در پانزدهم اسد سال ۱۴۰۰، نیمروز نخستین ولایتی بود که به دست نیروهای طالبان افتاد، که پس از آن، در ظرف نه روز، ۳۲ ولایت کشور به‌طور کامل و برخی بدون درگیری تحت حاکمیت طالبان درآمدند.
صبح روز یک‌شنبه، ۱۵ اگست، با گزارش‌هایی از پیشروی سریع طالبان به سوی دروازه‌های پایتخت آغاز شد.
ولایت‌های اطراف یکی پس از دیگری سقوط کرده بودند و در ظرف تنها چند هفته، اکثر ولایات بدون مقاومت چشمگیر به کنترل طالبان درآمده بودند.

با رسیدن نیروهای طالبان به دروازه‌های کابل، فضای ترس، اضطراب و بی‌ثباتی بر شهر حاکم شد. هزاران نفر به سوی فرودگاه بین‌المللی کابل هجوم بردند؛ جایی که صحنه‌های تلخ و تاریخی رقم خورد—مردمی که در تلاش برای خروج از کشور، به هواپیماهای نظامی چنگ می‌زدند و جان خود را در این راه از دست دادند.
در همان روز، محمد اشرف غنی، رییس‌جمهور وقت افغانستان، بدون اطلاع قبلی کشور را ترک کرد. خروج او باعث سردرگمی کامل در ساختار نظامی و سیاسی دولت شد و خلأ قدرتی که به‌وجود آمد، راه را برای ورود بدون درگیری نیروهای طالبان به پایتخت باز کرد.

عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی در حکومت پیشین، در ۲۴ اسد ۱۴۰۰ در یک نوار تصویری گفت: "رییس‌جمهور پیشین افغانستان، افغانستان را ترک کرد."
حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین، نیز در آن روز در یک نوار تصویری گفت: "بالای مردم صدا می‌کنم که به آرامش در خانه‌های خود باشند."

با ورود نیروهای طالبان به کابل، عملاً کنترل کامل افغانستان به دست آن‌ها افتاد. آنان پس از دو دهه مبارزه مسلحانه با دولت‌های مختلف و نیروهای خارجی، بار دیگر قدرت را در دست گرفتند.
برخی چهره‌های کلیدی طالبان بلافاصله از تشکیل حکومت جدید خبر دادند و روند بازسازی ساختار حکومتی آغاز شد.

سه روز پس از آن، ذبیح‌الله مجاهد برای نخستین‌بار در یک نشست خبری در کابل ظاهر شد و فرمان عفو عمومی برای نظامیان حکومت پیشین را اعلام کرد.
آقای مجاهد به تاریخ ۲۶ اسد ۱۴۰۰ گفت: "این عفو خاص بخاطری است که ما دیگر نمی‌خواهیم که جنگ تکرار شود."

در سطح جهانی، کشورها واکنش‌های گوناگونی نسبت به قدرت‌گیری مجدد طالبان نشان دادند. برخی تماس‌های دیپلماتیک محدود برقرار کردند و برخی دیگر خواهان احترام به حقوق بشر و تشکیل حکومت فراگیر شدند.
انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به تاریخ ۲۲ حوت ۱۴۰۲ گفت: "در سراسر جهان، تنش‌ها و بحران‌ها در حال افزایش است و تاثیر ویران‌کننده‌ای بر زنان و دختران دارد. در افغانستان طالبان بیش از ۵۰ فرمان را برای سرکوب حقوق زنان و دختران صادر کرده‌اند."

شوکت میرضیایف، رییس‌جمهور اوزبیکستان، در ۴ عقرب ۱۴۰۳ گفت: "وقتی صحبت از امنیت جهانی و منطقه‌ای می‌شود، نمی‌توان از مشکل افغانستان چشم‌پوشی کرد. وظیفه مشترک ما منزوی کردن نیست، بل‌که کمک به مردم افغانستان و مقام‌های بالفعل این کشور برای فایق آمدن به چالش‌های موجود، توسعه اجتماعی-اقتصادی، ایجاد صلح و رفاه است."

صدر جباروف، رییس‌جمهور قرقیزستان، نیز گفت: "قرقیزستان به عنوان یک کشور هم‌مرز، حمایت همه‌جانبه از افغانستان و مردم افغانستان را در راستای ادغام اقتصاد این کشور در روند اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی مهم می‌داند. ما نمی‌توانیم افغانستان را بدون کمک خارجی در انزوای بین‌المللی رها کنیم."

با این حال، جنگ در ولایت پنجشیر میان جبهه موسوم به «مقاومت» و نیروهای طالبان برای بیش از بیست روز ادامه یافت. سرانجام، در پانزدهم سنبله ۱۴۰۰، این ولایت نیز به دست طالبان سقوط کرد و با این رویداد، نظام جمهوری که بنیاد آن ۲۰ سال پیش در بُن آلمان گذاشته شده بود، فروپاشید.

ذبیح‌الله مجاهد در پانزدهم سنبله ۱۴۰۰ اعلام کرد: "ولایت پنجشیر که لانه آخرین دشمن فراری بود امروز و شب گذشته فتح گردید و تمام نیروهای طالبان افغانستان در آن‌جا حضور فعال دارند."
پانزدهم اگست، که برابر با بیست‌وچهارم اسد بود، تنها یک روز در تقویم نیست؛ بلکه نماد تغییر و آغاز فصل جدیدی در تاریخ افغانستان است.
این روز یادآور سقوط، اما در عین حال آغاز دوره‌ای دیگر است. مردم افغانستان، که همواره در معرض تحولات سیاسی بوده‌اند، بار دیگر با واقعیتی تازه روبه‌رو شدند؛ واقعیتی که آینده آن نیازمند توجه جدی داخلی و جهانی است.

بی‌بی آمنه حکیمی، طلوع‌نیوز

>>>   طالبان را اگر فهم حکومت داری میبود در پنج سال دور اول خود کاری برای وطن انجام میدادند.
وضع موجود هم نه نتیجه فهم کاری و دولت داری طالبان بلکه ناشی از تحولات منطقه یی و جهانی است که طتلبات را به مثابه آهن پاره یی در بین دو مقناطیس در حال تعادل نگاهداشته و به مجرد ختم جنگ اوکراین وضعیت جدیدی در منطقه شکل میگیرد که تعادل موجود را بر هم میزند و آنگاه طالبان جذب یکی از این مقناطیس ها خواهند شد و در نتیجه منجر به تغیر حالت سیاسی و نظامی موجد در منطقه و در کابل میشود.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است