شب یلدا آخرین شب ماه قوس و درازترین شب سال می باشد که فردای این شب را (چله) می گویند و در برخی مناطق کشور تجلیل می شود.
شب یلدا یا همان آخرین شب خزان (پاییز) در میان مردم افغانستان به خصوص ولایت های بلخ و هرات از جایگاه خاصی برخوردار است که شب نشینی ها و شعر خوانی ها از جمله سنت های ویژه افغانستانی ها در این شب بشمار می رود. اما امسال مردم از ترس طالبان و تحریم مراسم یلدا از سوی طالبان، با افسوس به کشورهای همسایه می نگرند و در آرزوی برگزاری این مراسم بصورت رسمی و علنی در کشور هستند.

هرچند مردم در خانه های شان به برگزاری مراسم یلدا پایبند هستند اما با اختناق و ترس، شادی این شب را غنیمت شمرده به سرور می پردازند.
در مزار شریف همه ساله با نزدیک شدن به آخرین و طولانی ترین شب از فصل پاییز که یلدا نام دارد، مردم فرهنگ دوست ولایت بلخ در شمال افغانستان با آداب و رسوم خاص خود به استقبال این شب می‌روند. روزها با اینکه هوا سرد است و سرمای زمستان قدری زودتر از سال‌های گذشته به خانه‌های مردم آمده است اما این سردی باعث نشده است که مردم ولایت بلخ، تجلیل از شب یلدا میراث فرهنگ کهن سرزمین آریانا و خراسان قدیم را فراموش کنند.

این فرهنگ که بیشتر در کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان امروزی مرسوم است، در گذشته با شکوه خاصی برگزار می‌شد و تا امروز ادامه دارد. هر چند تجلیل از شب یلدا در افغانستان جنبه رسمی ندارد ولی با اینحال در گذشته مراسم ویژه‌ای به همین مناسبت از سوی حکومت‌ها در دوره‌های مختلف تاریخی برگزار می‌شده است.

شب یلدا یک دقیقه از دیگر شب های سال، دراز تر است و این مراسم به ما می فهماند که هر دقیقه از زندگی چقدر اهمیت دارد.
شما هم از مراسم شب یلدا در کشور بنویسید.

کد (4)

>>>   یلدا بسیار یک دختر مقبول و هشیار است، واقعا دوستش دارم

>>>   شب يلدا مبارک نور خدا که به بهانه شب يلدا تاريکى را کاهش و روشنى را گسترش مى دهد همه بشريت - به پشتون و غير پشتون را باران رحمت نور خود کند حتى "افغان" را

>>>   او مولوي كه با یلدا دشمنی دارد یلدا فقط نام یک شب است هیچ کس هم در این شب از روی آتش پرش نمیکند چقدر جاهل استی که با نام یک شب هم دشمنی دارید؟

>>>   يلدا يكي از مهمترين شب هاي فرهنگي افغانها به حساب مياييد اين رسم ديرينه ما مانند ساير افتخارات ما افغانها و تاجكهاي تاجكستان در ايران هم رواج پيدا كرده. حتي كه فعلا همه ايراني ها ميدانند كه يلدا چيست و بعض شان از ان تجليل هم ميكنند.

>>>   محمد مرادی
یلدا، روزنه‌ای از امید برای چیرگی سفیدی بر سیاهی، پیروزی روز بر شب و فایق آمدن روشنی بر تاریکی است. به همین دلیل، شب چله برای آریایی‌ها و خراسانیان نشانه‌ای از جلوه خیر بر شر و جشن نمادین نور بوده است و نور همان عنصری است که نزد پیشینیان‌مان مظهر حقیقت، پاکی، راستی و زندگی به شمار می‌رفته است. در باورهای باستانی حوزه تمدنی ما، تیرگی و شب و سرما پدیده‌هایی اهریمنی، زیان‌بار و دل‌آزاری بوده‌اند که پژمردگی، ظلمت و خاموشی را به همراه دارند اما در دمدمه‌های صبح، امید به دمیدن خورشید و برآمدن روز دل‌افروز، بیش از هر زمان دیگری قوت می‌گیرد تا رانده و تاریده شود تیرگی تیره‌گون شب!

>>>   "هرچه بادا باد، ما 'یلدا' در آب انداختیم"
خب این‌که شبی را یلدا نامیده و آن را بهانه‌یی برای دَورِ هم جمع‌شدن، خوش‌گذراندن با شعر، موسیقی و . . . می‌گرفتند و حالا دوباره به آن توجه می‌شود، در اصل عملیست پسندیده و نیک. ای کاش در هر ماه یک شب برای دَورِ هم جمع‌شدن و خوش‌گذراندن اختصاص داده شود. چرا نه؟ به قول حافظ جان:
هر وقتِ خوش که دست دهد مغتنم شمار
کس را وقوف نیست که انجام کار چیست
من از هر بهانه‌یی برای جمع‌شدن، آن‌هم با شعر و موسیقی، بی چون‌و‌چرا پشتیبانی می‌کنم اما وقتی می‌بینی که از همین شب یلدا که تا چندسال قبل اصلن مطرح نبود، دفعتن میراث آبایی و اجدادی و فرهنگ درخشان و چه‌و‌چه می‌سازند و چپ و راست رسیدنش را به همدگر تبریکی می‌دهند، که نمی‌دانم چرا؟ شما را دل تان، برای من مضحک می‌نماید.
یلدای آبایی و اجدادی مبارک!
کاوه شفق

>>>   Rashid Wasel
بد نیست اگر این شب شامل تقویم رروز های خاصی ماگردد که بهانه ای باشد به قول خودتان برای دور هم جمع شدن شعر خواندن٫ شعر شنیدن٫ و موسیقی کردن و خوش بودند. ما خومقدمش را نیک می گیریم....

>>>   Mohammad Naebzadeh
در زمان های گذشته عزیز برادر مخصوصآ در محل های که ما سکونت داشتیم تجلیل از شب چله را برگزار می کردند که بزرگان با خواند اشعار حافظ و سعدی. عمر خیام دور هم جمع می شدند با خوردن میوه خشک از قبیل جلغوزه وامثالهم
وخوراکه‌های لذیذ آن زمان لاندی پلو مهیا بود

>>>   Wali Ehrary
كاوه عزيز و دوست داشتنى را سلام،
حرف بسيار عالى ومعقول از گرد هم همايى عزيزان آن هم با محبت باشعر و موسيقى كه من هم با خودت هم عقيده هستم.
شب چله براى من كدام مفهومى ندارد ولى بگفته خواهرانم، بلى ماهم آنرا دركابل جان تجليل ميكرديم.
شب یلدا یا شب چله یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانیان مانند نوروز است که اجداد ما در طول صدها سال قبل در شب آخر خزان آن را جشن می‌گرفتند.( البته كابليان عزيز و هراتيان شريف هم آنرا تجليل ميكردند).
بفكر بنده ما نتوانستيم اين فرهنگ را در اوايل آمدن مان در اروپا / امريكا نظر به شرايط روزگار و بدبختى هاى گوناگون ، تجليل نماييم ولى هستند اشخاص تازه بدوران رسيده كه حتى هالووين و خانم هاى حامله خويشرا قبل از ولادت نيز جشن ميگيرند.
كاوه جان گل،
كاش ما بتوانيم با يك صفا، صميميت و خوشى در يك شب موسيقى ويا شعر خوانى ويا بياد كابل جان قديم دور هم جمع شويم و حظ ببريم.
بگفته زنده ياد رزى جان حصين گرامى : قدر يكديگر را بدانيم.
بدرود

>>>   Tahery Arianfar
خوب مثل سایر پدیده های و مناسبات اجتماعی تجلیل از یلدا هم برای خیلی ها مایه فخر و جلب توجه شده است.
بعضی بجای اینکه لذت این شب را با دورهمی کنار فامیل ببرند بیشتر دوست دارند دیده شوند که تجلیل کرده اند.
یلدا از همان قدیم بین فامیل های مان بنام چله مرسوم بود اما واقعیتش نه به شکل کنونی اش .

>>>   یحیی هاشمی
وقتی غم و بیچاره گی به اوج میرسد آدم دنبال بهانه برای خوشی می گردند
اینجا فقط دو پدیده وجود دارد حرام و حلال ولی متاسفانه که حلال جایش را به حرام میدهد اینجا فقط غم و آنچه با غم ارتباط دارد حلال است باقی همه پدیده حرام است اینجا آدم ها فقط در تاریکی شب یلدا دنبال خوشی میگیرند که اندک آسان تر است

>>>   رجاء عمری
من حقیر که از بچه های اصیل شهر کهنه کابل ( گذر قاضی فیض الله متصل به عاشقان و عارفان و باغ قاصی و چنداول ) هستم تا چشم گشودم و اطراف خود را دیدم و به خاطره دارم در فامیل و کوچه و دیار ما از این رویداد ( شب چله) تجلیل شایان میکردند وقتی خورد بودم حتی ده روز قبل از شب چله امادگی هابرای شب نشینی گرفته میشد پدرم که صرف یک مامور عادی دولت بود و اقتصاد درست و حسابی نداشتیم در حد توانش مقداری میوه تر و خشک و اندکی برنج و گوشت تهیه میکرد یک خانه داشتیم که خیلی کلان بود چهار دهنه یاد میشد بعد از صرف غذا همسایگان نزدیک با میوه های خودشان به خانه ما مییامدند و ما بچه ها باهم تا نیمه های شب و نزدیک به اذان صبح جدا از بزرگان دنیای خودمان را داشتیم یادش بخیر...!
سابقه شب چله یا همان شب یلدا را در نزدیک ترین کتاب، تاریخ بیهقی و البیرونی مطالعه کردم ابوریحان بیرونی از این جشن با نام "میلاد اکبر" نام برده و منظور از آن را "میلاد خورشید" دانسته ‌است. مراسم شب يلدا از طريق ايران به قلمرو روميان راه يافت و جشن "ساتورن" خوانده می‌شد. این جشن پس از مسيحی شدن رومی‌ها هم اعتبار خود را از دست نداد و ادامه يافت كه در همان نخستين سده آزاد شدن پيروی از مسيحيت در ميان روميان، با تصويب رئيس وقت كليسا، كريسمس را ۲۵ دسامبر قراردادند كه چهار روز و در سال‌های كبيسه سه روز پس از يلدا است و مفهوم هر دو واژه هم يكی است. از آن پس اين دو ميلاد تقريبا باهم بر گزار می‌شده‌اند. آراستن سرو و كاج در كريسمس هم از ايران باستان اقتباس شده است، زيرا كه ايرانيان به اين دو درخت مخصوصا سرو به چشم مظهر مقاومت در برابر تاريكی و سرما می‌نگريستند و در "خور روز" در برابر سرو می‌ايستادند و عهد می‌كردند كه تا سال بعد يك نهال سرو ديگر كشت كنند. با درود به تمامی یاران.

>>>   Khaleq Khaleqi
شب چله را به دور پته صندلی با میوه خشک و شمع در عاشقان و عارفان به‌یاد دارم.
شب چله و شب برات، هر دو گم شدند و یلدا پیدا شد. باش که عوض برات کی خات بیایه

>>>   Mohmmad Hussain
شب چله یا همین شب یلدا حال طرفدار یا تجلیل کنندگان زیادی پیدا کرده ، زیرا طالب بی فرهنگ نوروز ، شب یلدا ، شب برات و تجلیل روز تولد را حرام میداند ‌زیرا منفعتی به ملا طالب یا چلی نمی رسد بناً مردم با مخالفت به طالب و ملا به تجلیل بهتر میپردازند
حال یلدا مبارک

>>>   Maria Joya
حالا مردم با بک تبریکی دادن بهمدیگر دلشان را خوش میکنند، این مگرچی عیبی دارد، زیاد خورده گیر نباشید، شب چله یا شب یلدا یاشب برات ، خوبلاخره گفته ای خودتان یک بهانه است برای جمع شدن،خوش باشید !

>>>   Khalil Rahmani
شب یلدا اقلن یک خوبی را دارد، چون درازترین شب است ما کاریگرها در این شب خوب یک خو شکم سیر می شویم. همین دیگه

>>>   یلدای تان مبارکباد
*کرسی و شب یلدا*
کنارم زیر یک کرسی که باشی
شب یلدای امسالم چه می شد؟
تو با دست خودت تا می گرفتی...
کتاب حافظ و، فالم چه می شد؟
من و تو با تمام آرزو ها
برای هم دوبیتی می سرودیم
به روی هم در این شام دل انگیز
در دلدادگی را می گشودیم
در این شب مثل یک جفتِ پرستو
تو با من، با تو من، نجوا نمایم
بشینم در کنارت، ساحلِ عشق!
دلم را همدم دریا نمایم
از این عاشق وشی در شامِ یلدا
بگیرم رنگ آبی دم دمِ صبح
بخواند خطبه عشق من، عاقد
شوم با عقدِ دائم محرم صبح
تو صبح روشنی در طالع من...
سحر یعنی که لبخند نجیب ات
خدای می‌کند بر باور من.....
همان چشم سیاه و دلفریب ات
علی اکبرنجوا
۱۴۰۳/۰۹/۲۹ کابل

>>>   شب چله، شب یلداست امشب
خیالم آهوی صحراست امشب
به روی برگ‌های خاطراتم
جنون یاد تو برپاست امشب
شب یلداست، در پیش بخاری
به روی سفره می‌چینم اناری
غم آوارگی را می‌نویسم
به روی سینی شب یادگاری
شب یلداست، یادت می‌کند گل
به روی خاطرات شهر کابل
میان بوسه‌های معطل ما
انار روی سینی می‌زند پل
شب یلداست، اما شب‌نوردم
وطن گم کرده ام، آواره‌گردم
کنار سفره ی یلدای غربت
کتابی از روایت‌های دردم
رفیق شب‌نشینی، چشم‌هایت
دلیل شب‌گزینی، چشم‌هایت
شب یلدا فقط یک استعاره‌‌ست
انار روی سینی‌، چشم‌هایت
#ادیب

>>>   جشن آریایی شب یلدا یا شب زایش مهر و نخستین شب چلهٔ بزرگ زمستانی خجسته باد!
یلدا
باید به زمانِ درگذر باور داشت
بی‌چون‌وچرا و بی‌اگر باور داشت
در تیره‌ترین شَبانِ یلدایی نیز
باید به دمیدن سحر باور داشت
صالح‌محمّد خلیق

>>>   Homayoun Tandar
پویایی فرهنگی
نخستین شب یلدای من
فرهنگ پدیده تحولی و پویا است. باید چنین باشد.
کسانی که مدعی فرهنگ کهن استند و نمی خواهند در آن تحول و تغییری بیاید محکوم به پسماندگی و فقر فرهنگی اند. فرهنگ نباید منجمد، زنگزده، بویناک باشد. در شرایط کنونی مردم و کشور ما ایجاب میکند که با آواز رسا، قامت استوار خواهان تغییر، تحول و دگرگونی باشیم. به تکفیری ها که زیر شعار بدعت اندیشه را میبندند، پرسش را محکوم میکنند، شک را نمی پذیرند با جرات تمام نه باید گفت.
فردا شب، برای نخستین بار در زندگی شب یلدا را تجلیل میکنم.
کودکی من در ناز و نعمت نبود. جشنی نداشتیم. لباس نو فقط نقطه سفید در روی ناخن ها بود. این نقطه های سفید و مژده لباس نو خوشی و سرور کودکانه میبخشید. امید می آفرید. پاک شدن نقطه های سفید در ناخن مرگ امید و آرزوی لباس نو بود. کالای لیلامی به تن میکردم. کفش هایم پر از پینه بود. در وضعیت مالی ما هیچگاهی یلدا دروازه خانه ما را تک تک نکرد. در خانه ما نیامد. یلدا نا آشنا بود. در همسایگی ما دختری هم به نام یلدا نبود.
چله سردی طاقت فرسا بود. کوچه های پر از برف یخزده. لرزش بدن در سردی هوای نخاس کابل. چکک بام. شب خیزی و برفپاکی. به یاد ندارم که در کودکی کشمش نخود روی صندلی خانه ما بوده باشد.
سالها گذشت زندگی بهتر شد. از فقیری به پادشاهی رسیدم. زندگی شاهانه بالاتر از زندگی شاهان و شاهزادگان. اینها میراث بردند و من کمایی کردم. دستمزد زحمت و تلاش.
با آنهم به فکر تجلیل یلدا نشدم.
اما امسال
یلدا را مستانه تجلیل میکنم. دوستان تشریف می آورند. از هفت کشور جهان هستند.
چرا امسال؟
چون گروه با فرهنگ زنگزده بدوی، بی دانش، نا فهم و ناآگاه پاهای چتل خود را برهنه کرده اند و در برابر زبان، فرهنگ، تاریخ ما وحشیانه بجنگ برخاسته اند. پایداری در برابر این گروه بیخرد وجیبه و فریضه همگانی ماست. بزرگداشت از فرهنگ و زبان، نوآوری مثبت، تحول و پویایی در اندیشه و کردار ابزار پیروزی ماست.
با خوشی و امیدواری شاهد بیداری هم فرهنگیان و همزبانان هموطن خود هستم.
بزرگداشت از زبان و فرهنگ و غنامندی آن اسلحه ای کارا در دست همه ماست. تلاش های خستگی ناپذیر جوانان و سالمندان نوید صبح نورانی پیروزی همگانی ماست.
یلدای ما مبارک.
تا فردا شب این میز یلدایی بهتر و زیباتر میشود

>>>   یلدا شب جوانه‌زدن امید
در دل‌های نا امید است؛
طولانی و سرد است؛
اما امید به طلوع خورشید
در دلش موج می‌زند.
دلتان گرم و سرشار از
امید باد.
یلدا
شب یلدای زیبایت مبارک
صفای فصل سرمایت مبارک
شب میلاد خورشید‌ِ فروزان
گل لبخندِ لبهایت مبارک
« غلام‌نبی اشراقی»

>>>   شب یلدابرای پول دا ران
که می خورند میپاشند فراوان
شب یلدا برای به پولی ها
فقط نوشید چای سبز و سیا
شب یلدا انار من کجای
اهای دنیا دنیا به وفای
jaghori

>>>   يلدا سنت نياكان مردم افغانستان است خيلي از رسم و رواج هاي خوب دنيا از افغانستان منشا گرفته و به ساير ملل دنيا تاثير كرده كه اين خود فرهنگ غني مردم غيور افغانستان را نشان ميدهد و جهان به ان افتخار ميكند.
احمد خان

>>>   يلدا در فرهنگ مردم اريانا يا افغانستان امروزي از زمان هاي قديم وجود داشته و جمشيد اولين شاه بلخ انرا تجليل ميكرده كه تا امروز در ميان مردم غيور و با شهامت افغانستان و تاجكستان رواج دارد. افتخار به افغانستان با اين عظمت فرهنگي و تاريخ كهن .

>>>   زبان هاي افغانستان خيلي غني است براي هرچيز چندين نام داريم. براي يلدا شب چله هم ميگوييم و دو چله را افغانها ميشناسند كه چله خورد و چله كلان مينامند. در ساير ممالك صرف يكي ان شناسايي شده و از اينكه شب يلدا طولاني ترين شب سال است در اكثر ممالك جهان مردم شب بيداري ميكنند خاصتا افغانها يا عبادت ميكنند يا انار قندهار و تاشقرغان ميخورند و باهم تا نصف هاي شب صحبت ميكنند و يا هرچه دوست داشتند انجام ميدهند. اين موضوع به دين ربط ندارد صرف عرف و فرهنگ خوب مردم افغانستان است و ما بالايش افتخار ميكنيم. و به تاريخ كهن و رسوم سالم خود ميباليم.
وسلام

>>>   این رباعی هم به زبان اوزبیکی است :
یلدا کیچه سی بیر دور ..بیر یل ده ایکی بولمس
من اونګه عجب حیران .. بیر آیده ایکی یلدا؟
تشریح: مقصد شاعر شب دراز است که دریکسال خورشیدی یګانه شب است یعنی درازترین شب سال است و در مقابل روز مربوط این شب کوتاه ترین روزهای سال است. در شعر بالا بیر آیده ایکی یکی یلدا روی دلدار یا دلبر بوده و دو یلدا زلف اوست .
معلم ریاضی متقاعد از اندخوی

>>>   یلدا و به تعقیب آن نوروز جشنهای باستانی کشور پرغرور آریایی -خراسانیان است-
نگذارید/ فرزندانتان ازین عنعنات اجدادی شان نا آگاه باشند.
کابلی

>>>   متاسفم برای کسانی که میخواهند فرهنگ جاهلی و آتش پرستی را وارد کشور مسلمان کنند
اسلام آمد که با جاهلیت مبارزه شود نه آنکه شما تبلیغش را کنید
محمد - هرات

>>>   به جواب آنعده از کسانیکه مخالفت خودرا در ارتباط به شب یلدا و دیگر رسوم و عنعنات آریایی ها ابراز داشته اند و خودرا گویا یک مومن و مسلمان واقعی جلوه داده اند، مینویسم که: از خداوند بزرگ برای شما آگاهی کامل، ذهنیت روشن و عقل و هوش فکر درست آرزو میکنم تا از تاریکی فکر و جهالت نجات یابید و کینه و دشمنی و تعصب را از ذهنیت و قلب تان دور و برطرف بگرداند.
آریایی

>>>   جشن یلدا به نام ایران و افغانستان ثبت شده است
در هر کجا جشن می گیرند خوشی باشد
سنتها را حفظ و به آیندگان انتقال دهید
هیچ چیزی ارث پدر هیچ کشوری نیست مگر بعد از تعیین حدود مرزی و مستقل شدن و از آن به بعد هر کشور و مردمش هر دستاوردی دارند برای خودشان است و دیگه نمی شود ادعا کرد

>>>   سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل یا یونسکو اعلام کرده که شب چله یا یلدا را به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس مشترک افغانستان و ایران ثبت کرده‌ است.
یونسکو با نشر توییتی ثبت این میراث فرهنگی را به افغانستان و ایران تبریک گفته است.
اخیرا برخی از فرهنگیان برای ثبت شب چله به‌عنوان میراث فرهنگی مشترک افغانستان و ایران، کارزاری را برای ارائه مستندات به یونسکو راه‌اندازی کرده بودند. آنان در این کارزار شعر، عکس و ویدئو به یونسکو فرستاده‌اند.
شب چله یا یلدا، شب اول زمستان است که درازترین شب سال دانسته می‌شود.
شب‌زنده‌داری، قصه‌خوانی، خواندن شاهنامه، خوردن میوه‌های تازه به‌ویژه هندوانه و انار از آیین تجلیل از شب چله در افغانستان است.

>>>   در شب یلدا اگر یلدا ترا شد همنشین
تا سحر جز رخ زیبای نگار هیچ مبین

>>>   شب یلدا مانند دیگر مناسبت ها و سنت ها و عادات پسندیده ای قرون از چاشنی های زندگی است در بدخشان و بدخشانات این شب همه ساله با گرد همایی های دوستانه تجلیل می شود . در نگاه معنی دار احترام و استقبال به طبیعت و داده های خداوندی است . اما امسال یک موقعیت استثنایی در مصیبت و غمناکی کرونای کشیف است که احتیاط جدی همگنان و بومیان عزیز را ایجاب میکند و نه باید آن اجتماعات را صورت داد به سلامت جان هاو جسم باید اعظم توجه را داشت . در ضرورت عبادات متونی تغییر و تعدیل و تعطیل پیدا میکند جه رسد به رواج ها و اسطوره ها.
م . ش . فروغ

>>>   هنوز با همه دردم امید درمان است/ که آخری بود آخر, شبان یلدا را (سعدی شیرین سخن)
با آرزوی به آخر رسیدن غمها و تیرگی ها و طلوع خورشید مهرورزی در این سرای هستی

>>>   یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های باستانی است که اقوام ایرانی، افغان، تاجیک و ازبک آن را جشن می‌گیرند. زمان آن بین غروب آفتاب آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب اولین روز زمستان است. یلدا برگرفته از واژه‌ای سریانی به معنای زایش است و چله هم از آن روست که چهل روز اول زمستان را "چله بزرگ" و بیست روز بعد از آن را "چله کوچک" نامیده‌اند.
شب یلدا را شب میلاد خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ هم می‌دانند. درباره آن دو روایت عمده رایج است. اول آنکه در این شب مهر، میترا یا آن‌چنان که در اوستا و نوشته‌های پادشاهان هخامنشی آمده، میثره (Mithra) به جهان باز می‌گردد. او که از ایزدان باستانی هند و ایرانی است ساعات روز را طولانی کرده و در نتیجه برتری خورشید پدیدار می‌شود.
آئین مهرپرستی یا آئین مهر برپایه پرستش میترا در دوران پیش از آئین زرتشت شکل گرفته است و در اروپا به آئین میترائیان هم گفته می‌شود.
چطور لعنت الله سبحان تعالی به ما نشود استغفرالله الله مهربان نجات دهد مارا از این جهالت که ما داریم

>>>   مراسم شب یلدا در کشورهای ارمنستان، و قفقاز و شمال عراق و بعضی از مناطق هند هم به دلیل نزدیکی فرهنگی با ایران و افغانستان برگزار می شود.

>>>   آفرین بر همه نژادگانی که یلدا را به جشن نشستند.

>>>   Raihan Tamanna
امشب شبِ یلدا است. طولانی‌ترین شبِ سال. در حوزه‌ی تمدنی زبان فارسی از این شب به‌عنوان یک نماد فرهنگی باستانی و میراث روزگار پارینه تجلیل می‌شود. به‌تازگی شب یلدا به‌عنوان نماد فرهنگی مشترک ایران و افغانستان در سازمان یونسکو ثبت شده است. مردم افغانستان این شب را زیرِ نام «شب چله» تجلیل می‌کنند و تا دیر وقت بیدار می‌مانند تا آغاز زمستان را گرامی بدارند. در فرهنگ میترایی شب یلدا را برای پاسداری از نور خورشید در درازترین شب سال که آغاز زمستان نیز بود و از فردای آن شب روزها به آرامی افزایش می‌یافت و روشنایی بیشتر می‌گردید، تجلیل می‌نمودند و با سرور و خوش‌حالی به‌پیشواز زمستان می‌رفتند. اکنون که جغرافیای فارسی از درخشش ظفرمندِ فاجعه تابناک است و سپاه جهل و تاریکی بر نور و دانایی پیروز گردیده است، گرامی‌داشتن از شب یلدا به‌‌معنای آن است که در تاریک‌ترین قرن زمانه نباید امید خود را برای فردای روشن و تابش خورشید عدالت و آزادی از دست داد. یلدا نویدبخش روشنایی و بزرگ‌داشت از نور در برابر تاریکی است. نفرین بر تاریکی و تاریک‌اندیشی.

>>>   یلدا میراث گذشتگان ما فارس زبانهاست و هیچ مغایرت و منافاتی با اسلام ندارد؟!
تا می توانیم به تاریخ گذشتگانمان احترام و از آیینها و رسومات دفاع کنیم.
زبان شیرین فارسی که پر از معرفت ، کمال ، دانش ، بینش و غنی از ادبیات سترگ است با کمال افتخار ارزشش را بیشتر کنیم.

>>>   شب یلدا شب مهمانی و صله ارحام است و صله ارحام سنت اسلام است

>>>   یلدا بر تمام وارثان آیین های یلدا و نوروز و مهرگان، از ارس و اروند تا بدخشان و خجند مبارک باد.
>>>   یلدا بهانه ای برای صله ارحام است و صله ارحام سنت اسلام است.

>>>   ●شبِ یلدا یا همان شبِ چله
"یلدا" واژه‌ی سریانی است که معنایش می‌شود "زایشِ خورشید" و از ره‌گذرِ کنایی، به‌معنای نوزایی و آغازِ فصلِ زمستان است.
در ایران، تاجیکستان، بخارا، سمرقند و فرارود، کاربرد یلدا و شبِ یلدا جا افتاده‌است؛ اما در افغانستان از سال‌های پار و پیرار از این شب (شبِ یلدا) به‌نامِ "شبِ چله" یاد می‌کردند و هنوز هم از آن، به‌نامِ شبِ چله یاد می‌شود.
چله، درواقع برگرفته از همان عدد چهل است که یادکرد آن در شبِ چله، به‌معنای آغازِ چهل روزِ زمستان و مجازن به‌مفهومِ شدت سرما نیز هست.
چله‌ی کلان از اول جدی آغاز و تا دهم دلو ادامه می‌یابد؛ ولی چله‌ی خُرد، پس از چله‌ی کلان فرا می‌رسد.
باورهای عوامانه آن‌ست که چله‌ی خُرد نسبت به چله‌ی کلان "بی‌لحاظ" است و پروای کسی یا موردی را ندارد و از همین‌رو سرمای سختی را می‌وزاند و رعایتِ خاطرِ هیچ‌کس را ندارد.
در کنار آن چله در ادبیات پارسی به‌معنای چله‌نشینیِ صوفیان، مکان خلوتِ برای کشف و شهودِ عارفان و اعتکاف‌نشینی و ریاضت چهل‌روزه، و خواندنِ ذکر، دعاها و انجام عبادت برای برآورده شدن حاجت‌ها نیز آمده‌؛ چنان‌چه حضرتِ "سنایی" نیز در انتقاد از چله‌کشی حاکمانِ مستبد و ریاکار که نقابِ زاهدان و عارفان چله‌نشین را به‌رُخ کشیده‌اند، گفته‌است:
"مالِ یتیمان خوری، پس چله‌داری کنی
راه مزن بر یتیم، دست بدار از چله‌کشی"
معنای کنایی دیگرش هم خانه‌نشین شدن و دوری کردن از مردم در گذشته بوده که اکنون این مفهوم تا جایی متروک شده‌است‌‌.
چند معنای دیگر نیز در فرهنگ‌ها، به‌ویژه ده‌خدا و مُعین نیز در باره‌ی واژه‌ی چله آمده‌است که از یادکردِ آن‌ها پرهیز می‌کنم.
در کنارِ کاربرد شبِ یلدا، پیش‌نهاد می‌کنم که در کشورِ ما بیش‌تر از همان "شبِ چله" بهره ببریم؛ چون این کاربرد بسیار قشنگ و جا افتاده‌ و هم‌چنان از ره‌گذرِ آهنگ گوش‌نوازتر است.
شبِ چله‌ی تان خجسته باد!
با مهر
جاوید فرهاد

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است