزی/تباهی مردم عام، تحت نام میدیا... فعالیت دروغ پرانی داشته و دارند.
و اصل واقعیت و تهدیدات را انعکاس نداده و نمیدهند و صرف بخاطر تنخواه و بونس چه و چی وظیفه کرده و دارند و بس.
💥 اگر اینگونه نبود و نیستند پس چرا این وضعیت بد ۲۰-ماهه را سر ملت بیچاره مسلط کرده اند!؟
💥 همین خبرنگاران/نطاقان روباتی بی وجدان بطور نافهمیده/ناخواسته یا غیرمستقیم (بر علیه ملیتها بویژه برضد ملیتهای فارسیزبان و تورکتباران ...) در جرم و جنایت رژیم طالبان و دولت جمهوریت شریک و همدست بوده و شده اند.
💥 بازهم، شما خبرنگاران جاهل روباتی، نطاقان، تحلیل-گران و اطلاع-رسانان زلنسکی-مانند، و شما مخبران اگر (هویت تک-قومی و یا کلمات و لفاظی های تکقومی-یانه استعماری، استبدادی و همین نام انحصاری-تکقومی را بنامهای همچون《 افغان، افغانیت، افغانها، افغانان و افغان-ستان 》= 《 محرومیت، فغان، فغانیت، فغان-ستان، و این ماهیت کفتارحیوانیت و سرگینی 》 را تبلیغ ننموده و در رسانه ها بار بار تکراری نمی گفتید و چنین سرو صدا نمی دادید، که دادید،
👈 امروز اینهمه حذف زبان و فرهنگ فارسی، حذف مامورین فارسیزبان از ادارات دولتی و شرکتی، کوچ اجباری دادن فارسیزبانان، در عوض جایگزین کردن ناقلین-پشتون، شکنجه و ترور های هدفمند زبانی-قومی، نسل کشی قومی-مذهبی، و این پالیسی نیمه-مسلمانی پشتونها با ماهیت یکبام و دوهوایی، و مفتخوریی مفتخورزی ها... و بلاخره صدها جرم و جنایت انسانی-بشری که در کشور ما صورت نمی گرفت و بوجود نمی آمد!!!

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است