لایی کابل اف از جنس لابی بخارا و سمرقند است اما چگونه؟
در کتاب حاشیه های مرکزی و یا ملیت در آسیای مرکزی که نویسنده این کتاب جامعه شناس مشهور مطالعات اسلاو ونی در شرق اروپا به نام «مارلن» است در باب علل جدایی و ملحق شدن سرزمین های تاجیکان چون بخارا سمرقند و سرخان دریا به ازبکستان چنین مینویسد در سال ۱۹۲۰ زمانی نخستین رئیس جمهور شوروی لنین» تصمیم گرفت تا کمیته ای را جهت تحقق وعده های دوران مبارزاتی اش جهت اعطایی خود مختاری به اقوام زیر قلمرو شوروی اعطا کند؛ کمیته مربوطه تشکیل شد و در سال ۱۹۲۲ اوکراین بلاروس و ماورای قفقاز خود مختار اعلام شدند.

در سال ۱۹۲۴ قلمرو و جغرافیای آسیای میانه نیز بر اساس قومیت تقسیم و مرزهایشان ترسیم شدند؛ اما بر خلاف ایجاد روحیه کارگروه و دستور لنین در آسیای میانه تاجیکان به عنوان بخش از ازبکستان شناخته شدند نه جمهوری خود مختار امری که با مخالفت نخبگان تاجیک مواجه شد سرانجام روسیه ناگزیر شد در سال ۱۹۲۹ در تصمیم قبلی اش تجدید نظر و تاجیکستان را نیز به عنوان یک جمهوری خودمختار و مستقل اعلام کند؛ اما مشکل بزرگتر پیش آمد سرزمینهای اصلی تاجیکان چون بخارا سمرقند و سرخان دریا که نویسنده از آنها به نام دل تاجیکستان یاد میکند همچنان به عنوان بخش از جغرافیای ازبکستان باقی ماندند.

دلیل اصلی این جدایی را اینگونه بازگو میکند. طبق فرمان لنین همه جمهوریتها باید بر اساس جغرافیای قومی تشکیل میشدند اما مشکل بزرگ تاجیکان در روسیه این بود که نخبگان از یک در لایه های سیاسی و تصمیم گیران روسیه لابی قدرتمند داشتند و جغرافیای تاجیکان مناطق حاصلخیز و منبع اصلی کشاورزی در ازبکستان شناخته میشدند؛ لذا با تمام نیرو نخبگان از یک در اتاق تصمیم گیران روسیه
لایی کردند تا سرزمینهای اصلی تاجیکان بخارا سمرقند و سرخان دریا را از دست ندهند. این لابی قدرتمند نخبگان از یک بود که سرزمین اجدادی و حاصل خیز تاجیکان را بر خلاف روحیه کمیته ای مربوط تفسیر و سرانجام رضایت روسیه را جهت اشغال آنها کسب کردند.
در واقع حال داستان سرنوشت تاجیکان افغانستان و روسیه نیز دقیقا همین گونه است.

بزرگترین مشکل تاریخی و کنونی تاجیکان در جهان و منطقه این است که در اتاق تصمیم گیران قدرتهای بزرگ جهانی و منطقه ای لابی ندارند تا منافع خود را با منافع این بازیگران گره بزنند. یکی از دلایلی که امروز حوزه ای ما از معادلات بازی کنار گذاشته شده اند و تنها نظارتگراند همین است و این خلا بزرگی است.

جلالی

>>>   کشور های بزرگ عاشق پشتوی توپ و امتحان شده هستند ، هرکس پشتویش قوی جیز گرش فراوان

>>>   نویسنده عزیز و ارجمند درود و سلام بر شما باد:
نکته درخور توجه را شما در متن زیبا خودخیلی فشرده و حکیمانه تحلیل و تجزیه کردیدو بدون تردید حرف شما عالمانه و مسلکی است یعنی تاجیک ها در محراق تصمیم گیری قدرتهای بزرگ لابی گر نداشته و ندارندواین تحلیل شریفانه شمابه خردمندان عرصه سیاست لزومآ پذیرفتنی باشد.
با حرمت مظفری از ترکیه

>>>   تاجکان چپ از مجاهدین شان که خودم برایشاان زیاد احترام دارم دیگر تمام رهبری تاجکان معامله گر،وطنفروش استند ودردرخدمت اشغالگران البت در مقابل یک مشت پول ومقام استند، نه هدف والا دارند نه ایمان دارند ونه هم غیرت افغانی ، ....وارو هر جای که .....سبز تر گیر شان بیاید انجا میچرددر قاموس ایشان کلمه غیرت وایمانداری اصلا وجود ندارد، ایشان را استاد جلال کمونست خوب شناخته است واز ایشان خوب تعریف میکند. قهرمان ملی به خاطر قدرت با فرانسه،انگلیس وامریکارابطه عمیق دوستی داشت که هر سه کشور اشغالگر ودشمنان امت مسلمان بودند، در عین حال با روسیه هم که به کشور ما تجاوز کرده بودرابطه قوی برقرار کرده بودکه خود جنرالهای روسی گواه این رویداد استند. شاگردان وفادار قهرمان ملی را خو تمام ملت افغان شاهد ان است که رول ملیشه اجیر را برای امریکای وانگلیس در وقت تجاوز امریکا وانگلیس وناتو ایفا کردند وبا ایشان قدرت چند روزه داد وایشان هم طبق خصوصیت همیشگی شان تمام دار وندار کشوررا چور وچپاول کرد واکنون باز شورای مقامت درست کرده است تا باشد در بازار سیاه وطنفروشی کدام خریدار اشغالگر پیداکند.به مجاهدان تاجک هزار سلام من نشنلست نیستم ویک مسلمان وطندوست استم،وافسوس میکنم که یک تعداد ...این دیار شهدای همچواستاد فرید، انجنیر سلیم، مولوی خردمند، استاد فتح و طالوط موحدو.......غیره را در ردیف این ....به وطن،دین وناموس همردیف میکند روح شان شادوجنت فردوس نصیب شان باد......

>>>   تاجکان چون یک قوم با وجدان هستند ومعامله گر نیستند بناَ تاجک ها را چندان خارجی ها خوش ندارند خارجی ها یک قوم معامله گر ضرورت دارند که اهداف شان را به پیش ببرند.
آریا از جرمنی