تعریف: مرغداری شغلی است پرورش‌دهنده انواع مختلف مرغ‌ها در زمینه تولید گوشت، ‏تخم مرغ و پر فعالیت می‌کند. ویا مهارت پرورش و نگهداری انواع مرغ و چوچه‌ها به منظور تولید چوچه‌های گوشتی، مرغ‌های تخم‌گذار و مرغ مادر را مرغداری گویند. ‏شغل مرغداری یک حرفهٔ پردرآمد است ولی در صورتیکه شخص تجارب کامل در تربیه و نگهداری مرغ داشته باشد. آموزش چگونگی مدیریت یک فارم کوچک، متوسط و یا بزرگ متمرکز به تولید گوشت و تخم برای مستهلکین، با کمترین خطرات، کمترین ضایعات و کمترین مصارف، یکی از تواناییهای یک مدیر موفق است. پایداری درکارمرغداری تا حد امکان مواد مصرفی از عواید تولیدات خود فارم تهیه گردد. ‏
گفته می‌توانیم مرغدار هنر و فرهنگ است که هنرجویانش با اصول کلی پرورش و نگهداری مرغ و پرندگان با کسب مهارت و توانایی در جوجه‌کشی، پرورش انواع مرغ‌ها به هدفهای مشخص است. مرغداران امروز نه تنها به پرورش فارمهای مرغ داری می‌پردازند بلکه به پرورش فیل مرغ، کبک زری، کبک، بودنه، مرغابی شتر مرغ نیز می‌پردازند.

تاریخچه مرغداری در جهان؛
مرغ خانگی با نام علمی ”Gallus gallus domesticus” به عنوان یکی از پرجمعیت ترین حیوانات اهلی در دسته پرندگان شناخته میشود. طبق آماری در سال ۲۰۱۸ جمعیت آنها بیش از ۷/۲۳ میلیارد میباشد. مرغ خانگی ادامه از نسل مرغ سرخ جنگلی است که اهلی شده و اهلی کردن آن به حدود ده هزار سال پیش و جنوب شرق آسیا بر میگردد. که برخی معتقدند از ویتنام و برخی میگویند از هند آغاز شده است.
با گذشت زمان مرغ اهلی از هند به افغانستان و توسط یونیان به سمت یونان و اروپا برده شده و به مرور زمان در دنیا گسترش یافت. در تاریخ آمده است که تاجرین لاجورد مصری با خود مرغ را به مصر برده اند. اهلی کردن مرغ در حدود سال ۲۵۰۰ قبل از میلاد در دره سند رخ داده است. داده های DNA مایتوکندریایی که در اوایل قرن بیست و یکم تحقیقات نموده اند نشان می دهد که زیرگونه های مختلف مرغ جنگلی سرخ رنگ (Gallus gallus) اجدادش وحشی بوده سپس به مرغ اهلی تبدیل شده اند. پرندگان امروزی تنها حیواناتی هستند که نوادگان مستقیم دایناسورها هستند. در جهان بیش از ۱۶۰۰ نژاد مرغ مختلف شناخته شده است. آنها نتیجه قرن ها انتخاب طبیعی، که تلاقی و تولید مثل در گله ها نموده اند. این مرغ ها در صورت ضرورت پرواز می کردند. انسانهای قدیم تخم و چوچه این مرغ ها را تربیه نموده در مناطق مختلف انتفال داده در آنجا نطر به خاک محیط و غذا انواع جدیدی بمیان اورد. تولید مرغ به صورت فارم در سال ۱۸۸۴ در اروپا آغاز گردید.

تاریخچه پرورش مرغ در افغانستان؛
چنانچه معلوم گردیده است مرغ از نوادگان داینسورهای پرنده میباشد بدین معنی است که مرغ بشکل وحشی در تمام مناطق جنگلی زیست می نموده است. ولی تاریخ اهلی شدن بر می گردد به ۷-۱۰ هزار سال قبل در آسیای شرقی و چین. ۶۰۰۰ سال قبل مهاجرتها از اسیای میانه به هندوستان صورت گرفت و ۳۵۰۰ سال قبل هندی ها مرغ را به جنوب افغانستان و از جنوب به شمال افغانستان انتقال داده اند. سندی ها و زرداشتیان در وقت معینی مذهبی مرغ را قربانی می نمودند. در افغانستان متاسفانه برای نوع و رنگ مرغ نام گذاری نشده است. صرف چند نوع بنام مرغ سرخ، مرغ سفید، مرغ سفید خالدار، مرغ پوپکدار، کلمرغ و مرغ کلنگی نام گذاری نموده بودند. این نوع مرغ ها را برای گوشت و تخم تربیه می نمایند که تا هنوز پا بر جااست. تقریبا در هر خانه افغان از ۲ الی ۲۵ مرغ تربیه می شد.
در افغانستان ۵۵۰ نوع پرنده شناخته شده است که در آینده ساختن فارم ها تربیه و نگهداری این موجودات زیبا در زیبایی کشور خواهد افزود. افغانستان دارای تفرجگاه و زیارت های زیاد میباشد که این محلات محل خوب برای رشد و تربیه کبوتر و مرغابی و قاز میباشد. در شهر کابل مارکیت بنام کاه فروشی است که در انجا پرندگان بشکل محلی تربیه میشود ولی در افغانستان فارم بزرگ از سایر پرندگان وجود ندارد. خوشبختانه افغانستان محیط های مختلف برای تربیه کبوتران، قاز، قو، کبک زری، بودنه، کبک معمولی، فیل مرغ، شتر مرغ، تربیه کبوتران رنگه وجود دارد.

تربیه مرغ بشکل نیمه عصری در افغانستان از سالیان حکومت ظاهرشاه شکل گرفته و تا امروز مروج است. در این آواخر فارم های کوچک مرغ در مناطق جلال آباد هرات بامیان کابل و شمالی و قندهار فراه مروج گردیده است. از اینکه تربیه مرغداری در ایران سابقه بیشتر دارد افغانها از وسایل و طرز تربیه ایرانی استفاده میکنند و هکذا یکتعداد وسایل از اطریش نیز وارد گردیده است. افغانستان دارای ۱۲ میلیون پرنده و مرغ خانگی میباشد(.fao 2003). در حال حاضر ظرفیت سالانهٔ تولید گوشت مرغ در کشور ۲۱۹ هزار تن است، در حالی که نیاز سالانه مصرف گوشت مرغ در افغانستان ۲۹۵ هزار تن می‌باشد.
این آمار نشان می‌دهد که ۸۰ درصد گوشت مرغ در داخل تولید می‌گردد‎.‏ تولیدات تخم مرغ قبل از سال ۱۴۰۱ به یک میلیارد می‌رسید که اکنون خیلی کم شده‌است. اکنون سکتور مرغداری افغانستان به خودکفایی نزدیک شده، در حال حاضر ۸۰ درصد نیازهای مردم افغانستان از طریق تولیدات داخلی تأمین می‌شود. در سراسر افغانستان ۱۰۸۴۲ فارم مرغداری فعال است که از این میان ۸۸۰۰ فارم مرغ‌های گوشتی و بیش از ۶۰۰ فارم، پرورشگاه‌های مرغ تخمی‌اند.
در این بخش نزدیک به یک میلیارد دالر سرمایه‌گذاری شده است و تقریباً ۱۲۰ هزار نفر به‌صورت مستقیم و بیش از ۳۰۰ هزار نفر دیگر به‌صورت غیرمستقیم در این بخش مشغول به کار شده‌اند. سالانه ۲۶۰ هزار تن گوشت مرغ و ا میلیارد تخم‌مرغ تولید می‌کنند.
فارم‌های مرغداری در ۱۷ ولایت کشور از جمله در ولایت‌های بلخ، بامیان، ننگرهار و قندهار فعالیت و تولیدات و محصولات خود را به سایر ولایت‌ها نیز توزیع می‌کنند. روزانه بیش از دو تا ۳۰۰۰ چوچه مرغ در هر ولایت تولید و به بازار عرضه می‌شود.

مرغهای تخمی جهان؛
مرغهای صنعتی معمولاً ۳ سال عمر نموده در ۴٫۵ یا ۵ ماهگی تخم دادن را شروع نموده در ۱۶ ماهگی دوره اقتصادیش ختم می‌شود. در حالیکه مرغهای خانگی ۵ سال عمر نموده از ۴٫۵ الی ۶ ماهگی سر تخم آمده در ۱۵ الی ۱۷ ماهگی تخم‌گذاری اش ختم می‌شود مرغهای وطنی می‌تواند تا ۲۰۰ الی ‏۲۵۰ تخم را درسال بگذارد.

مرغهای گوشتی؛
مرغ گوشتی بمنظور استحصال بلند گوشت تربیه شده از آن در وقت کم حاصل زیاد را بدست می آورند. در جهان مرغداری امروزی، چوچه های کورنیش کراس، جرسی جاینت و مرغ گوشتی سرخ جایگاه های قابل توجهی را به عنوان قهرمانان تولید گوشت دارند. صلیب کورنیش با رشد سریع و سینه های پهن خود شهرت تجارتی را کسب نموده. این مرغها در ۶الی۷ هفته ۲.۷۲ کیلو گوشت را تولید می کند.ولی مرغ ماده تفاوت با نر دارد.

پرورش مرغها در فارمهای زراعتی؛
مرغدار چه کسی باید باشد؟
مرغدار کسی است که مهارت و دانش در تشخیص انواع مرغ، نحوه پرورش و نگهداری از آن‌ها، شیوه به‌کارگیری لوازم مورد نیاز در مرغداری، خرید فروش مرغ، پیشگیری و مبارزه با آفات و امراض‌های آن‌ها را داشته باشد. یک مرغدار باید آشنایی به تخم جنین دار داشته باشد، غذایی مرغ را از یکروزگی الی حاصل بداند. ‏به حفظ الصحه مرغها باید آشنایی کامل داشته باشد. محل مناسب برای رشد مرغها را باید بداند. مارکیتنگ و محل فروش مرغ‌های خودرا قبل از تولید باید درنظر داشته باشد. ‏

مدیر مرغداری باید چه کسی باشد؟
مرغدار کسی است که مهارت و دانش در تشخیص انواع مرغ، نحوه پرورش و نگهداری و نحوه به‌کارگیری لوازم مورد نیاز در مرغداری، خرید فروش مرغ، ‏پیشگیری و مبارزه با آفات و بیماری مرغها مهارت داشته باشد‎.
مرغدار باید توانایی مدیریت کارگران و بازاریاب خود را داشته باشد و نظم را در محیط برقرار کند تا بتواند بیشترین سود را به دست آورد‎ ‎این حرفه به پشتکار زیادی نیاز دارد. یک مرغدار موفق، به خصوص در شروع کار، باید دایماً در محل مرغداری حاضر شود و همه امور را زیر نظر داشته باشد‎.
ممکن است مرغ هابیمار شوند یا مشکلاتی در کار پیش بیاید. رونق مرغداری هم تدریجی است و در چند ماه اول صورت نمی‌گیرد. پس مرغدار باید صبور باشد تا بتواند نتیجه لازم را بگیرد.

چگونه به شغل مرغداری وارد شویم؟
این کاربه سرمایه اولیه برای خریداری تجهیزات و لوازم مرغداری، لازم و آماده کردن محیط (ساختمان) برای پرورش مرغ وتولید تخم مرغ، چوچه مرغ نیازدارد‎.

پیشرفت در شغل یک مرغدار؛
هرچه تجربه و سرمایه شما در این کار بیشتر باشد، ظرفیت واحدهای تولیدی شما افزایش می‌یابد و این، به معنای پیشرفت و ارتقای کاری شماست. فراموش نکنید که تحصیلات عالی هم در توسعه کار و پیشرفت حرفه ای شما مؤثر است‎.

ضرورت یک ساختمان مناسب برای پرورش مرغ؟
در گذشته، مرغداران بنابر سلیقه و ابتکار خود ساختمانی ساده را برای پرورش مرغ درنظر می‌گرفتند و شروع به کار می‌کردند درحالی که امروزه بر اثر پیشرفت بسیار سریع مرغداری، شیوه‌های خاصی در ساختمان لانه متداول شده‌است. در ساختمان مرغداری باید فکتور مانند حرارت، تهویه و نور مناسب برای مرغ‌ها درنظر گرفته شود. بهتر است مرغ داری به گونه ای شودکه بعد از ۱۰تا ۱۵ سال بتواند تغیراتی متناسب با پیشرفت‌های روزمره درساخت آن ایجاد کند‎.
امروز در افغانستان به جز هرات، مزارشریف و جلال آباد معمولاً از لانه‌های استاندارد استفاده نمی کنند. که کف آن را با بوره اره بپوشاند. ساختمانها به اشکال گوناگون است. در کار مرغداری یک ساختمان باید انبار دانه، اطاق قرنطینه برای مرغ‌های مریض و دفتری برای امور خرید و فروش درنظر گرفته می‌شود‎. ساختمان فارم باید از طرف شرق به غرب واقع شود تا در جریان روز شعاع آفتاب به شکل مستقیم داخل آن بتابد.

نوشته کریم پوپل

>>>   تشکر از معلومات مفید و جالب تان.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است