Introduction:

Afghanistan has been a significant limelight of regional and international politics for centuries to the extent that some experts consider it still the “graveyard of empires.” Indeed, the current territory of this country had been invaded by many mighty powers, yet at the same time, it gave birth to its realms that conquered others in the region. Defeat of any major regional or world player in this land has always ended, sooner or later, to the rout of its glory and might. The geography, history, cultures, languages spoken, religions practiced, and many other aspects of its people’s way of life are highly complex realities that make Afghanistan an envied and feared territory. There is no doubt about its strategic and geopolitical importance in the fight for gain and fame between the East and the West.

 

Ancient giants confronted each other ferociously on this land. However, the antagonism of the world's more recent powers took a particular form from the 18^th century onwards. They clashed on this territory for the conquest of West Asia. Such contentions are still ongoing with different actors. Understanding the dynamics of quicksand-like politics and conflicts in this country is quite demanding.

 

Many experts are undoubtedly aware of the substance of this article. However, there is a firm belief that practically all foreign interventions in Afghanistan lacked careful psychological and sociological studies of the peoples of the country, their diversity, histories, cultural intricacies, and attachment to their ancestral values. The Greeks, British, Soviets, and Americans committed the same mistake that military might and money can change the realities on the ground to their advantage. In effect, this was not the case! Furthermore, it is a fact that foreigners are authors and owners of the overwhelming majority of articles written, studies undertaken, and views expressed. An Afghan perspective would bring a fresh and perhaps more realistic vision.

 

Geography, Quick Overview of Past History, and Ethnic Composition:

Afghanistan is an over 652,000 square kilometers land-locked country in the heart of West Asia, surrounded on its east and south by the People's Republic of China and Pakistan, on its west by the Islamic Republic of Iran, and its north by Tajikistan, Uzbekistan, and Turkmenistan. Like Switzerland, it is also the cradle of the region's highest mountains, which cover about 80% of the land. The Hindu Kush range, an extension of the Himalayan Mountains, with Mount Noshaq at 7,492 meters, divides this country into half from northeast to southwest. The lower segment of the Hindu Kush, the Suleiman Mountains, forms the eastern and part of the southern boundaries between Afghanistan and Pakistan. Peaks of over 6,000 meters in Wakhan, bordering the People's Republic of China and over 5,000 meters elsewhere, deep and impenetrable valleys on each side of the mountains, and plains of southwest, ranging from 700 to over 1,000 meters high with extremely moody climate compose the landscape of Afghanistan. The freezing weather in the northeast mountains, the torching heat in the southwest deserts, and the clement temperatures in lower vales characterize the same season ambiance in Afghanistan. The 2,400 kilometers long Amu Darya - Oxus River - forms the border with Tajikistan, Uzbekistan, and part of Turkmenistan before vanishing at the Aral area. Helmand River emanates from the central Hindu Kush and runs for nearly 1,200 kilometers to irrigate the planes of Kandahar and Helmand. It finally ends its course in the Helmand Lake between Afghanistan and the Islamic Republic of Iran. Many other rivers, such as Morghab, Kunar, Kabul, Kunduz, and Harirod, originate from the northern or southern flanks of the Hindu Kush to reach different neighboring countries. Therefore, Afghanistan is one of the leading water providers in the region, and as such, it maintains a crucial strategic advantage. This country also links Central and West Asia through diverse passes over the Hindu Kush and the Salang Tunnel.

 

Afghanistan possesses extraordinarily unearthed raw materials that are unevenly spread in the country. Its treasures include Barite, chromite, copper, gold, iron ore, lead, sulfur, lithium, zinc, uranium, talc, marble, salt, coal, natural gas, and petroleum. In addition, the precious and semi-precious stones inside its mountains, particularly emerald, ruby, kunzite, garnet, tourmaline, aquamarine, beryl, and lapis lazuli, are of the highest quality. Therefore, its wealth makes the country a strategic target of powers searching for natural resources and gemstones. This country is also a crucial crossroad of east-west and north-south commerce. To reach China, Marco Polo and his uncle crossed the highlands of Hindu Kush to assert the utility of the Silk Road that bifurcated through Balkh southward to India and westward to Europe. Lastly, Afghanistan has a highly talented young generation who has flourished in academic, scientific, and artistic arenas outside their country.

 

The history of Afghanistan and the derived ethnic composition in this country is very ancient, composite, and intricate. Existing records demonstrate that Ariana, the initial name of this land, was inhabited over 4,000 years ago and resisted invasions by eastern tribes scurrying from China or southern forces rushing from India or western might coming from Persia. It was ruled by the Persian Achaemenid Empire from 550 to 330 BC. Alexander the Great and his massive army invaded it in 330 BC and remained engaged for over five years in unending combats they never won. The Macedon icon ended his ambition of conquering India and withdrew to Babylon, where he died in 323 BC. Subsequently, the Greco-Bactrian realm, established by the descendants of Greek settlers and soldiers intermarried with local populations, was established between 256 and 100 BC. During the same period, the Indian Maurya Empire conquered the southern parts of the Hindu Kush Mountains between 322 and 185 BC. Parts and parcels of Ariana were invaded by several other powers, such as the Indo-Scythian and Indo-Parthian kingdoms, established by the nomadic people of Central Asian origin, the Yuezhi Kushan Empire, emanating from China, and the Xiongnu Kidarite Red Huns and the Hephthalite White Huns kingdoms of north Central Asia steps. Finally, the Persian Sassanian Empire took over again the administration of pre-Islam Ariana from 275 to 650 AD.

 

The apex of the middle age history of Ariana was the conquest of Islam between the 7th and 10th centuries and the division between Arab and non-Arab disciples of this religion. The entire Muslim world was then ruled by the Abbasid caliphate of Baghdad, including the oriental part of the vanished Sassanian Empire called Khorasan or Chorasan, which encompassed eastern areas of Iran, Afghanistan, and parts of Central Asia. Abu Muslim of Khorasan, born in Balkh in the current Afghanistan, was a famous general of Al-Mansur Abbasid. When tasked to capture an essential city in Khorasan, Merve, located presently in Turkmenistan, he declared independence from Baghdad. Though Al-Mansur viciously killed him, his legacy remained, and the non-Arab Muslims of Khorasan began having their spheres of influence in the regional geography, politics, and economy. Subsequently, the Samanid (819 to 999 AD), the Ghaznavid (977 – 1186 AD), and the Ghurid (1170 – 1215 AC) Empires emerged. They conquered India, moved towards China's western provinces, and dominated Central Asia's northern steps. The immense outcome of their triumph was the propagation of Islam in areas under their domination. Khorasan became part of the Turkic Seljukid and Khwarazmi Empires before being brutally invaded by Genghis Khan between 1219 and 1221 AD. The Timurid (1370 – 1507 AD) of Central Asian origin regained the independence of this territory and ruled from their capitals, Samarkand and Herat, to glorify sciences, art, and culture. Their cousins, the Moghuls, took over to rule southern parts of Khorasan and India between 1526 and 1857 AD. They built several marvels among the world's or region's heritages, such as the Taj Mahal, Red Fort, Fatehpur Sikri, and many more.

 

Meanwhile, diverse Iranian kingdoms, notably the Safavid Empire (1501 – 1722), partially restored the prestige and glory of the ancient Persian Empires. It is essential to note that the take-over of Khorasan by Pashtun kings of Hotak and Durrani decencies in late modern history coincided with the effective arrival of the British Empire to the Indian sub-continent through the East India Company. Many still believe that the Pashtun kings assisted the British to a great extent, consciously or otherwise. For example, Mahmud Hotak attacked the Persian Safavids in 1722 AD and sieged their capital, Isfahan. Despite the surrender of Sultan Hossain Safavid, the Hotak king continued his assault, as a result of which between 80,000 and 100,000 individuals lost their lives on the battlefield or of hangar and thirst. Ahmad Shah Durrani attacked thirty times India, with eight consequent bloody invasions of the subcontinent, between 1747 and 1773. Instead of repulsing the British, the Indian Maharajas and Sultans were more concerned about the wild incursions of the Durrani kings and their undisciplined fighters. The British effectively used the Pashtun or Pathan threats and their traditional policy of divide and rule to conquer India entirely by the late modern period. At the same time, the Russian Empire had advanced significantly in the Caucasus and Central Asia regions. The strategic objective of the Russians consisted of reaching the Indian Ocean through the land of Khorasan. Henceforth, they had gained the northern sides of the Amu Darya. The British opposed the Russian ambition by all means and at all costs. This was the beginning of the First Great Game in West Asia. Subsequently, the territory governed by the Durrani kings was used as buffer geography. Each side endeavored to have their favors through political influence, bribery, and military incursions in the case of the British. The Durrani kings skillfully enriched themselves and their family members, proved their usefulness to both sides and remained in power. In 1855, the British named the Durrani territory Afghanistan, the land of Afghans.

 

Such a tumultuous and rich history and the indispensable geography as a significant crossroad resulted in the cohabitation of multiple ethnic groups, faiths, languages, and cultures. Tajiks, Pashtuns, Hazaras, Uzbeks, Turkmen, Baloch, Aimaq, Nouristani, Pashai, and numerous other minorities are owners of this land, each speaking their distinct language and preserving their rich cultural heritage. Though Islam is the current religion of the entire country, the Cheshm-e-Shafa and the celebration of Nowruz, the solar calendar's first day, demonstrate this country's Zoroastrian past. In addition, the famous Buddha of Bamiyan, the 150 Jewish manuscripts in the "Afghan Geniza" in central Afghanistan, and the Sajawand, Asamai, and Bhairo Hindu temples demonstrate its rich ancestral cultures. Sunni, Shia, and Ismaili Muslims, as well as Hindu and Sikh communities, lived together in the cities, valleys, and plains of this country. Due to decades of ongoing conflicts, it is hard to precisely determine Afghanistan's population, demography, cultural wealth, and economic diversity, as no census has been performed since 1979.

 

The East-West Rivalry in Modern Period - The First Great Game in West Asia:

As was pointed out earlier, control over the current territory of Afghanistan constituted the cornerstone of the Russian and British Empires' competition in West Asia, known as the First Great Game. The two superpowers used this country as a shield zone, where they engaged in proxy wars for intelligence, influence, and political or strategic gains. Russian policy seemed more subtle as they avoided intervening directly in the internal affairs of their southern neighbor. They aimed to persuade the rulers to favor their policies and ambitions. However, the British applied a policy of carrot and stick. Their mastery of brain games seemed more efficient than the Russians.

 

On the one hand, the British enjoyed the Durrani kings' repeated attacks and invasions of India and the subsequent plundering and massacres, significantly weakening India's multiple rulers; on the other hand, London did not want them to become strong enough and pose a threat to its power. Furthermore, they expertly created division among the Indian potentates but also within the ranks of Durrani pretenders of the throne. Most believed that the European superpower would protect them against their foes. It is worth noting that the British ploy in Afghanistan touched governing families' core circles, inciting a ruler against his children, brothers, or cousins. For example, Mahmud Shah Durrani blinded his brother, Zaman Shah Durrani, to "protect his throne." He also ordered the mutilation and killing of his cousin and vizier, Fateh Khan. Multiple accounts of such brutalities within different courts have been recorded.

 

Despite undeniable success in exploiting the division among Durrani branches and personalities and inducing their kings not to sway to the Russian sphere of influence, the British did not have an easy task with a highly independent tribal population and exceedingly demanding rulers. It culminated in the first Anglo-Afghan war between 1839 and 1842. Serious disagreement emerged between King Dost Mohammad Khan of the Durrani Mohammadzai clan and the Governor-General of India, Lord Auckland, particularly on the importance granted to the viewpoints of the Russian Empire, the arrival to Kabul of a delegation from Saint Petersburg, and the fear that Persia would join hands with Dost Mohammad Khan and attack India. Auckland declared his support to Shuja Shah of the Durrani Sadozai clan, the king's cousin and the former ruler. In December 1838, he dispatched the "Army of the Indus," which included 21,000 soldiers, to support his claims. Dost Mohammad Khan was defeated and sought protection from the Russian Empire in Bukhara, currently in Uzbekistan.

 

However, the presence of foreign troops in Kabul and senior British officers' "immoral behavior" exacerbated the population's patience and sentiments. Among others was Alexander Burnes, chief intelligence officer, who also assumed the function of advisor to the king. He was caught red-handed with young girls. It was a straw that broke the camel's back. Beaten, he was hacked to death by a mob. The event took place just next to the casern of the British troops. At the time, the valiant son of Dost Mohammad Khan, Akbar Khan, who had victoriously returned from Peshawar, orchestrated the resistance against the invaders and Shuja Shah. William Macnaghten, the chief advisor of the East India Company troops, wasted no effort to assassinate him. He miserably failed. In an attempt to accomplish his plan personally in a meeting, Akbar Khan was faster and shot him on 3 December 1841. Subsequently, the entire British contingent came under attack. The tribesmen did not spare the retreating Auckland Army and their family members; only their surgeon was allowed to "return to India and report." The rest were annihilated. It was a colossal defeat for the British and an enormous offense to their prestige and Queen. Shuja Shah tried to flee to India. However, he was captured near the Bala Hissar castle in April 1842 and killed. Dost Mohammad Khan returned to Kabul and regained his throne. The new British Governor-General of India, Lord Ellenborough, multiplied "kind offers" to the king to "strengthen his power." In 1847, Akbar Khan, the mighty son of Dost Mohammad Khan, perished in an apparent cholera outbreak. However, the plausibility of his poisoning by the court under the British instigation has always been underlined.

 

Meanwhile, Queen Victoria had opted for direct management of India by the Crown and the dismantlement of the East India Company, which came into effect in 1858. This also implied an outright intervention in Afghanistan's internal affairs. If the king or any senior court member did not comply with London's views, he faced an uncertain destiny and was immediately replaced by a son, brother, or cousin. Concurrently, the idea of a revenge attack on Afghanistan had emerged in the minds of British political and military strategists to "reinstate the British pride." Therefore, Lord Lytton, the Viceroy in India known as a man to reverse characters, received the order in November 1878 to march on Afghanistan with 50,000 fighting men. King Sher Ali Khan, son of Dost Mohammad Khan, was defeated. He went to the northern parts of the country to seek Russian assistance. The Afghan side lost their final battle in Maiwand, near Kandahar, in September 1880. Fearing a repeat of the First Anglo-Afghan War, the British troops quickly withdrew from Afghanistan in March 1881, designating Sher Ali Khan's son as the new king of the country. Several years later, and conscious of a possible Afghan reprisal, the British opted to create their safeguard zone within Afghanistan that already constituted a buffer state between them and the Russians. In November 1893, they signed the Durand Treaty with Abdur Rahman Khan, according to which the Durrani king ceded its territory's eastern and southern zones to the British Empire. It included Kashmir and parts of the current Pakistan, north of the Indus River. Article 2 of the agreement stipulated that "the Government of India will at no time exercise interference in the territories lying beyond this line on the side of Afghanistan, and His Highness the Amir [king] will at no time exercise interference in the territories lying beyond this line on the side of India." Hence, the British created an additional protection area between them and the Russian Empire. It is also worth noting that many Pashtun leaders consider the Durand Line a temporary measure with a spirit similar to the Convention between the United Kingdom and China that was signed in June 1898 on the lease for 99 years of Hong Kong by Qing China to the British Empire. This has been a source of great anxiety for the leaders of Pakistan since the creation of this country.

 

The Third Anglo-Afghan War that led to the total independence of Afghanistan and the beginning of the fall of the British Empire occurred in 1919. The young King Amanullah Khan did not follow the path of his ancestors. Surrounded by many intellectuals, politicians, and military chieftains who aspired to a free country, he mustered 50,000 men and declared war on the British. It was unheard of for a small country to declare hostility on the mighty empire. With the return of Mahatma Gandhi from South Africa to India and his "peaceful war" against the occupation of his country, the British had reached the limits of their controlling and ruling capacity. Gandhi had started the civic resistance in Champaran in the State of Bihar. Millions had been galvanized in India, claiming the departure of the invaders, who seemed powerless. The Afghan king and his close advisors were mindful of the challenges and opportunities. Mahmud Tarzi, his father-in-law, was a fine politician; Haider Khan Charkhi and his sons, particularly Nabi Charkhi and Nader Khan, were smart military officers. Amanullah Khan finally attacked in May 1919 along the Durand Line. The fight did not last long, and casualties seemed minimal, though the British had lost twice as many soldiers. The war ended with an armistice on 8 August 1919, and the subsequent Anglo-Afghan Treaty resulted in the Afghans gaining complete control of their country.

 

The new king opted for accelerated modernization of his country. Education, women's emancipation, independent foreign policy, administrative and political reforms, economic invigoration, cultural innovation, and many other aspects of his policies seemed ahead of time in a highly orthodox country. Puffed up by the emergence of Kemal Ataturk in Turkey, with whom he had close ties, the king ignored the necessity to proceed slowly but steadily. Despite growing unhappiness, Amanullah Khan embarked on a lengthy trip abroad at the end of 1927. He toured British India, Egypt, Italy, Germany, France, Belgium, Great Britain, Poland, and the Soviet Union, the heir of the Russian Empire. Western capitals badly received the last leg of his visit. London was alarmed and decided to bring him down, similar to the revenge of the First Anglo-Afghan War. Nothing seemed more efficient than attacking him on his women's emancipation endeavors. Propagation of the Queen's "indecent" pictures in European dress fired up the conservative society. Several religious leaders, who had been brought earlier to Afghanistan from the Middle East, declared that the king had turned "infidel" and organized an uprising in the eastern parts of the country. Amanullah Khan was forced into exile. Nabi Charkhi, who served as his Ambassador to the Soviet Union, tried to muster a resistance and bring him back to power. He failed and was brutally murdered together with his brother about a year later by Nader Khan, who had grabbed power with the assistance of the British.

 

Following the independence of Afghanistan, London engaged in at least sixteen wars and battles in the region that diminished significantly its might. According to the Government of India census and data, up to 165 million people were killed during the British occupation of this country. The end of World War II and the independence of India resulted in the extension of the Great Game in the region of West Asia with different actors.

 

The East-West Rivalry in Modern Period - The Second Great Game in West Asia:

Following World War II and the demise of the British Empire, the United States took over the torch to defend Western interests in the region and faced the mighty Soviet Union. The first ugly phase of the Second Great Game in West Asia began with the partition of India and the creation of the Islamic Republic of Pakistan in 1947. Up to 18 million people, Hindus and Muslims, were forced to relocate from their homes in the north or south to go in the opposite directions. Approximately one million people died as a result of communal violence. The West stood behind the newly established state of Pakistan, while the Soviet Union backed India. It is essential to underscore that despite its independence, Pakistan was de facto ruled by London for nine years. Governing structures, particularly administrative, military, and intelligence setups, were tailored and established during this period. Afghanistan was in a peculiar situation. Even though neither King Amanullah Khan nor his successors had explicitly put the Durand Line into question, Pakistan never felt comfortable. It dragged its Western protectors into the embracement of its fear. Subsequently, despite Afghanistan declaring its neutral status to remain outside the Second Great Game in the region, Western support was merely for small-scale development aid. Matters became complicated when Daoud Khan, Prime Minister of Afghanistan and cousin of King Zaher Shah, a staunch supporter of the reunification of Pashtuns on both sides of the Durand Line, visited the United States of America in 1958. His request to receive American military equipment was unwisely rejected. In addition, Afghanistan was not welcomed in the West-led military pacts of the Southeast Asia Treaty Organization (SEATO) and Central Treaty Organization (CENTO), while Pakistan acquired full membership. The worry that an Afghan administration would claim restitution of its territory ceded to the British through the Durand Line Agreement with American military supplies was growing in Pakistan and Western spheres. The Afghan Prime Minister had no choice but to welcome the Soviet Union's offer to ensure the safety and security of his country. Soviet-made tanks, guns, airplanes, and other military supplies poured into Afghanistan accompanied by hundreds of advisors. Countless Afghans received scholarships to study in diverse civil and military institutions in the Soviet Union.

 

King Zaher Shah tried hard to redirect his country to its path of neutrality. Under Western pressure, he dismissed Daoud Khan in 1963 to embark on a parliamentarian democracy process that alarmed Moscow. He expected political, financial, and military support from Western countries, chiefly the United States of America. His expectations were quickly overshadowed by the unbending and explicit support of the West to Pakistan. Nevertheless, a functioning democracy with all its odds in a developing country became a reality and a source of serious concern for the Soviet Union. Afghanistan and its king were in between the rock and the hard stone. Numerous political parties emerged. Among them, Khalq (people), a pro-Soviet communist entity led mainly by Pashtun leaders; Parcham (flag), a pro-Soviet communist organization run by mainly non-Pashtun chieftains; Shola-e-Jawed (Eternal Flame), a Maoist communist group, and Islamic Brotherhood of extreme Islamic obedience, supported by Pakistan, organized regular demonstrations to disrupt the functioning of the government. The first such effort consisted of sieging the parliament in 1965. It ended in a bloodbath, providing an opportunity for communist parties to gain more popularity and momentum. The attack by the Muslim Brotherhood on leftist students at the University of Kabul that resulted in many deaths constituted another alarming signal that Afghanistan faced an uncertain future.

 

Finally, the Soviet Union of Leonid Brezhnev strongly encouraged Daoud Khan to regain power. He successfully orchestrated, in July 1973, a coup with the help of Soviet-trained officers, kicked out his cousin, King Zaher Shah, and declared a republican regime. Pakistan feared the repercussions of Daoud Khan's perception of the reunification of Pashtuns and a strong alliance with India. For many, Daoud Khan's return to power represented the beginning of the current abyss in Afghanistan and the intensification of the Second Great Game between the Soviet Union and the United States of America in West Asia.

 

Conclusion:

Ariana, Khorasan, or Afghanistan existed for over 4,000 years, with a highly complex history and diverse geography. It has been the crossroads of cultures, religions, trade, and conquests. This land has been occupied by mighty powers, which subsequently lost their glory and, at the same time, produced its emperors who conquered others. Its history has been bloody and multifaceted. Its geopolitical and strategic importance in regional and international affairs is undeniable. The country's current situation has deeply rooted historical, political, and cultural aspects that many ancient and contemporary conquerors did not grasp. Due to its location in the heart of the Asian continent, Afghanistan will remain a key element in the struggle of world powers to assert their supremacy in the future.

 

Saber Azam

 

مقدمه:

افغانستان برای قرن‌ها کانون توجه سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است، تا جایی که برخی کارشناسان هنوز هم آن را "گورستان امپراتوری‌ها" می‌نامند. در واقع، قلمرو کنونی این کشور توسط بسیاری از قدرت‌های بزرگ جهان تسخیر شده، و در عین حال، خود نیز امپراتوری‌هایی را به وجود آورده که دیگران را در منطقه تسخیر کرده‌اند. شکست هر بازیگر مهم منطقه‌ای یا جهانی در این سرزمین همیشه به زوال شکوه و قدرت آن‌ها منجر شده است. جغرافیا، تاریخ، فرهنگ‌ها، زبان‌های گفتاری، ادیان، و بسیاری جنبه‌های دیگر از سبک زندگی مردم افغانستان واقعیت‌های پیچیده‌ای هستند که این کشور را به قلمرویی مطلوب و در عین حال ترسناک تبدیل کرده‌اند. بدون شک، اهمیت استراتژیک و ژئوپلیتیک آن در نبرد بین شرق و غرب برای کسب سود و شهرت آشکار است.

 

غول‌های باستانی به طور وحشیانه‌ای در این سرزمین با یکدیگر مواجه شدند. با این حال، دشمنی بین قدرت‌های جهان در دوره‌های اخیر از قرن هجدهم به بعد شکل خاصی به خود گرفت. آن‌ها برای تسخیر آسیای غربی در این قلمرو به جدال پرداختند. این کشمکش‌ها با بازیگران مختلف همچنان ادامه دارد. درک دینامیک سیاست‌ها و درگیری‌های این کشور که مانند شن‌های روان است، نیازمند دانش گسترده‌ای است.

 

بسیاری از کارشناسان بدون شک از محتوای این مقاله آگاه هستند. با این حال، باور قاطعی وجود دارد که تقریباً تمامی مداخلات خارجی در افغانستان فاقد مطالعات دقیق روانشناختی و جامعه‌شناختی درباره مردم این کشور، تنوع آن‌ها، تاریخ‌هایشان، پیچیدگی‌های فرهنگی و وابستگی به ارزش‌های اجدادی‌شان بوده است. یونانی‌ها، بریتانیایی‌ها، شوروی‌ها و آمریکایی‌ها همگی مرتکب این اشتباه شدند که گمان کردند قدرت نظامی و پول می‌تواند واقعیت‌های زمینی را به نفع آن‌ها تغییر دهد. در عمل، این‌گونه نبود! علاوه بر این، واقعیتی است که اکثریت قریب به اتفاق مقالات نوشته شده، مطالعات انجام شده و دیدگاه‌های ابراز شده توسط خارجی‌ها بوده است. یک دیدگاه افغانستانی می‌تواند دیدگاهی تازه و شاید واقع‌بینانه‌تر ارائه دهد.

 

جغرافیا، مرور سریع تاریخ گذشته و ترکیب قومی:

افغانستان کشوری محصور به خشکی با مساحتی بیش از ۶۵۲،۰۰۰ کیلومتر مربع در قلب آسیای غربی است که در شرق و جنوب به جمهوری خلق چین و پاکستان، در غرب به جمهوری اسلامی ایران و در شمال به تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان محدود می‌شود. مانند سوئیس، افغانستان نیز مهد بلندترین کوه‌های منطقه است که حدود ۸۰٪ از زمین را پوشش می‌دهند. رشته کوه هندوکش، امتداد رشته کوه‌های هیمالیا، با قله نوشاخ به ارتفاع ۷،۴۹۲ متر، این کشور را از شمال‌شرق تا جنوب‌غرب به دو نیمه تقسیم می‌کند. بخش پایین‌تر هندوکش، کوه‌های سلیمان، مرزهای شرقی و بخشی از مرزهای جنوبی بین افغانستان و پاکستان را تشکیل می‌دهد. قله‌های بالای ۶،۰۰۰ متر در واخان، مرز جمهوری خلق چین و دیگر جاها با ارتفاع بیش از ۵،۰۰۰ متر، دره‌های عمیق و نفوذناپذیر در هر دو طرف کوه‌ها و دشت‌های جنوب‌غربی با ارتفاع ۷۰۰ تا بالای ۱،۰۰۰ متر با اقلیمی بسیار متغیر، چشم‌انداز افغانستان را تشکیل می‌دهند. آب و هوای سرد در کوه‌های شمال‌شرقی، گرمای سوزان در صحراهای جنوب‌غربی و دمای معتدل در دره‌های پایین‌تر، فصل‌ها را در افغانستان مشخص می‌کند. رود آمو دریا به طول ۲،۴۰۰ کیلومتر مرز با تاجیکستان، ازبکستان و بخشی از ترکمنستان را تشکیل می‌دهد و سپس در منطقه آرال ناپدید می‌شود. رود هلمند از هندوکش مرکزی سرچشمه می‌گیرد و حدود ۱،۲۰۰ کیلومتر می‌پیماید تا دشت‌های قندهار و هلمند را آبیاری کند و در نهایت در دریاچه هلمند بین افغانستان و جمهوری اسلامی ایران پایان می‌یابد. بسیاری از رودهای دیگر مانند مرغاب، کنر، کابل، کندز و هریرود از دامنه‌های شمالی یا جنوبی هندوکش سرچشمه می‌گیرند تا به کشورهای همسایه مختلف برسند. بنابراین، افغانستان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی آب در منطقه است و به این ترتیب از مزیت استراتژیک مهمی برخوردار است. این کشور همچنین آسیای مرکزی و غربی را از طریق گذرگاه‌های متنوعی بر فراز هندوکش و تونل سالنگ متصل می‌کند.

 

افغانستان دارای مواد خام فوق‌العاده‌ای است که به طور ناهموار در کشور پراکنده‌اند. گنجینه‌های آن شامل باریت، کرومیت، مس، طلا، سنگ آهن، سرب، گوگرد، لیتیوم، روی، اورانیوم، تالک، مرمر، نمک، زغال‌سنگ، گاز طبیعی و نفت می‌باشد. علاوه بر این، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی درون کوه‌های آن، به ویژه زمرد، یاقوت، کونزیت، گارنت، تورمالین، آکوامارین، بریل و لاجورد از بالاترین کیفیت برخوردارند. بنابراین، ثروت آن کشور را به هدف استراتژیک قدرت‌هایی که به دنبال منابع طبیعی و جواهرات هستند، تبدیل کرده است. این کشور همچنین یک تقاطع حیاتی برای تجارت شرق-غرب و شمال-جنوب است. برای رسیدن به چین، مارکو پولو و عمویش از فلات‌های هندوکش عبور کردند تا به سودمندی جاده ابریشم که از بلخ به سمت جنوب به هند و غرب به اروپا منشعب می‌شد، اقرار کنند. در نهایت، افغانستان نسل جوان بسیار بااستعدادی دارد که در عرصه‌های علمی، هنری و فرهنگی در خارج از کشور خود شکوفا شده‌اند.

 

تاریخ افغانستان و ترکیب قومی ناشی از آن بسیار باستانی، مرکب و پیچیده است. سوابق موجود نشان می‌دهند که آریانا، نام اولیه این سرزمین، بیش از ۴،۰۰۰ سال پیش مسکون بوده و در برابر تهاجمات قبایل شرقی که از چین می‌گریختند، نیروهای جنوبی که از هند می‌آمدند یا قدرت‌های غربی که از ایران می‌آمدند، مقاومت کرده است. این کشور از ۵۵۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد توسط امپراتوری هخامنشی ایران اداره می‌شد. اسکندر بزرگ و ارتش عظیم او در سال ۳۳۰ قبل از میلاد آن را تسخیر کردند و بیش از پنج سال در نبردهای بی‌پایان درگیر شدند که هرگز پیروز نشدند. اسکندر مقدونی در نهایت از تسخیر هند منصرف شد و به بابل بازگشت، جایی که در سال ۳۲۳ قبل از میلاد درگذشت. به دنبال آن، قلمرو یونانی-باکتریا، که توسط نوادگان مهاجران یونانی و سربازانی که با جمعیت محلی ازدواج کرده بودند، تأسیس شد، بین سال‌های ۲۵۶ تا ۱۰۰ قبل از میلاد برقرار شد. در همان دوره، امپراتوری مائوریا هند قسمت‌های جنوبی کوه‌های هندوکش را بین ۳۲۲ و ۱۸۵ قبل از میلاد تسخیر کرد. بخش‌ها و قطعات آریانا توسط قدرت‌های دیگری مانند پادشاهی‌های هندوسکایی و هندورپارسی که توسط مردم عشایری از آسیای مرکزی تأسیس شدند، امپراتوری یوزهی کوشان که از چین نشأت گرفته بود، و پادشاهی‌های هون قرمز کیداریت و هون سفید هپتالیت از استپ‌های آسیای مرکزی شمالی تهاجم کردند. در نهایت، امپراتوری ساسانیان ایران دوباره اداره آریانا پیش از اسلام را بین سال‌های ۲۷۵ تا ۶۵۰ میلادی به دست گرفت.

 

اوج تاریخ دوران میانه آریانا فتح اسلام بین قرون هفتم و دهم و تقسیم بین پیروان عرب و غیرعرب این دین بود. جهان اسلام در آن زمان تحت حاکمیت خلافت عباسی بغداد بود، که شامل بخش شرقی امپراتوری ساسانی از بین رفته به نام خراسان یا خوراسان می‌شد، که مناطق شرقی ایران، افغانستان و بخش‌هایی از آسیای مرکزی را شامل می‌شد. ابو مسلم خراسانی، متولد بلخ در افغانستان کنونی، یک ژنرال معروف منصور عباسی بود. وقتی مامور به تسخیر شهری مهم در خراسان، مرو، که در حال حاضر در ترکمنستان قرار دارد، شد، او استقلال خود را از بغداد اعلام کرد. اگرچه منصور او را بی‌رحمانه کشت، میراث او باقی ماند و مسلمانان غیرعرب خراسان شروع به داشتن حوزه‌های نفوذ خود در جغرافیا، سیاست و اقتصاد منطقه کردند. پس از آن، امپراتوری‌های سامانی (819 تا 999 میلادی)، غزنوی (977 – 1186 میلادی) و غوری (1170 – 1215 میلادی) ظهور کردند. آنها هند را فتح کردند، به سمت استان‌های غربی چین حرکت کردند و بر استپ‌های شمالی آسیای مرکزی تسلط یافتند. نتیجه بزرگ پیروزی آنها گسترش اسلام در مناطق تحت سلطه آنها بود. خراسان به بخشی از امپراتوری‌های ترکی سلجوقی و خوارزمی تبدیل شد تا اینکه بین سال‌های 1219 و 1221 میلادی به طور بی‌رحمانه‌ای توسط چنگیز خان تسخیر شد. تیموریان (1370 – 1507 میلادی) با منشا آسیای مرکزی استقلال این سرزمین را بازپس گرفتند و از پایتخت‌های خود، سمرقند و هرات، به تجلیل علوم، هنر و فرهنگ پرداختند. پسرعموهای آنها، مغول‌ها، بین سال‌های 1526 و 1857 میلادی بر بخش‌های جنوبی خراسان و هند حاکم شدند. آنها چندین اثر شگفت‌انگیز از میراث‌های جهان یا منطقه را ساختند، مانند تاج محل، قلعه سرخ، فتحپور سیکری و بسیاری دیگر.

 

در همین حال، پادشاهی‌های مختلف ایرانی، به ویژه امپراتوری صفوی (1501 – 1722)، بخشی از اعتبار و شکوه امپراتوری‌های باستانی ایران را بازگرداندند. مهم است که به یاد داشته باشیم که تسخیر خراسان توسط پادشاهان پشتون هوتک و دورانی در تاریخ مدرن متاخر با ورود مؤثر امپراتوری بریتانیا به شبه قاره هند از طریق شرکت هند شرقی همزمان بود. بسیاری هنوز باور دارند که پادشاهان پشتون به طور قابل توجهی، آگاهانه یا ناخودآگاه، به بریتانیایی‌ها کمک کردند. به عنوان مثال، محمود هوتک در سال 1722 میلادی به صفویان ایرانی حمله کرد و پایتخت آنها، اصفهان، را محاصره کرد. با وجود تسلیم شدن سلطان حسین صفوی، پادشاه هوتک به حمله خود ادامه داد که به نتیجه آن 80،000 تا 100،000 نفر در میدان نبرد یا از گرسنگی و تشنگی جان خود را از دست دادند. احمد شاه درانی بین سال‌های 1747 تا 1773 سی بار به هند حمله کرد، با هشت حمله خونین متوالی به شبه قاره. به جای دفع بریتانیایی‌ها، مهاراجه‌ها و سلاطین هندی بیشتر نگران حملات وحشیانه پادشاهان درانی و جنگجویان بی‌نظم آنها بودند. بریتانیایی‌ها به طور موثری از تهدید پشتون‌ها یا پاتان‌ها و سیاست سنتی تقسیم و حکومت خود برای فتح کامل هند در دوره مدرن متاخر استفاده کردند. همزمان، امپراتوری روسیه به طور قابل توجهی در قفقاز و مناطق آسیای مرکزی پیشروی کرده بود. هدف استراتژیک روس‌ها دستیابی به اقیانوس هند از طریق سرزمین خراسان بود. از این رو، آنها به سمت شمال رودخانه آمودریا پیشرفت کردند. بریتانیایی‌ها به هر وسیله‌ای و به هر قیمتی با جاه‌طلبی‌های روس‌ها مخالفت کردند. این آغاز بازی بزرگ اول در آسیای غربی بود. در نتیجه، سرزمینی که توسط پادشاهان درانی حاکم می‌شد به عنوان منطقه حائل مورد استفاده قرار گرفت. هر طرف تلاش کرد تا از طریق نفوذ سیاسی، رشوه و حملات نظامی در مورد بریتانیایی‌ها، به نفع خود برسد. پادشاهان درانی ماهرانه خود و اعضای خانواده‌شان را ثروتمند کردند، مفید بودن خود را به هر دو طرف ثابت کردند و در قدرت باقی ماندند. در سال 1855، بریتانیایی‌ها سرزمین درانی‌ها را افغانستان، سرزمین افغان‌ها، نامگذاری کردند.

 

چنین تاریخ پرتلاطم و غنی و جغرافیای ضروری به عنوان یک چهارراه مهم منجر به همزیستی گروه‌های قومی متعدد، اعتقادات، زبان‌ها و فرهنگ‌ها شد. تاجیک‌ها، پشتون‌ها، هزاره‌ها، ازبک‌ها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها، ایماق‌ها، نورستانی‌ها، پاشایی‌ها و بسیاری از اقلیت‌های دیگر صاحبان این سرزمین هستند، هر کدام به زبان‌های خاص خود صحبت می‌کنند و میراث فرهنگی غنی خود را حفظ می‌کنند. اگرچه اسلام دین کنونی کل کشور است، جشن چشمه شفا و نوروز، اولین روز تقویم خورشیدی، نشان دهنده گذشته زرتشتی این کشور است. علاوه بر این، بودای مشهور بامیان، 150 نسخه خطی یهودی در "گنیزه افغان" در افغانستان مرکزی و معابد هندو ساجاوند، آسامائی و بایرو نشان دهنده فرهنگ‌های اجدادی غنی این کشور است. مسلمانان سنی، شیعه و اسماعیلی، همچنین جوامع هندو و سیک در شهرها، دره‌ها و دشت‌های این کشور با هم زندگی می‌کردند. به دلیل دهه‌ها درگیری‌های مداوم، تعیین دقیق جمعیت، ترکیب جمعیتی، ثروت فرهنگی و تنوع اقتصادی افغانستان دشوار است، زیرا از سال 1979 تاکنون هیچ سرشماری انجام نشده است.

 

رقابت شرق-غرب در دوره مدرن - بازی بزرگ اول در آسیای غربی:

همانطور که قبلاً اشاره شد، کنترل بر قلمرو کنونی افغانستان پایه رقابت امپراتوری‌های روسیه و بریتانیا در آسیای غربی بود که به عنوان بازی بزرگ اول شناخته می‌شود. دو ابرقدرت از این کشور به عنوان منطقه حائل استفاده کردند، جایی که درگیر جنگ‌های نیابتی برای کسب اطلاعات، نفوذ و منافع سیاسی یا استراتژیک شدند. سیاست روسیه به نظر می‌رسید زیرکانه‌تر باشد، زیرا از مداخله مستقیم در امور داخلی همسایه جنوبی خود خودداری کردند. هدف آنها متقاعد کردن حاکمان برای حمایت از سیاست‌ها و جاه‌طلبی‌های خود بود. با این حال، بریتانیایی‌ها سیاست چماق و هویج را اعمال کردند. تسلط آنها بر بازی‌های ذهنی به نظر می‌رسید که از روس‌ها کارآمدتر باشد.

 

از یک سو، بریتانیایی‌ها از حملات و تجاوزات مکرر پادشاهان درانی به هند و غارت‌ها و کشتارهای متعاقب آن لذت می‌بردند، که به طور قابل توجهی حاکمان متعدد هند را تضعیف کرد؛ از سوی دیگر، لندن نمی‌خواست آنها آنقدر قوی شوند که تهدیدی برای قدرت آنها باشد. علاوه بر این، آنها با ایجاد ماهرانه اختلاف بین شاهزادگان هندی و همچنین در داخل صفوف مدعیان تاج و تخت درانی، خود را تضمین کردند. اکثر آنها معتقد بودند که ابرقدرت اروپایی از آنها در برابر دشمنانشان محافظت خواهد کرد. شایان ذکر است که حیله بریتانیایی‌ها در افغانستان به هسته اصلی خانواده‌های حاکم نفوذ کرد، و حاکمی را علیه فرزندان، برادران یا پسرعموهایش تحریک کرد. به عنوان مثال، محمود شاه درانی برادرش، زمان شاه درانی را کور کرد تا "از تاج و تختش محافظت کند." او همچنین دستور قطع عضو و قتل پسرعموی خود و وزیرش، فتح‌خان، را صادر کرد. گزارش‌های متعددی از چنین بی‌رحمی‌هایی در دربارهای مختلف ثبت شده است.

 

با وجود موفقیت‌های انکارناپذیر در بهره‌برداری از تقسیمات بین شاخه‌ها و شخصیت‌های دورانی و تشویق پادشاهانشان به عدم جذب در حوزه نفوذ روسیه، بریتانیا با جمعیت قبیله‌ای بسیار مستقل و حاکمان بسیار مطالبه‌گر کار آسانی نداشت. این موضوع در نهایت به جنگ اول افغان و انگلیس بین سال‌های ۱۸۳۹ و ۱۸۴۲ انجامید. اختلاف جدی بین پادشاه دوست محمد خان از طایفه محمدزایی درانی و فرماندار کل هند، لرد آکلند، به ویژه در اهمیت دیدگاه‌های امپراتوری روسیه، ورود هیأتی از سن‌پترزبورگ به کابل و ترس از اتحاد احتمالی ایران با دوست محمد خان و حمله به هند، به وجود آمد. آکلند حمایت خود را از شجاع شاه از طایفه سدوزایی درانی، پسرعموی پادشاه و حاکم سابق، اعلام کرد. در دسامبر ۱۸۳۸، او "ارتش سند" را که شامل ۲۱,۰۰۰ سرباز بود، برای حمایت از ادعاهای خود اعزام کرد. دوست محمد خان شکست خورد و به دنبال پناهندگی در امپراتوری روسیه به بخارا (که اکنون در ازبکستان قرار دارد) رفت.

 

با این حال، حضور نیروهای خارجی در کابل و رفتار "غیراخلاقی" افسران ارشد بریتانیایی صبر و احساسات مردم را تشدید کرد. از جمله این افراد الکساندر برنز، رئیس اطلاعات، که همچنین وظیفه مشاورت به پادشاه را بر عهده داشت. او در حالی که با دختران جوان بود، دستگیر شد. این حادثه نقطه‌ای بود که صبر مردم به پایان رسید. او مورد ضرب و شتم قرار گرفت و توسط جمعیتی به قتل رسید. این واقعه درست در کنار سربازخانه نیروهای بریتانیایی رخ داد. در آن زمان، پسر شجاع دوست محمد خان، اکبر خان، که از پیشاور با پیروزی بازگشته بود، مقاومت علیه مهاجمان و شجاع شاه را سازماندهی کرد. ویلیام مکناختن، مشاور ارشد نیروهای شرکت هند شرقی، تلاش بسیاری برای ترور او انجام داد اما ناکام ماند. در تلاش برای اجرای برنامه خود شخصاً در یک نشست، اکبر خان سریعتر بود و در ۳ دسامبر ۱۸۴۱ او را تیراندازی کرد. در پی این رویداد، کل لشکر بریتانیا تحت حمله قرار گرفت. قبایل به نیروهای عقب‌نشینی‌کننده ارتش آکلند و اعضای خانواده آن‌ها رحم نکردند؛ فقط جراح آن‌ها اجازه یافت که "به هند بازگردد و گزارش دهد." بقیه کشته شدند. این یک شکست بزرگ برای بریتانیا و ضربه‌ای عظیم به حیثیت و ملکه آن‌ها بود. شجاع شاه تلاش کرد به هند فرار کند اما در نزدیکی قلعه بالا حصار در آوریل ۱۸۴۲ دستگیر و کشته شد. دوست محمد خان به کابل بازگشت و تاج و تخت خود را بازپس گرفت. فرماندار جدید بریتانیایی هند، لرد النبرو، پیشنهادات "مهربانانه" متعددی به پادشاه برای "تقویت قدرت او" ارائه داد. در سال ۱۸۴۷، اکبر خان، پسر توانای دوست محمد خان، در یک شیوع آشکار وبا درگذشت. با این حال، احتمال مسمومیت او توسط دربار تحت تحریک بریتانیا همواره مطرح بوده است.

 

در همین حال، ملکه ویکتوریا تصمیم به مدیریت مستقیم هند توسط تاج و انحلال شرکت هند شرقی گرفت که این تصمیم در سال ۱۸۵۸ به اجرا درآمد. این موضوع همچنین به معنای دخالت صریح در امور داخلی افغانستان بود. اگر پادشاه یا هر عضو ارشد دربار با دیدگاه‌های لندن موافق نبود، با سرنوشتی نامعلوم مواجه می‌شد و بلافاصله توسط یک پسر، برادر یا پسرعمو جایگزین می‌شد. به طور همزمان، ایده یک حمله انتقامی به افغانستان در ذهن استراتژیست‌های سیاسی و نظامی بریتانیا شکل گرفت تا "افتخار بریتانیا را بازگرداند." بنابراین، لرد لیتون، نایب‌السلطنه هند که به عنوان فردی شناخته می‌شد که شخصیت‌ها را برعکس می‌کرد، در نوامبر ۱۸۷۸ دستور گرفت با ۵۰,۰۰۰ جنگجو به افغانستان حمله کند. شاه شیر علی خان، پسر دوست محمد خان، شکست خورد و به مناطق شمالی کشور برای جستجوی کمک از روسیه رفت. طرف افغان در نبرد نهایی خود در میوند، نزدیک قندهار، در سپتامبر ۱۸۸۰ شکست خورد. از ترس تکرار جنگ اول افغان و انگلیس، نیروهای بریتانیایی در مارس ۱۸۸۱ به سرعت از افغانستان عقب‌نشینی کردند و پسر شیر علی خان را به عنوان پادشاه جدید کشور معرفی کردند. چندین سال بعد، و آگاه از احتمال انتقام افغان‌ها، بریتانیا تصمیم گرفت تا منطقه حفاظتی خود را در داخل افغانستان که قبلاً به عنوان یک کشور حائل بین آن‌ها و روس‌ها تشکیل شده بود، ایجاد کند. در نوامبر ۱۸۹۳، آن‌ها پیمان دیورند را با عبدالرحمن خان امضا کردند که به موجب آن پادشاه درانی مناطق شرقی و جنوبی قلمرو خود را به امپراتوری بریتانیا واگذار کرد. این مناطق شامل کشمیر و بخش‌هایی از پاکستان فعلی، شمال رود سند بود. ماده ۲ این توافق‌نامه تصریح می‌کرد که "دولت هند در هیچ زمانی در سرزمین‌های واقع در آن سوی این خط در طرف افغانستان دخالت نخواهد کرد و والاحضرت امیر [پادشاه] نیز در هیچ زمانی در سرزمین‌های واقع در آن سوی این خط در طرف هند دخالت نخواهد کرد." بنابراین، بریتانیا یک منطقه حفاظتی اضافی بین خود و امپراتوری روسیه ایجاد کرد. همچنین باید توجه داشت که بسیاری از رهبران پشتون خط دیورند را یک اقدام موقت با روحیه‌ای مشابه با کنوانسیون بین پادشاهی متحده و چین که در ژوئن ۱۸۹۸ بر روی اجاره ۹۹ ساله هنگ کنگ از چین به امپراتوری بریتانیا امضا شده بود، می‌دانند. این موضوع منبع نگرانی بزرگی برای رهبران پاکستان از زمان تأسیس این کشور بوده است.

 

جنگ سوم انگلو-افغان که منجر به استقلال کامل افغانستان و شروع فروپاشی امپراتوری بریتانیا شد، در سال ۱۹۱۹ رخ داد. پادشاه جوان امان‌الله خان مسیر پدرانش را دنبال نکرد. او با احاطه از جمعیتی از مفکران، سیاست‌مداران و رهبران نظامی که به کشوری آزاد ایجادی می‌پرداختند، ۵۰٬۰۰۰ مرد را به دست آورد و به بریتانیایی‌ها جنگ اعلام کرد. این برای یک کشور کوچک به خصوصیت نداشت که دشمنی را به امپراتوری قدرتمند اعلام کند. با بازگشت ماهاتما گاندی از آفریقای جنوبی به هند و جنگ صلح‌آمیز او علیه اشغالگری کشورش، بریتانیایی‌ها به حدود کنترل و حکومت خود رسیده بودند. گاندی با آغاز مقاومت شهری در چمپاران در ایالت بیهار، میلیون‌ها نفر را در هند به هم پیوست و خروج اشغالگران را خواستار شدند که به نظر می‌رسیدند بی‌قدرت هستند. پادشاه افغان و مشاوران نزدیکش از چالش‌ها و فرصت‌ها آگاه بودند. محمود طرزی، پدربزرگش، یک سیاست‌مدار ماهر بود؛ حیدر خان چرخی و فرزندانش، به‌ویژه نبی چرخی و نادر خان، افسران نظامی باهوشی بودند. امان‌الله خان در نهایت در ماه مه ۱۹۱۹ به طول خط دوراند حمله کرد. جنگ زمان طولانی نگذاشت و خسارات به نظر می‌رسید کمترین میزان خسارت را داشتند، اگرچه بریتانیایی‌ها دو برابر نظامیان خود را از دست دادند. جنگ با قرار یک توقف در ۸ اوت ۱۹۱۹ به پایان رسید و پس از آن، قرارداد انگلو-افغان منجر به کنترل کامل افغان‌ها بر کشورشان شد.

 

پادشاه جدید برای مدرن‌سازی شتاب‌زده کشورش انتخاب کرد. آموزش، آزادی زنان، سیاست خارجی مستقل، اصلاحات اداری و سیاسی، تحریک اقتصادی، نوآوری فرهنگی و بسیاری از جوانب دیگر سیاست‌های او در یک کشور بسیار محافظه‌کار به نظر می‌رسید که از زمان خود جلوتر بودند. او از ظهور کمال آتاتورک در ترکیه، با کسی که با او رابطه نزدیکی داشت، تحت تأثیر قرار گرفته بود و پادشاه به ضرورت ادامه کار به‌صورت آهسته اما پیوسته توجهی نداشت. با وجود افزایش ناخشنودی، امان‌الله خان در انتهای سال ۱۹۲۷ به یک سفر طولانی به خارج از کشور رفت. او از هند بریتانیا، مصر، ایتالیا، آلمان، فرانسه، بلژیک، بریتانیا، لهستان و اتحاد جماهیر شوروی، وارث امپراتوری روسیه دیدار کرد. پایان سفر او به شدت توسط پایتخت‌های غربی پذیرفته نشد. لندن نگران شد و تصمیم گرفت که او را سرنگون کند، شبیه به انتقام جنگ انگلیس و افغانستان. هیچ چیز مؤثرتر از حمله به تلاش‌های او برای آزادی زنان نبود. گسترش عکس‌های "ناشایسته" ملکه در لباس اروپایی اجتماع محافظه‌کار را به اشتعال کشید. چند رهبر مذهبی که از قبل از خاورمیانه به افغانستان آورده شده بودند، اعلام کردند که پادشاه "کافر" شده است و یک قیام در اقصی نقاط کشور برپا کردند. امان‌الله خان به تبعید مجبور شد. نبی چرخی که به عنوان نماینده او در اتحاد جماهیر شوروی خدمت می‌کرد، سعی کرد مقاومتی را ایجاد کند و او را به قدرت بازگرداند. اما او شکست خورد و حدود یک سال بعد به همراه برادرش توسط نادر خان که با کمک بریتانیایی‌ها قدرت را گرفته بود، به وحشتناکی کشته شد.

 

بعد از استقلال افغانستان، لندن در حداقل شانزده جنگ و نبرد در منطقه درگیر شد که به طور قابل‌توجهی نیروی آن را کاهش داد. طبق آمار و اطلاعات دولت هند، تا ۱۶۵ میلیون نفر در طول اشغال بریتانیایی این کشور کشته شدند. پایان جنگ جهانی دوم و استقلال هند باعث گسترش بازی بزرگ در منطقه غرب آسیا با بازیگران مختلف شد.

 

رقابت شرق و غرب در دوران مدرن - بازی دوم بزرگ در غرب آسیا:

بعد از جنگ جهانی دوم و فروپاشی امپراتوری بریتانیا، ایالات متحده تصمیم گرفت که شمع حفاظت از منافع غربی در منطقه را بردارد و با شوروی قدرتمند مقابله کند. فاز اول زشت بازی دوم بزرگ در غرب آسیا با تقسیم هند و ایجاد جمهوری اسلامی پاکستان در سال ۱۹۴۷ آغاز شد. تا ۱۸ میلیون نفر، هندوها و مسلمانان، مجبور به جابه‌جایی از خانه‌های خود در شمال یا جنوب بودند تا به جهت‌های مخالف بروند. تقریباً یک میلیون نفر به دلیل خشونت‌های قومی کشته شدند. غرب پشت جمهوری جدید پاکستان را حمایت کرد، در حالی که شوروی هند را حمایت می‌کرد. مهم است که توجه داشت که با وجود استقلالش، پاکستان به طور عملی توسط لندن برای نه سال حاکم شد. ساختارهای حکومتی، به خصوص نظامی، اداری و اطلاعاتی، در طول این دوره تنظیم و ایجاد شد. افغانستان در وضعیت مخصوصی بود. هر چند نه پادشاه امان‌الله خان و نه جانشینانش به طور صریح خط دوراند را مورد شکایت قرار ندادند، اما پاکستان هیچ‌گاه احساس راحتی نکرد. آنها متوجه وجود چالش‌هایی شدند. در نتیجه، با وجود اعلام افغانستان از وضعیت خودکفایی برای بیرون از بازی دوم بزرگ در منطقه، حمایت غرب به طور محدود تنها به کمک‌های توسعه کوچک محدود شد. امور پیچیده‌تر شد زمانی که داود خان، نخست‌وزیر افغانستان و پسر دایی پادشاه ظاهر شاه، در سال ۱۹۵۸ به ایالات متحده آمریکا سفر کرد. درخواست او برای دریافت تجهیزات نظامی آمریکایی اشتباهاً رد شد. علاوه بر این، افغانستان در پیکارهای نظامی رهبری شده توسط غربی‌ها، از جمله سازمان پیمان جنوب‌شرق آسیا (SEATO) و سازمان پیمان مرکزی (CENTO)، به عضویت کامل دست نیافت. در این حالت، نگرانی از این که یک اداره افغان ادعا کند که قطعه‌زمین خود را که از طریق توافق خط دوراند با امدادهای نظامی آمریکایی به دست آورده، بازپس بگیرد، در پاکستان و فضای غربی رشد کرد. نخست‌وزیر افغانی جایی برای انتخاب نداشت جز اینکه پیشنهاد شوروی برای اطمینان از امنیت و امنیت کشورش را قبول کند. تانک‌ها، تفنگ‌ها، هواپیماها و سایر تجهیزات نظامی ساخت شوروی به افغانستان وارد شدند که همراه با صدها مشاور بود. تعداد بی‌شماری از افغان‌ها بورس‌های تحصیلی در دانشگاه‌ها و مؤسسات مدنی و نظامی مختلف در اتحاد جماهیر شوروی دریافت کردند.

 

پادشاه ظاهر شاه تلاش کرد که کشور خود را به مسیری از خودکفایی هدایت کند. تحت فشار غرب، او داود خان را در سال ۱۹۶۳ اخراج کرد تا به فرآیند دموکراسی پارلمانی بپردازد که مسکو را نگران کرد. او انتظار داشت که حمایت سیاسی، مالی و نظامی از کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحده آمریکا، دریافت کند. اما انتظاراتش سریعاً توسط حمایت بی‌انحنای و صریح غرب به پاکستان، پوشیده شد. با این حال، یک دموکراسی کارآمد با تمام مشکلاتش در یک کشور در حال توسعه واقعیت شد که برای شوروی منبعی از نگرانی جدی بود. افغانستان و پادشاهش در میان سنگ و سخت گیر افتادند. احزاب سیاسی بسیاری ظاهر شدند. در میان آن‌ها، خلق (مردم)، یک سازمان کمونیستی حامی شوروی که به طور عمده توسط رهبران پشتون رهبری می‌شد؛ پرچم (پرچم)، یک سازمان کمونیستی حامی شوروی که به طور عمده توسط رهبران غیر پشتون رهبری می‌شد؛ شعله جاودان (شعله جاودان)، یک گروه کمونیستی مائوئیست؛ و برادری اسلامی اطاعت‌طلبی افراطی، که به وسیله پاکستان حمایت می‌شد، دست به دست می‌زدند تا باعث اختلال در کار حکومت شوند. اولین تلاش مشابه توسط برادری مسلمان در سال ۱۹۶۵ در حصار کردن مجلس به پایان رسید. این به یک کشتار منجر شد و فرصتی را برای جمع‌آوری بیشتر محبوبیت و انگیزه از سوی احزاب کمونیستی فراهم کرد. حمله برادری مسلمان به دانشجویان چپگرای دانشگاه کابل که به مرگ چند نفر انجامید، یک نشانه نگران‌کننده دیگر بود که نشان می‌داد افغانستان با آینده نامعلومی روبرو است.

 

سرانجام، اتحاد جماهیر شوروی لئونید برزنف داود خان را به قدرت بازگرداند. او با کمک افسرانی که در شوروی آموزش دیده بودند، در ژوئیه ۱۹۷۳، یک کودتا را با موفقیت ترتیب داد، از پسردایی‌اش، پادشاه ظاهر شاه، دوراندیشی کرد و یک رژیم جمهوری را اعلام کرد. پاکستان از تبعات نظری ادغام پشتون‌ها و ائتلاف قوی با هند، نگران بود. برای بسیاری، بازگشت داود خان به قدرت نشان دهنده آغاز چاله فعلی در افغانستان و شدت بازی دوم بین اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا در غرب آسیا بود.

 

نتیجه‌گیری:

آریانا، خراسان یا افغانستان بیش از ۴ هزار سال وجود داشته است، با یک تاریخ بسیار پیچیده و جغرافیای متنوع. این منطقه مرکز تلاقی فرهنگ‌ها، ادیان، تجارت و تسلط‌ها بوده است. این سرزمین توسط قدرت‌های قدرتمند اشغال شده است که سپس افتخار خود را از دست داده‌اند و در عین حال، امپراتوران خود را تولید کرده‌است که دیگران را تسخیر کرده‌اند. تاریخ آن خونین و چندرویانه بوده است. اهمیت ژئوپلیتیکی و استراتژیکی آن در امور منطقه‌ای و بین‌المللی غیرقابل انکار است. وضعیت فعلی کشور دارای جنبه‌های تاریخی، سیاسی و فرهنگی عمیقی است که بسیاری از فاتحان باستانی و معاصر آن را درک نکرده‌اند. به دلیل موقعیتش در قلب قاره آسیا، افغانستان به عنوان عنصر کلیدی در دغدغه قدرت‌های جهانی برای اثبات افتخار خود در آینده باقی خواهد ماند.